دومین نشست علمی مداحان سراسر کشور با محوریت پنج کارگروه برگزار شد.
این گردهمایی و هم‌اندیشی، ۲۸ دی‌ماه ۱۳۹۱، پیرو رونمایی از «مرام‌نامة ستایشگران و ذاکران اهلبیت علیهم‌السلام» در سال گذشته، برگزار شد. مرام‌نامة ستایشگران که شامل ۱۴ اصل عقیدتی، انضباطی، اخلاقی و ایمانی است در اولین نشست سراسری مداحان در بهمن‌ماه ۱۳۹۰ش. رونمایی شد. این مرام‌نامه زیر نظر هیئت علمی بنیاد دعبل خزاعی و جمعی از نخبگان و پیشکسوتان عرصه ستایشگری اهلبیت رسول‌الله صلی الله علیه و آله و سلم تهیه و تنظیم شده است.
در دومین نشست علمی مداحان سراسر کشور، بیش از ۸۰ نفر از نخبگان عرصه مداحی و ستایشگری اهلبیت علیهم‌السلام درباره محورها و موضوعات و مسائل مبتلابه جامعة مداحی به هم‌اندیشی پرداختند.
علی عظیمی، رئیس هیئت مدیره بنیاد دعبل خزاعی، در افتتاحیه این نشست با اشاره به اهمیت نقش مداحان و ذاکران اهلبیت علیهم‌السلام، دانش‌افزایی و توجه دقیق به ظرافت‌ها و لطافت‌های این حوزه را مهم ارزیابی کرد و انجام اقدامات مقتضی و زمینه‌سازی برای این امر را از دغدغه‌های جدی بنیاد دعبل دانست.
دکتر محمدرضا سنگری، رئیس هیئت علمی بنیاد دعبل خزاعی، در مراسم افتتاحیه ضمن اشاره به اهداف این نشست، بر اهمیت تجمیع تجربیات پیشکسوتان عرصه ستایشگری و ارائه آنها به مداحان و ذاکران جوان تأکید کرد. سنگری با تشریح روند برگزاری این کارگروه‌ها اظهار امیدواری کرد که خروجی نهایی این نشست‌ها و مقالات ارائه‌شده برای این کارگروه‌ها در قالب یک کتاب در اختیار علاقه‌مندان این حوزه قرار گیرد.
در دومین نشست علمی مداحان سراسر کشور، هوشنگ جاوید، پژوهشگر موسیقی مذهبی و آیین‌های دینی، با اشاره به سنت‌های دینی بسیار ارزشمند و غنی در جای‌جای کشور، تأمل در این سنت‌ها و بهره‌برداری از آنها را ضروری دانست. ایشان با تأکید بر کارآمدی این آیین‌های دینی رجوع به این سنت‌ها را در تنزیه برخی آسیب‌های موجود در حوزة مداحی و ذاکری مناسب و کارآمد دانست.
حجت الاسلام صحتی‌سردرودی، پژوهشگر عاشورایی و مدیر کارگروه درون‌مایه مداحی (مقتل، مرثیه، ادعیه و زیارات) در دومین نشست مداحان و ذاکران اهلبیت علیهم‌السلام، به برخی آسیب‌ها در مجالس و محافل مذهبی اشاره کرد و بر لزوم مطالعه و کتاب‌خوانی در جامعه مداحان اهلبیت رسول‌الله صلی الله علیه و آله و سلم تأکید کرد. ایشان با اشاره به برخی انتقادات مبنی بر دسترس نبودن منابع متقن و صحیح برای مداحان، این انتقادات را نادرست دانست و شماری از آثار معتبر در این حوزه را معرفی کرد.
در دومین نشست علمی مداحان سراسر کشور، رنجبر گل‌محمدی، نویسنده کتاب «تأملی در مداحی» در کارگروه جایگاه و منزلت مداحی حضور یافت. ایشان با قدردانی از بنیاد دعبل خزاعی برای برگزاری این نشست، اظهار امیدواری کرد ادامه این مسیر و برگزاری این کارگروه‌ها روند دستیابی به مطلوب‌ترین وضعیت در عرصه ستایشگری اهلبیت رسول‌الله را تسریع کند.
