آیین در لغت به معنای سنت، روش، عرف، منش، عادت، دین و قانون و در اصطلاح یکی از مفاهیم کلیدی در تحلیل و تفسیر نظام های دینی و فرهنگی است. در تعریفی عام، آیین شیوه ای رسمی از کنش است که به جای کنش های ابزارگرایانه فنی، به شکلی بارز بر کنش نمادین تاکید می کند و معمولا نسبتی مهم با روابط اجتماعی و نظم اجتماعی دارد.(
فرهنگ سوگ شیعی)
مناسک عاشورا، ابزار و رسانهای قوی برای تبلیغ در طول تاریخ شیعه بوده که به صورت منظم طی سدههای متمادی، به منظور حفظ یک سری از مفاهیم و ارزشهای دینی صورت گرفته است. وقایع تاریخی عاشورا برای انتقال به جامعه شیعه و در جهت نیرومند ساختن آن برای مقابله با دشواریهای زندگی اجتماعی و غلبه بر دشمنان، نوعی محرک عمل محسوب میشده و امامان شیعه: نیز همواره بر اجرای آن تأکید داشتهاند.
بیشک این مناسک، از دغدغههای دیرینه شیعیان محسوب میشود که البته متأثر از فرهنگ و تحولات اجتماعی ایران در دورههای مختلف تاریخی، تغییراتی را پذیرفته و با اشکال متفاوتی ظهور یافته است. هرچند مراسم و سنتهای هر آیینی در مرتبه پایینتری نسبت به باورها قرار دارند، نقش این سنتها در ماندگاری و گسترش آن آیین اجتنابناپذیر است.