آیین اختتامیه اولین دوره جایزه جهانی دوسالانه کتاب برگزیده نهج البلاغه، عصر امروز، ۲۱ اسفندماه، در تالار وحدت برگزار شد.
عبدالهادی فقهی‌زاده، معاون قرآن و عترت وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، در این آیین گفت: نهج‌البلاغه که به زعم بسیاری از محققان و نهج‌البلاغه‌پژوهان نام بسیار مبارک و صحیحی بر تارک کتاب شریف نهج‌البلاغه است، اما از نظر برخی ممکن است این عنوان، ناخواسته اذهان را به جای دیگری برده باشد که عملاً به نهج‌البلاغه ستم شده باشد. به این معنی که نهج‌البلاغه در حقیقت نهج فکر، سیاست، تربیت دینی، خداخواهی و دانش اجتماع و سیاست در جامعه دینی است و برخی نیز ممکن است با برداشتی که از عنوان این کتاب کنند، چنین تصوری را در ذهن نداشته باشند.
وی افزود: قرآن از آسمان به زمین آمد تا زمینی‌ها را آسمانی کند و شور و شعور را گسترش دهد. نهج‌البلاغه وجودی کمال‌یافته از امام علی(ع) را نشان می‌دهد و بیانگر این است که می‌توان فاصله میان زمین و آسمان را کم کرد.
فقهی‌زاده ادامه داد: اگر کلام خداوند در آیات قرآنی از سطح علوی نزول پیدا کرد و بزرگترین کتاب آسمانی است و بی‌کم و کاست در دست مردم قرار دارد، نهج‌البلاغه نیز نشئه‌ای از نشئات وجودی امام علی(ع) است.
وی تصریح کرد: بی‌تردید تبیین مستندات نهج‌البلاغه نشان می‌دهد که آنچه در نهج البلاغه است، بازگویی آموزه‌ها و مفاهیم قرآنی است، آن هم از زبان کسی که با وحی همدم و با پیامبر(ص) همنفس بوده و آیات را در جای‌جای نزول به گوش جان شنیده و با شهد زیبای تفسیر علوی در آمیخته است.
معاون قرآن و عترت وزیر ارشاد بیان کرد: اگر قرآن با پیام خداوند و سروش آسمانی شکل‌ گرفته، نهج‌البلاغه در سخن و قلم امام علی(ع) نمایشی باشکوه از اوج پرواز انسان است و نشان می‌دهد که می‌توان در دنیا زندگی کرد، اما دنیایی زیست نکرد و به دنیا با چشم حقارت نگاه کرد.
وی در ادامه بیان کرد: نهج‌البلاغه شریف، آموزه‌های نابی دارد که بین توحید، اجتماع، سیاست و اندیشه دینی آشتی ایجاد کرده است و صفت دنیایی را از دنیا زوده است. نهج‌البلاغه کتابی مذهبی نیست، بلکه فرامذهبی و شاهد برجسته آن این است که در طول تاریخ عده‌ای از شیفته‌ترین محققان و مسلمانان از مذاهبی برخاسته‌اند که حداقل در ظاهر نسبت چندانی با اهل بیت(ع) نداشته‌اند اما شیفته مرام ‌آن‌ها بوده‌اند و به اصطلاح امامی نبودند و هرکس به اندازه انسانیت خود به نهج‌البلاغه نگاه کرده و نهج‌البلاغه را اثری گران‌بها یافته است.

جستجوی تفسیر قرآن در نهج البلاغه
فقهی زاده در ادامه گفت: چه تنگ است حصار مذهبی بر گرداگرد کتاب بزرگ بشری. مسلمانان و غیرمسلمانان از هر مذهب و فرقه بر خود می‌بالند و به قرآن عشق می‌ورزند و یکی از تفاسیر قرآن را در نهج البلاغه جستجو می‌کنند.
وی ادامه داد: معاونت قرآن و عترت توفیق یافت سال گذشته با پیشنهادی که از جانب احمد پاکتچی و با درک صحیح از آموزه‌های نهج‌البلاغه این جایزه را برگزار کند. این پیشنهاد با هدف گسترش فرهنگ علوی و دانش به دور از تعصبات مذهبی و برای جریان سازی علمی و پژوهشی مطرح شد.
آیت الله سید جمال الدین دین پرور، مدیر عامل بنیاد نهج البلاغه در ادامه این مراسم گفت: جایزه جهانی نهج البلاغه، امروز جایگاه خاصی دارد مسئله نهج البلاغه مسئله کتاب خاص نیست بلکه این کتاب با انقلاب اسلامی همزاد بوده و در راستای تبیین حکومت علوی پس از قرن‌ها تحقق یافته است و از این جایگاه برخوردار است از این رو فرصتی برای بازخوانی نهج البلاغه پدید آمده است.
وی افزود: هر انقلابی نیازمند منشوری است که بر اساس آن عمل کند و کتاب نهج البلاغه بهترین منشور برای انقلاب اسلامی است تا احکام و قوانین آن بر اساس نهج البلاغه تدوین شود.
دین پرور ادامه داد: تفاوت نهج البلاغه با سایر احادیث در این است که نهج البلاغه نوشته یک حکیم و دانشمند نیست که فارغ از جامعه بوده و در گوشه‌ای نشسته و مطالبی را بیان کرده باشد بلکه سخنان کسی است که در راس حکومت اسلامی و در موقعیتی است که دستورات اسلامی را با اتقان و استناد صادر و خود مجری بوده است.
وی تصریح کرد: وقتی امیرالمؤمنین(ع) حکومت را آغاز کرد، بسیاری از این احکام در آن زمان صادر شد و بدون کمک گرفتن از افراد این دستورات را چه در عهدنامه مالک اشتر و چه در خطبه‌ها و نامه‌های دیگر مطرح کرده‌اند.

