شهادت حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها در طول تاریخ از ابعاد مختلفی مورد بررسی قرار گرفته و تاریخ اسلام غمی به بزرگی از دست رفتن یادگار پیامبر اسلام (ص) را در عنفوان جوانی و از بی مهری برخی از مسلمانان آن زمان را از یاد نبرده است. گرامیداشت و بزرگداشت شهادت حضرت فاطمه (س) هر ساله در دو دهه به نام های دهه اول و دوم فاطمیه برگزار می شود. ددر گفتگویی با حجت الاسلام امیر علی حسنلو مدیر گروه تاریخ وسیره مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه های علمیه و مدرس حوزه به چرایی برگزاری دو دهه و دلایل آن و اهمیت برگزاری عزای فاطمی پرداخته که در ادامه خواهید خواند.
 
در مورد شهادت فاطمه زهرا (س) دو روايت وجود دارد، عده اي از علماي شيعه و سني، شهادت آن حضرت را 75 روز بعد از وفات پيامبر(ص) مي دانند و عده ي ديگری شهادت آن حضرت را 95 روز بعد از وفات پيامبر (ص) عنوان می کنند. بنابر قول اول، 13 جمادي الاولي (سال 11ق) تاريخ شهادت فاطمه زهرا (س) است اما بنا بر قول دوم، 3 جمادي الآخر (سال 11 ق) تاريخ شهادت آن حضرت مي باشد.

چه مساله ای باعث دو نقل قول در خصوص شهادت حضرت فاطمه سلام الله علیها شده است؟

علل مختلفی می توان برای این مسئله ذکر کرد, علت این اختلاف گزارش هم تصحیف هست به این معنا که بین سبعین وتسعین بعلت نبود نقطه های این دو کلمه در نسخه خطی هردو روز لحاظ گردیده است ؛ چون معلوم نشده که 75 روز فاصله بوده یا 95 روز ؛ همچنین اختلاف نسخه های خطی واختلاف گزارش که منشاء این اختلاف بیشتر مشابه همین عوامل بوده است که تصحیح کنندگان نسخه ها ی خطی دو جور خوانده ونوشته اند. علت اساسی دیگر جو سیاسی حاکم بر آن  زمان بوده که وصیت پیامبر(ص) عملی نشد وکودتای سقیفه روی داد ومسائلی پیش آمد که منجر به بیماری دختر رسول خدا (ص) و سرانجام شهادت ایشان گردید ؛بی شک رنجشی که حضرت فاطمه(س) از حاکمان زمان داشتند منجر به نگارش وصیت نامه ای مبنی بر دفن مخفیانه پیکر مطهر در شب بدون حضور دیگران شد.  اختفای دفن از یک طرف و توجه نشدن به این حوادث وسانسور کردن قضایا ومنع کتابت حدیث و کتابت حوادث از سوی دیگر ، از جمله رویدادهای زمان حضرت زهرا(س) عامل دیگر به عدم ثبت وضبط واقعه بوده است ؛ از این رو ابهام تاریخی در روز شهادت ودفن می تواند عمدی یا اتفاقی یا عدم مبالات مورخین وسانسور گرائی تاریخی باشد.

آیا در برگزاری دو دهه عزاداری فاطیمه حکمتی نهفته است؟ اهمیت و فایده و حکمت های عزاداری دراین ایام را ذکر بفرمایید؟

در حکمت عزاداری برای حضرت زهرا (س) همین بس که وقایع تحلیل و به درستی برای مردم و مسلمانان بدون توهین به دیگران که رهبری معظم نهی کرده است بازگو شود تا مردم از حقایق تاریخ صدر اسلام آگاه شوند.
روشنگری و تبلیغ یکی از اثر بخش ترین عوامل وحدت جامعه ومایه برکت در جامعه است که می توان با یاد و ذکر حضرت زهرا (س) به آن رسید. روشنگری می تواند مانع ظهور نفاق باشد که مصداق آن گرو های انحرافی و تروریستهای ضد  اسلام اند که به نام دین خود را نمایش می دهند. وقتی جوانان مسلمان در قلمرو سرزمین های اسلامی بیدار شدند و آگاه شدند دیگر ابزار بازیچه ی  برای استعمارگران نمی شوند و گرد پرچم آنان بر علیه مسلمانان و در سرزمین های اسلامی ایجاد جنگ ونفاق نمی کنند وبرادر کشی و ویرانگری در مناطق اسلامی روی نمی دهد.

