دعبل: با دکتر نسیم احمدی که متخصص گفتار و صدا در مرکز وکولوژی ایران است گفت و گو کردیم تا از نظرات یک متخصص دباره صدا و حنجره در مداحی و نحوه سالم نگه داشتن حنجره مطلع شویم؛


صدای خوب از نظر شما چه صدایی است و چه ویژگی هایی دارد؟
مفهوم "صدای خوب" بستگی به بافتی دارد که در آن استفاده میشود. برای مثال برای صداپیشگان صدایی است که برای تولیدکننده سالم و برای شنونده لذتبخش باشد.

چه صدایی برای مداحی کردن مناسب تر است؟
در حال حاضر اکثر صداهایی که در حیطه ی مداحی مورد اقبال عموم است، صدایی بم و خیشومی است تا منتقل کننده ی حزن باشد. ولی از نظر سلامت صدا، صدایی مناسب است که منجر به آسیب نباشد.

نوجوان هایی که می خواهند مداح شوند باید چه مراقبت ها و تمرین هایی داشته باشند تا صدای شان مناسب شود و دوره بلوغ به صدایشان اسیب نزند؟
دوره ی بلوغ دوره ی دوصدایی شدن است. نوجوان اگر از قبل فعالیت صوتی داشته باشد صدایی زیر داشته که قادر به خواندن پرده های بالا بوده است. ولی به دلیل افزایش هورمونهای مردانه و ضخامت تارهای صوتی صدای بمی ایجاد شده که ممکن است همچون گذشته قادر به خواندن پرده های اوج نباشد. بنابراین اساتید صداسازی، قرائت و یا مداحی باید این تغعیر و محدودیت را در نظر داشته باشند.
مهمترین اقداماتی که فرد برای داشتن صدای خوب میتواند انجام دهد: آموزش صداسازی، گذراندن دوره های آشنایی با صدای سالم و  انجام تمرینات روزانه برای گرم کردن و آماده سازی است.

برخی مداحان هر چه می گذرد صدای شان بم تر و برخی خش دار تر می شود. دلیل این اتفاق چیست؟
از آنجایی که مداحان تمایل دارند به دلیل محتوا و بافت فعالیت  در پرده های بم تر اجرا کنند. در صورتی که فرد به صورت صحیح نیز این فعالیت را انجام دهد عضلات مربوط به بم کردن تقویت میشوند و صدا بم تر میشود. ولی اگر به صورت اشتباه انجام دهد، حنجره دچار ضعف در عضلات تارهای صوتی میشود که نتیجه بمتر و هوادار تر شدن صداست.
البته علل متفاوتی در ایجاد خش صوتی نقش دارند که اصلی ترین آنها ایجاد آسیب در بافت تارهای صوتی به دلیل تکنیکهای اشتباه در اجراست. این آسیب ممکن است شکل‌گیری توده ای در بافت تارهای صوتی است که به دلیل افزایش حجم تارهای صوتی صدا را بم تر و خشدار تر میکند. همچنین بلند خواندن و داد زدن و جای اشتباه صدا منجر به گرفتگی عضلات حنجره و در نتیجه خستگی و آسیب صوتی میشود.

چه توصیه هایی برای مداحانی دارید که مثلا در ایام محرم یا فاطمیه روزی دو سه ساعت باید بخوانند و نمی خواهند دچار گرفتگی صدا شوند؟
قبل از هر چیز برای چک آپ و معاینه ی صدا و حنجره مراجعه کنند تا توصیه های اختصاصی و منحصر به خود را دریافت کنند. حتما تغذیه ی خود را برای پیشگیری و یا درمان ریفلاکس بررسی کنند. حتما قبل از هر اجرا وارم آپ یا گرم کردن صحیح صدا را انجام دهند. حتما آب زیاد بنوشند. در میان اجرا آب جوش ننوشند.
اگر قادر به اوج خواندن نیستند و تکنیک صحیحی ندارند، به جای اوج خوانی، فریاد نزنند.
و حتما از سیستم صوتی مناسب استفاده کنند تا مجبور نشوند بلند بخوانند و فریاد بزنند.

چرا برخی اصلا دچار گرفتگی صدا نمی شوند و برخی با یک ساعت مداحی کردن صدای شان می گیرد؟
همانطور که هر فردی از نظر مشخصه های فیزیکی با دیگران متفاوت است مشخصه ی صدا نیز از همین قانون پیروی میکند. دو فرد  ممکن است از نظر ساختار حنجره، میزان فعالیت صوتی، تکنیک صوتی و اجرا، تغذیه، قدرت سیستم ایمنی بدن، سطح انرژی و حستگی پذیری عضلات باهم متفاوت باشند. هرگز خود را با دیگری مقایسه نکنید و به دنبال دریافت درمان و آموزش شخص محور باشید.

آیا غذاها در کیفیت صدا موثر هستند؟
بله بسیار اثر گذار است. میل کردن غذاهایی که منجر به ایجاد ریفلاکس(برگشت اسید معده به داخل دهان و حنجره) یا خشکی و یا افزایش رطوبت حنجره میشوند قطعا به صدا آسیب میزنند. سوختگی و خشکی حاصل از ریفلاکس حنجره را ملتهب نموده و مستعد آسیب صوتی میکند و رطوبت نیاز به گلو پاک کردن را افزایش میدهد.
طبق مطالعات درصد قابل توجهی از افراد مبتلا به مشکل صوتی، مبتلا به ریفلاکس نیز هستند و با درمان ریفلاکس مشکل صوتی آنها بهبود می یابد. بنابراین برای تشخیص اینکه آیا ریفلاکس دارید و یا ریفلاکس روی حنجره ی شما اثرگذاشته یا خیر حتما برای معاینه ی حنجره اقدام کنید.

آیا ممکن است که شورخوانی و تند تند نفس کشیدن یا حتی فریاد زدن در مداحی به حنجره یک مداح اسیب بزند؟
قطعا بله. نفس زدن حنجره را خشک میکند و فریاد زدن به تارهای صوتی آسیب میزند و تقلا برای فریاد زدن منجر به گرفتگی عضلات داخلی و خارجی حنجره میشود. برای پیشگیری از ایجاد آسیب، باید در مورد نحوه ی صحیح افزایش بلندی صدا، آموزش صحیح دریافت کرد.

آرمان هیأت