آیت الله رضا استادی در آئین نکوداشت هفتادمین سال تالیف کتاب «منتخب الاثر فی الامام الثانی عشر» که در سالن همایش های خواجه نصیرالدین طوسی برگزار شد، با اشاره به داستان تاریخی از کتاب «شفاء الصدور فی زیاره العاشور» تالیف میرزا ابوالفضل تهرانی بیان کرد: گویا کتاب های آن زمان در تالیف وضعیت خوبی نداشتند و لذا در کتاب خود از بزرگان نقل می کند که تالیف و مولف باید چند شرط داشته باشد؛ اول اینکه تکرار مکررات نباشد، کتاب ناقصی را تکمیل کند، مشکل دربسته و سربسته ای را با شرح و توضیح حل کند، امور متفرقه و پراکنده را در سلسله جامعه دربیاورد. مقصود این است که مولف باید هدفی داشته باشد. خلاصه اینکه کتاب هایی باید نوشته شود که در شان حوزه های علمیه و نافع و سودمند باشد وگرنه مانند زمان ما تحقیقات بازاری رایج می شود.
او با بیان اینکه کتاب هایی که نگاشته می شود ولو از یک مولف، همه در یک سطح نیستند، گفت: از گذشته، در فکر بودند که کتاب های بهتر و مفیدتر را معرفی کنند و راههایی را در این زمینه رفته اند؛ از جمله، کتابی را معرفی می کردند که از همه بهتر است مانند مرحوم صدوق کتاب های زیادی را تالیف کرده است اما وقتی می خواهند تالیفات او را ذکر کنند، اول «من لا یحضره الفقیه» را نام می برند.
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه قم با بیان اینکه آیت الله العظمی صافی ظاهرا ۲۰۰ اثر دارند، گفت: از بین همه این آثار، کتاب «منتخب الاثر» را به دلیل اینکه از دیگر تالیفات بهتر است، بیشتر نام می برند.
او افزود: راه دیگر این است که وقتی می خواهند اسم شخص را در تراجم ببرند، او را با کتابش معرفی می کنند، مثلا محدث قمی کتابی دارد که نام بزرگان زیادی در آن آمده است، به حرف «ص» که می رسد، ۴۰ نفر را با کتابهایشان معرفی کرده است، مانند صاحب حدائق، صاحب جواهر و صاحب انوارالفقاهه… . این، هم عظمت کتاب و هم عظمت مولف کتاب را می رساند.
آیت الله استادی با اشاره به اهمیت کتاب هایی مانند جواهر الکلام یا حدائق گفت: از شاخصه های کتاب هایی که آن را مهم می دانند، اول، داشتن انگیزه الهی است. نوع مولفان ما این انگیزه را دارند اما این شاخصه در آیت الله صافی گلپایگانی مشهود است، ایشان انگیزه ای جز ترویج دین و محبت اهل بیت (ع) نداشتند. و این، خود ارزش بزرگی است.
او «ماندگارشدن کتاب» را شاخصه دوم کتاب های بااهمیت دانست و گفت: کتاب های زیادی تالیف می شود، اما چقدر ماندگار شدند؟ «شرح لمعه»را ببینید هنوز جزو درس های اصلی حوزه است. «معالم» همینطور. کتاب «منتخب الاثر» ۷۰ سال پیش نوشته شد، چه سالی فراموش شد؟ اگر کتابی بود که چندسال مطرح و بعد فراموش می شد، اهمیت آن کم بود. اما «منتخب الاثر» چندین بار تجدید چاپ شد.
عضو شورای عالی حوزه علمیه، «تتبعی بودن» کتاب را شاخصه سوم یک کتاب خوب برشمرد و افزود: تتبع به دوگونه است؛ تتبع مقرون به دقت که حساب و کتاب دارد. این کتاب، یک کتاب «تتبعی» است. کل روایات با دقت کامل و انصاف در نظر بوده است. اگر شیخ کلینی ۲۰ سال در تنظیم و تهذیب این کتاب کار کرده یعنی خیلی مهم است، اگر ۲۰ سال، صاحب وسائل توانسته کتاب را به این صورت در بیاورد که قرن ها بماند، خیلی مهم است. وقتی کتاب های آیت الله العظمی اراکی را چاپ می کردیم، به نوشته ای برخورد کردیم که ایشان در زمان حیات صاحب عروه، کتاب «شرح عروه» را در جوانی (۲۶ سالگی) نوشتند. آیت الله صافی گلپایگانی در ۳۰ سالگی کتاب منتخب الاثر را نوشتند اما در این ۷۰ سال مورد توجه ایشان بوده، و از جهاتی نیاز دیدند، تکمیل کردند.
او با اشاره به نگارش «ارج نامه منتخب الاثر»گفت: یکی از عظمت های کتاب «منتخب الاثر» این است که علما را به خود جلب کند و به شرح و حاشیه نوشتن جذب کند.
آیت الله استادی، پاسخگویی به شبهات را شاخصه چهارم کتاب خوب دانست و بیان کرد: این کتاب، شبهات مربوط به امام زمان (عج) و مسائل اساسی اعتقادی را به خوبی پاسخ داده است.
او «نثر خوب» را شاخصه پنجم عنوان کرد و گفت: «مجمع البیان» چرا مهم است؟ جهات مختلفی دارد، از جمله اینکه از نظر ادبیات در سطح بالایی است، برخی می گویند که شیخ طبرسی در تفسیر از بس که ادبیات را دنبال کرده، در کتاب های شیعی به جای کتاب های مغنیه، این کتاب خوانده شود.
استاد حوزه علمیه تصریح کرد: امروز بزرگترین وظیفه حوزه های علمیه، تحکیم عقاید مردم است. دشمن با عقاید مردم طرف شده و کار می کند و ما باید بتوانیم با قلم و گفتار و منبر اعتقادات مردم را محکم کنیم.
او با بیان اینکه ما مقابل اهل تسنن بوده و هستیم، گفت: هرکس این هنر را داشته که بتواند معارف اهل بیت (ع) را با بیان و استدلال خوب بیان کند، بدون اینکه دیگران را از کتاب فراری دهد، خدمت می کند. واقعا اگر حوزه های علمیه ما کتاب هایی داشته باشند که بتواند مقابل اهل تسنن عرض اندام کند، افتخاری برای ماست.

آرمان هیأت