در سایه روشنگری در ایام فاطمیه می توان مانع انحراف جوانان و انفعال آنان در برابر فرهنگ غرب شد که در صدد تخریب ارزشهای اسلام و پوچ نمودن افکار جوانان و در نتیجه آنان را در مقابل همدیگر قرار بدهند و مسلح کنند و طی جنگهای داخلی و ویرانی های بی سابقه در تمدن اسلامی راه بیندازند و جوانان مسلمان را به خاک و خون بکشند و خانه ها و زیرساختها را ویران کنند تا تمدن غرب جلوه وخود نمایی کند و مسلمانان آواره در اروپا وبرای آنان مانند بردگان کار کنند و محتاج آنان در تامین غذا و لباس و مایجتاج باشند؛ هدف غرب این است؛ با ذکر این حوادث است که راه اصیل اسلام با راههای منحرف که راه خلفای جور بود متمایز گردید؛ اگر حضرت زهرا بعنوان تنها فرزند پیامبر سکوت می کرد و به وضع پیش آمده اعتراض نمی کرد به یقین امروز از مکتب اهل بیت ع خبری نبود چون همه گمان می کردند راه همین راه است لذا همه کارهای خلاف از آغاز تاریخ اسلام پس از پیامبر(ص) تا به امروز این رفتارهای خشن و خون ریزی ها و ظلم و سازش با ستمگران و استکبار و استعمار و آدم کشی به خاطر قدرت و ثروت و غارت به نام اسلام تمام وتفسیر می شد.

آثار و برکات اعتراض شجاعانه حضرت فاطمه (س) را بر علیه حاکمان وقت تشریح بفرمایید؟
 چنانکه اکنون خیلی از مردم اروپا که از اسلام ومکتب اهل بیت(ع) شناخت درست ندارند،  تصور می کنند که داعش و روش او همان روش پیامبر (ص) است و اسلام مساوی است با رفتارهای جاهلانه حکومت سعودی و حکومت های جاهلی منطقه لذا در این ایام می توان از این فرصتها برای روشنگری که حضرت زهرا در صدر اسلام انجام داد عمل کرد و چراغ هدایتی که آن حضرت روشن نمود و فرزندانش ادامه دادند این مسیر را ادامه داد و پیام های آن حضرت را که پژواک وطنین آن هنوز در تاریخ شنیده می شود به گوش جهانیان رساند ؛ حضرت زهرا قیام کرد ورسالت بزرگ به انجام رساند وکودتای سیاسی را باطل نمود به راه حاکمان فاسق و سفاک وخشونت کردار وبی منطق که خود را جانشین پیامبر (ص) معرفی می کردند قلم بطلان کشید وتوطئه های طولانی را برملا کرد وامامت را راه روشن هدایت وسعادت دانست .
 لذا یکی از فواید قیام شجاعانه حضرت زهرا که خطبه ای زیبا در میان مردم خواند وفلسفه عبادات را ذکر کرد واز روزگار جاهلیت عرب یاد کرد ذکر این مسائل است .

با توجه به اینکه در فرهنگ شیعی عزاداری برای امام حسین علیه السلام بسیار مورد توجه است لطفا در خصوص اهمیت عزداری بر شهادت حضرت فاطمه زهرا (س) نیز توضیح دهید؟
از جمله فوايد تشکيل دسته هاي عزا در ايام فاطميه ـ سلام الله عليها ـ اعلام انزجار از غاصبيت خلافت مولا اميرالمؤمنين علي ـ عليه السلام ـ و حمله کنندگان به حريم بانوي بزرگوار اسلام، حضرت صديقه طاهره است. همچنين عزاداري سراسري و باشکوه موجب روشن شدن حق از باطل و ترويج شعائر اسلام مي باشد.
عزاداري و گريه اعلام مظلوميت و تأکيد بر حقانيت مکتب اهل بيت ـ عليهم السلام ـ است. از سوي ديگر عزاداري هاي باشکوه به ويژه در ايام فاطميه ـ سلام الله عليها ـ موجب گسترش معنويت و افزايش خير و برکت و وحدت در جامعه مي شود.
قرآن فرمود :
«إِنَّ الَّذِينَ يُؤْذُونَ اللَّهَ وَرَسُولَهُ لَعَنَهُمُ اللَّهُ فِي الدُّنْيَا وَالْآخِرَةِ وَأَعَدَّ لَهُمْ عَذَابًا مُّهِينًا)قال رسول الله ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ : «فاطمة بضعة مني يؤذيني ما آذاها».
در ايام شهادت عصمت کبري فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ قرار گرفته ايم، وجود شريفي که هم امّ ابيها بود و هم امّ و مادر گرامي ائمه اطهار ـ عليهم السلام ـ حقيقتي که محور اهلبيت عصمت و طهارت و رمزي عظيم در خلقت، که بشريت حتي شيعيان و محبين نتوانسته اند او را بشناسند. انسيّه اي که حقيقت نوراني او در پس پرده هاي ظلم و عناد و جهل و خصومت باقي ماند و تا قيامت هم روشن نخواهد شد.
شيعه و بلکه همه انسانيت و ملک و ملکوت به وجود چنين مخلوقي افتخار نموده و اين کوثر عظيم خدادادي را سبب بقاء دين پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ و سيراب شدن جامعه بشري از کمالات و علوم و سجاياي فرزندان گرامي او مي داند.
واقعاً اگر زهرا ـ سلام الله عليها ـ نمي بود و اين درّ گرانبهاي وجود تجلي نمي کرد، چه افق تاريکي بر عالم تکوين و تشريع ترسيم مي گشت؟! همه انسان ها بر حسب آيه شريفه «قُل لَّا أَسْأَلُکمْ عَلَيْهِ أَجْرًا إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِي الْقُرْبَي» در برابر حق معنوي بزرگ پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ در هدايت بشريت، موظف به يک تکليف مشترکند و آن، مودت و محبت به ذي القربي و خاندان پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ است.