محورها و موضوعات دومین نشست علمی مداحان و ذاکران اهلبیت علیهم‌السلام با محوریت پنج کارگروه به شرح زیر برگزار شد:
۱. کارگروه اخلاق مداحی (بایسته‌ها و نابایسته‌ها)
۱ـ۱. شناخت بایسته‌های رفتاری و سیرت مداح و ذاکر (مداح الگو و اسوه)
۲ـ۱. شناخت نابایسته‌های سیرت و سلوک مداحی و ذاکری
۳ـ۱. شناخت عناصر رفتاری و منشی:
ـ قبل از مداحی
ـ حین مداحی
ـ بعد از مداحی
۴ـ۱. آسیب‌های رفتاری مداحان:
ـ غرور و کبر و خود برتربینی
ـ ریاکاری
ـ استهزاء
ـ فقدان وقار
ـ بدزبانی و بی‌حرمتی به دیگران
ـ فقدان اخلاص و تقوا
ـ بروز و ظهور و طرح اهداف مادی (فقدان عفاف اقتصادی)
۵ـ۱. فضیلت‌های اخلاقی مداحی:
ـ تواضع
ـ وقت‌شناسی
ـ حرمت‌گذاری
ـ صداقت
ـ سلوک معنوی
ـ آداب‌دانی
۲ـ کارگروه جایگاه و منزلت مداحی (بایسته‌ها و نابایسته‌ها)
۱ـ۲. عوامل حفظ منزلت و جایگاه ذاکر و مداح:
ـ درک درست ذاکر و مداح از فضیلت و کرامت مداحان
ـ درک درست از تأثیر مداحان
ـ رابطة صحیح و منطقی با مردم قبل، حین و بعد از مداحی
۲ـ۲. عوامل منزلت‌کاهی:
ـ اهداف مادی و پست دنیوی (تغییر اهداف)
ـ بدخلقی، بدزبانی
ـ فقدان و ضعف اخلاص و نیت پاک
ـ بی‌سوادی و کم‌دانشی و محتوای ضعیف
ـ خودشیفتگی، غرور و تکبر
۳ـ۲. عوامل منزلت‌افزایی:
ـ صفا و اخلاص و تقوا
ـ محتوای علمی و مستند
ـ رفتار صادقانه، متواضعانه و کریمانه با مردم
ـ حرمت‌گذاری پیران و پیشکسوتان
۳ـ کارگروه درون‌مایة مداحی۱ (ادبیات و شعر)
شناخت دقیق شعر از منظر:
ـ معیارها و شاخصه‌های شعر و عناصر شعر
ـ محتوا و درون‌مایة غنی و مناسب
ـ زیباشناسی و آرایه‌ها
ـ موسیقی و وزن شعر
ـ داشتن عناصر متناسب با مخاطب، فضا، نیازهای اجتماعی
ـ نقد شعر
ـ شیوه‌های گزینش شعر مناسب
ـ شناخت شاعران و شعر آیینی در گذشته و به‌ویژه شاعران هم‌عصر
ـ شناخت قالب‌های شعری
ـ شناخت سوگ‌ها و سورها و شعر مناسب این آیین‌ها و مراسم
ـ شناخت تناسب شعر و روحیة مجلس و مخاطب
ـ شیوه‌های حفظ و به‌خاطرسپاری شعر
۴ـ کارگروه درون‌مایة مداحی۲ (مرثیه، مقتل، زیارات و ادعیه)
ـ شناخت مرثیه، مرثیة مستند، تحریف‌های مرثیه
ـ شیوه‌های انتخاب، عرضه و اجرای مرثیه
ـ شناخت مقتل، سیر تحول مقتل، شیوه‌های مقتل‌گزینی، مقاتل معتبر و مستند
ـ شناخت اهداف مرثیه، مقتل و مناجات (تربیت، بصیرت و الگوسازی)
ـ شناخت معیارهای تشخیص روضه و مقتل درست از نادرست و تحریف‌شده
ـ شناخت ادعیه و زیارات و مناجات (فلسفة دعا، جایگاه دعا، آداب دعا و زیارات و ... )
ـ شناخت شیوه‌های عرضه و اجرای دعا و زیارات و مناجات
ـ شناخت نابایسته‌ها در مرثیه، مقتل، زیارت و دعا
ـ شناخت فرایند محتوا و درون‌مایة مجلس سوگ و سور و اجزای مجلس (از کجا شروع و به کجا ختم شود و تقدم و تأخر اجزای روضه و مجلس چگونه باشد.)
۵ـ کارگروه هنر و فنون مداحی (بایسته‌ها و نابایسته‌ها)
ـ هنر موسیقی و مداحی (شناخت نغمات و دستگاه‌های موسیقی)
ـ شناخت نغمات و الحان مناسب مداحی
ـ پیوند شعر و موسیقی و مبانی آهنگ‌سازی (مرثیه، مقتل، نوحه، ارجوزه، نیایش و سورسروده‌ها)
ـ فنون اجرا
ـ هنر مجلس‌داری و مدیریت (شناخت مخاطب، مجلس و ... )
ـ شناخت عناصر مؤثر بر مدیریت مجلس (فضا، جغرافیا و زمان)
ـ آشنایی با ابزارهای رسانه‌ای
ـ بهره‌گیری از ظرفیت‌های چهره و دست (زبان بدن)
ـ قدرت بداهه‌خوانی
ـ آراستگی ظاهری
ـ صداسازی و مراقبت‌های ویژه
ـ تکنیک‌های تقویت حافظه
