در ادامه مجموعه مباحث معرفی کتب، در این بخش به معرفی کتاب «مداحی و سیاست» اثر قاسم آریانی میپردازیم.
مشخصات کتاب
مداحی و سیاست
تحلیلی بر الزام فعالیت سیاسی مداحان اهل بیت، با تاکید بر نگاه امام (ره) به ارتباط دین و سیاست
قاسم آریانی
تهران
چاپ اول، 1396
کتاب «مداحی و سیاست» با این گفتار از رهبری آغاز میشود: «هیئتها نمیتوانند سکولار باشند، هیئت امام حسین سکولار ما نداریم ... اینکه آدم در یک مجلس روضه یا هیئت عزاداری مراقب باشد که نبادا وارد مباحث اسلام سیاسی بشود، این غلط است. طیف وسیعی از معارف، از اصول عقاید گرفته تا آداب معاشرت، تا اخلاق، تا وظایف دینی، تا احکام، تا توجه در نماز، تا اهتمام به حج، تا کار سیاست، تا آگاهگری سیاسی، همه و همه باید در مردم عمق پیدا کند. اگر عمق پیدا کرد، انقلاب همچنان استوار خواهد شد ... حالا این آگاهی مردم به وسیله چه کسی باید انجام بگیرد؟ به دهها وسیله، و یکی از مهمترینش شما (مداحان) هستید. من میگویم جامعه مداح باید نقش آگاهسازی را در جامعه ایفا کند. من به همه آن هستههای فکری و عملی جهادی، فکری، فرهنگی در سرتاسر کشور مرتبا میگویم: هر کدام کار کنید؛ مستقل و به قول میدان جنگ آتش به اختیار البته در جنگ، قرارگاه مرکزی وجود دارد که دستور میدهد، اما اگر چنانچه رابطه قرارگاه قطع شد یا قرارگاه عیبی پیدا کرد، اینجا فرمانده دستور آتش به اختیار میدهد ... گاهی اوقات انسان احساس میکند دستگاههای مرکزی فکر و فرهنگ و سیاست و مانند اینها دچار اختلالاند ... آنجایی که احساس میکنید دستگاه مرکزی اختلالی دارد و نمیتواند درست مدیریت کند، آنجا آتش به اختیارید؛ یعنی باید خودتان تصمیم بگیرید، فکر کنید، پیدا کنید، حرکت کنید، اقدام کنید».
مولف در پیشگفتار اثر خود میآورد: «بدیهی است هیچ امری از امور مسلمین به اهمیت امور سیاسی نمیباشد، زیرا نوعا تصمیمات کلان و سرنوشتساز که مستقیما بر سعادت یا شقاوت مردم جامعه تاثیر گذارند توسط افراد سیاسی و در عرصه سیاست اتخاذ میشوند. بر این اساس ملهم از فرمایش رسول اکرم (ص)، مداح و ستایشگری که نظارت و اهتمام به امور سیاسی مسلمین ندارد نمیتواند به معنای واقعی کلمه، مسلمان باشد. طبق فرمایش امام (ره) نیز «مگر امکان دارد انسان مسلمان باشد فقط به نماز خواندن و روزهگرفتن و حج رفتن و امثال ذلک و در امر مسلمین دخالت نکردن؟ اگر کسی اهتمام به امر مسلمین نکند مسلم نیست».
شایان ذکر است تاکید بر دخالت و نظارت مداحان به امور سیاسی، نشات گرفته ار ماهیت و شاکله هنر ستایشگری است، زیر معتقدیم هنر ستایشگری اهل بیت هنری است انتقادی، انتقاد به وضعیت موجود برای رسیدن به وضعیت مطلوب. در این راستا ملهم از اصل تولا و تبرا، معرفی افراد انقلابی و خدمتگزار و متقابلا نمایاندن چهره واقعی دشمنان اسلام اعم از آمریکا، اسرائیل و مزدوران داخلی آنها نیز از اولویت سیاسی مداحان اهل بیت (ع) به شمار میآید.
مولف در بخش دیگری از پیشگفتار اثر خود میآورد: «سالها بود که می دیدم در اکثر رسانههای جمعی اعم از رادیو – تلویزیون، روزنامهها، مجلات و پایگاههای خبری، متاسفانه اشخاصی پیرامون عدم فعالیت سیاسی مداحان اهل بیت، اقدام به نقد و اظهار نظر مینمایند که به طور معمول نسبت به دو مقوله مداحی و سیاست، از شناخت کافی و لازم برخوردار نمیباشند؛ بلکه صرفا متاثر از تعصبات جناحی و حزبی، اظهارات سیاسی مداحان متعهد و انقلابی را به باد انتقاد میگیرند؛ تا آنجا که بعضا این نقدها متمایل به فحاشی و تهدید نیز میشود. لذا با توجه به 30 سال تجربه، تحقیق و پژوهش در عرصه ستایشگری اهل بیت (ع) و 25 اشتغال در عرصههای فرهنگی – سیاسی بر آن شدم تا کتابی در اثبات ضرورت فعالیت سیاسی مداحان اهل بیت (ع) و به طور کل تبیین رسالت سیاسی هنر ستایشگری اهل بیت (ع) به رشته تحریر درآورم؛ لیکن برای این منظور علیرغم وجود براهین و حجتهای بیشمار، نیاز به یک پشتوانه فکری – نظری قوی داشتم تا در سایه آن بتوانم به اثبات این مهم بپردازم که بحمدلله دست هدایتگر خداوند متعال مرا به دریای بیکران اندیشه سیاسی امام خمینی (ره) معطوف داشت. نوشتار پیش روی، حاصل یک سال سباحت، تعمق و غوطهوری در این دریای بیکران میباشد».
کتاب مداحی و سیاست مشتمل بر عناوین: نگاه امام (ره) به هنر دینی، نسبت امام (ره) با هنر و رسانه، امامزدایی، نگاه ما به نگاه امام (ره)، بیعت با امام خمینی (ره) بیعت با پیامبر اکرم (ص) است، معنای لغوی و اصطلاحی سیاست و دین، نگاه امام (ره) به سیاست، نگاه امام (ره) به مداحی سیاسی، نسبت امام (ره) با سیاست، نگرانی امام (ره) از جریان نفوذ، تبعات تخلف مسئولان نظام از نگاه امام (ره)، اولویت نقد صاحبان مشت و پشت از نگاه امام (ره)، لزوم مبارزه با خیانت خودی از نگاه امام (ره)، ادعای ما و انتظار امام (ره)، بهانههایی برای انقلابی نبودن، مداح انقلابی؛ مداح سکولار، هشدار امام (ره) نسبت به حذف نیروهای انقلابی، نگاه امام (ره) به نقش سیاسی مداحان در تحقق عدالت، بهترین الگوی زندگی سیاسی از نگاه امام (ره)، تخریب انقلابیون؛ خودزنی دولتمردان، تاکید امام (ره) بر نقد مسئولان از مجرای امر به معروف و نهی از منکر، تولی و تبری در عالم سیاست، نفی مداحی سیاسی به بهانه نقد، مداحان دو گونهاند، تاوان مداحان سیاسی، ستایشگر ایثارگر، عالم بدون عمل، قبح اشرافیگری مسئولان نظام از نگاه امام (ره)، و نمونه ای از اشعار سیاسی است.