وظایف وتکلیف سیاسی واجتماعی ومذهبی مادر این ایام چیست؟
اين امر به عنوان يک تکليف و فريضه براي همه انسان ها در تمامي دوران است و اختصاص به مردم زمان آن حضرت نداشته است.
مودت نسبت به فاطمه ـ سلام الله عليها ـ ، تکريم و تعظيم آن حضرت، و احياي ياد و خاطره او و ذکر رنج ها و مصائبي است که بر آن وجود نازنين وارد شده است.
ما هيچ گاه نمي توانيم آن مصائب را فراموش نماييم و تاريخ گواه بر اين امر است که در مدت عمر کوتاه، چه زجرها و ظلم ها بر آن يگانه بانو وارد شد که اميرالمؤمنين علي ـ عليه السلام ـ که در رأس موحدين است، بعد از شهادت او فرمود: حزن و اندوهم هميشگي است و پايان نمي پذيرد. آيا با چنين تعبيري، شيعه حضرت علي ـ عليه السلام ـ و امت پيامبر ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ مي تواند جداي از اين حزن و ماتم باشد.
از اين جهت بر شيعيان و پيروان اهلبيت ـ عليهم السلام  - لازم است در این ایام به همه توان وقوت به تکریم مقام ام الائمه بپردازند .بدون توهین به دیگران با منطق امیر مومنان(ع) و  امام صادق واهل بیت (ع) به روشنگری بپردازند .
منطق پیامبر( ص )وامام علی علیه السلام  جنگ نبود همه جنگها بر آن حضرات تحمیل شد ؛ این جنگهای تحمیلی غیر از جهادی است که بعنوان فریضه در اسلام هست ؛ البته جهاد فرهنگی در رسالت همه انبیا مقدم است . علی (ع )جنگ طلب نبود هرسه جنگ از سوی دشمنان دین تحمیل وتوطئه ای بود تا خلافت وحکومت عدل را به چالش بکشانند واز آن استفاده به سود خود کنند .
تحلیل تاریخ صدر اسلام وتبیین درست آن بیش از هرچیز به آرامش ومنطق وخرداگرایی نیازمند است. دشمنان اسلام به این مسئله به خوبی واقف شدند که در بستر آرامش منطق اهل بیت پیشرو می باشد از این رو مدام در حال توطئه وایجاد نزاع واختلاف بین امت اسلام برآمده اند تا از پیشرفت تمدنی وسرزمینی اسلام جلو گیری نمایند همه نزاع ها وجنگ ها سر همین موضوع است که مانع پیشروی ودرخشش نور اسلام ومکتب اهل بیت باشند ؛ لذا اختلاف افکنی بستر رویش افکار استعماری آنهاست ؛ برخی از دولتهای جاهلیت گرای منطقه نیز آتش بگیر معرکه آنان شده اند و اموال مسلمانان به سلاح های آنها داده وفقر وجنگ وبرادر کشی را جایگزین صلح وبرادری نموده اند ومردم مسلمان یمن وسوریه وعراق وافغانستان وفلسطین را به انواع جنایتها قتل عام می نمایند وبا این جهالت کمپانی های اسلحه سازی دشمنان اسلام را از ورشکستگی وافول نجات می دهند واز این مسائل غفلت بزرگی دارند.

آرمان هیأت