مباحثی که دنیا تشنه آن است
دین پرور گفت: نهج البلاغه در همه زمینه‌ها نکاتی را دارد که دنیا تشنه آن است و وقتی در جامعه مطرح می‌شود مورد استقبال قرار می‌گیرد.
وی ادامه داد: نهج البلاغه فقط کتاب شیعه و یک مسئله خانوادگی و فامیلی نیست، بلکه مربوط به همه مذاهب و ادیان است و آموزه‌های آن در هر جای دنیای سیاست مورد توجه بوده و نتوانسته‌اند از آن صرف نظر کند. یعنی هر جا صحبت از دموکراسی و عدالت می‌شود نمی‌توان از نهج البلاغه نام نبرد.
مدیرعامل بنیاد نهج البلاغه تأکید کرد: نسل جوان و کارگزاران حکومت باید از این آموزه‌ها و دستورات استفاده کنند.  مسائل اقتصادی بسیار مهمی در نهج البلاغه وجود دارد که مسئولان می‌توانند از آن بهره گرفت و یا نمایندگان می‌توانند با عنوان طرح و لایحه از موضوعات آن بهره برده برداری کنند و آن را به صورت قانون به تصویب برسانند. امیدوارم نهج البلاغه بیش از پیش در جامعه ما مورد استفاده قرار گیرد.
احمد پاکتچی، دبیر اولین جایزه کتاب نهج البلاغه در ادامه این آیین گفت: همه مسلمانان با حدیث «انا مدینةالعلم و علی بابها» آشنا هستند؛ از این رو با توجه به این حدیث، ما به این جایزه، فقط به عنوان یک کتاب نگاه نمی‌کنیم که بحث را با آن ببندیم. این کتاب از این نظر اهمیت دارد که بابی برای باز شدن به دریای معارف و آموزه‌های الهی و اسلامی است و مسیر را برای ما می‌گشاید و می‌توانیم به اقتضای شرایط زمانی و مکانی مشکلات و مسائل مختلف را حل کنیم.

بازگشت جامعه به آموزه‌های نهج البلاغه
وی افزود: پیشنهاد این جایزه از این باب نبود که برای تک تک کتاب‌ها جایزه‌ای داده شود، بلکه کتاب نهج البلاغه جایگاه ویژه‌ای داشته و دارد؛ چه زمانی که امیرالمؤمنین(ع) زمان خلافت را عهده‌دار شد و چه زمانی که مسلمانان به سمت این کتاب میل و کشش پیدا کردند. اکنون نیز این نیاز به شدت احساس می‌شود که باید جامعه به این کتاب و آموزه‌های آن بازگشت داشته باشند.
پاکتچی در ادامه اهداف این جایزه را مورد اشاره قرار داد و بیان کرد: شناسایی آثار و نویسندگان برتر و معرفی شایسته آن‌ها به جامعه علمی، تشویق و حمایت از نویسندگان کتب برتر و دیگر مترجمان، مصححان و پژوهشگران، ترویج سبک زندگی علوی در فرهنگ عمومی با معرفی آثار برگزیده و قابل استفاده در حوزه نهج البلاغه، جریان‌سازی فرهنگی با ایجاد شبکه نخبگان پژوهشگر در عرصه آموزه‌های علوی و ایجاد گفتمان ادبی و ارتقای سطح آگاهی از اهداف دیگر این جایزه جهانی بود.
وی ادامه داد: دورنمای ما در این کار این بود که این جایزه آیین میثاقی به گرد نهج البلاغه ایجاد شود و نخبگان و محققان دلگرم شوند که اثرشان خوانده می‌شود.
وی با اشاره به داوری آثار گفت: پس از انجام مراحل اجرایی کار و تشکیل سه کارگروه، هزار اثر شناسایی شده مربوط به هر گروه غربالگری اولیه شد و داوران برجسته آثار را با رعایت دقت و انصاف بررسی و ارزیابی کردند و در نهایت ۱۲ اثر برگزیده انتخاب شد.
یادآور می‌شود این مراسم با قرائت پیام سیدعباس صالحی، وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به دوسالانه کتاب برگزیده نهج‌البلاغه خاتمه یافت.
 

آرمان هیأت