کد مطلب : ۴۴۸۰
عضو هیات علمی دانشگاه تربیت مدرس:
«روضة الشهدا» متن اصلی کتاب‌های مربوط به قیام عاشورا است
به گزارش خیمه، حسن ذوالفقاری افزود: «بازیابش ادبیات آيینی عموماً در متن‌های روایی اعم از شعر و داستان دیده می‌شود و چون این نوع ادبی در بافت زندگی مردم تنییده است و با زندگی آنها گره خورده، روایت‌ها هم بازتابی از زندگی آنهاست.»
این نویسنده و پژوهشگر ادبیات با بیان اینکه «انعکاس ادبیات آيینی در داستان‌های کهن ما بیش از دوران معاصر است؛ نمونه آنها داراب نامه و سمک عیار و مثنوی‌هایی است که شاعران ساخته‌اند»، تصریح کرد: «بعضی اوقات هم اشارات، نشانه‌ها و علائمی از این نوع ادبیات که تمامی آداب و رسوم دینی مردم ما در آن نمود یافته، منتشر شده است؛ در شعر تغزلی و حتی شعرهایی که جنبه‌های غیر روایی دارند، باز هم جای پای ادب آئینی دیده می‌شود.»
وی بیان کرد: «اینکه در آيین‌ها چه میزان سهم مسائل دینی و چه میزان سهم مسائل ملی رعایت شده، مشخص نیست و نمی‌توان با یک ارزیابی آنها را از هم تفکیک کرد، اما به نظر می‌رسد شاعران ما در بررسی و مطالعه بازخورد آيین‌های دینی و ملی، سهمی مساوری برای هر دو در نظر گرفته‌اند و عموماً در فرهنگ ما هم اینگونه نبوده که سهم دین بر آرمان‌های ملی فزونی یابد یا برعکس.»
ذوالفقاری با اشاره به بازخورد واقعه عاشورا در ادبیات ایران گفت: «این واقعه در حوزه شعر بازخورد بیشتری داشته تا داستان و شاید اصلی‌ترین شکل آن تعزیه‌ها بوده است؛ در متون ادبی هم برخی کتاب‌ها به صورت بسیار مستقیم بر انعکاس آن تاثیر گذاشته‌اند؛ نخستین کتابی که بدین گونه به حادثه عاشورا پرداخته "روضه‌الشهدا" واعظ کاشفی است.»
این نویسنده و پژوهشگر عرصه ادبیات با بیان اینکه «این کتاب انعکاس دوره‌ای از تاریخ است و در آن وقایع دوران حضرت آدم تا قیام عاشورا مورد بررسی قرار گرفته و از جمله آثار مهمی بوده که تا به امروز باقی مانده و تاثیر زیادی بر نویسندگان گذاشته است»، افزود: «متن اصلی کتاب‌هایی هم که بعداً در حوزه ادبیات نمایشی به قیام عاشورا پرداختند، همان کتاب "روضه‌الشهدا" بوده است و البته هیچکدام نقش این کتاب را بازی نکرده‌اند.»
وی بیان کرد: «اساساً واقعه عاشورا بر فرهنگ ما تاثیر زیادی گذاشته و تعداد زیادی ضرب‌المثل به وجود آورده است؛ "شمر هم جلودارش نمی‌شود" و "کربلا که گفتی مصیبتش معلوم است" دو نوع ضرب‌المثلی است که به زبان روزمره راه یافته است.»
این نویسنده و پژوهشگر ادبیات با بیان اینکه «انعکاس ادبیات آيینی در داستان‌های کهن ما بیش از دوران معاصر است؛ نمونه آنها داراب نامه و سمک عیار و مثنوی‌هایی است که شاعران ساخته‌اند»، تصریح کرد: «بعضی اوقات هم اشارات، نشانه‌ها و علائمی از این نوع ادبیات که تمامی آداب و رسوم دینی مردم ما در آن نمود یافته، منتشر شده است؛ در شعر تغزلی و حتی شعرهایی که جنبه‌های غیر روایی دارند، باز هم جای پای ادب آئینی دیده می‌شود.»
وی بیان کرد: «اینکه در آيین‌ها چه میزان سهم مسائل دینی و چه میزان سهم مسائل ملی رعایت شده، مشخص نیست و نمی‌توان با یک ارزیابی آنها را از هم تفکیک کرد، اما به نظر می‌رسد شاعران ما در بررسی و مطالعه بازخورد آيین‌های دینی و ملی، سهمی مساوری برای هر دو در نظر گرفته‌اند و عموماً در فرهنگ ما هم اینگونه نبوده که سهم دین بر آرمان‌های ملی فزونی یابد یا برعکس.»
ذوالفقاری با اشاره به بازخورد واقعه عاشورا در ادبیات ایران گفت: «این واقعه در حوزه شعر بازخورد بیشتری داشته تا داستان و شاید اصلی‌ترین شکل آن تعزیه‌ها بوده است؛ در متون ادبی هم برخی کتاب‌ها به صورت بسیار مستقیم بر انعکاس آن تاثیر گذاشته‌اند؛ نخستین کتابی که بدین گونه به حادثه عاشورا پرداخته "روضه‌الشهدا" واعظ کاشفی است.»
این نویسنده و پژوهشگر عرصه ادبیات با بیان اینکه «این کتاب انعکاس دوره‌ای از تاریخ است و در آن وقایع دوران حضرت آدم تا قیام عاشورا مورد بررسی قرار گرفته و از جمله آثار مهمی بوده که تا به امروز باقی مانده و تاثیر زیادی بر نویسندگان گذاشته است»، افزود: «متن اصلی کتاب‌هایی هم که بعداً در حوزه ادبیات نمایشی به قیام عاشورا پرداختند، همان کتاب "روضه‌الشهدا" بوده است و البته هیچکدام نقش این کتاب را بازی نکرده‌اند.»
وی بیان کرد: «اساساً واقعه عاشورا بر فرهنگ ما تاثیر زیادی گذاشته و تعداد زیادی ضرب‌المثل به وجود آورده است؛ "شمر هم جلودارش نمی‌شود" و "کربلا که گفتی مصیبتش معلوم است" دو نوع ضرب‌المثلی است که به زبان روزمره راه یافته است.»
مرجع : خبرگزاری مهر
