کد مطلب : ۴۶۴۷
رویكرد «نجات‌بخشی مسیحی» یكی از انحرافات عاشوراست
به گزارش خیمه، مصطفی دلشاد تهرانی با اشاره به پیامد‌ها و درسهای عاشورا، بیان کرد: «به واقعه عاشورا از وجوه مختلف می‌توان نگاه كرد و درس آموخت. عاشورا مشتمل بر درسهای فراوان فردی، اجتماعی، سیاسی، مدیریتی و نظامی است.»
وی عاشورا را مجموعه‌ای از كمالات انسانی در حوزه فردی دانسته و افزود: «عاشورا به ما می‌آموزد خدا ترس باشیم و در مقابل ظلم و خودكامگی بایستیم؛ اهل استقامت و استواری در حق و عدالت باشیم و در مقابل هیچ كس سر خم نكنیم.»
این استاد دانشگاه با تأكید بر اینکه «عاشورا مدرسه‌ای است كه می‌توان درسهای مختلفی از آن آموخت»، تصریح کرد: «تعاون اجتماعی، ایثارگری، پیوندهای انسانی و دلسوزی اجتماعی از جمله درسهای اجتماعی واقعه كربلا است.»
دلشاد تهرانی با اشاره به خطبه معروفی از امام حسین(ع) در رابطه با حقیقت امر به معروف در "تحف العقول" گفت: «در واقعه كربلا، امر به معروف و نهی از منكر بر مدار اصلی خویش می‌گردد و به مسائل فردی نمی‌پردازد.»
وی با اشاره به این حدیث امام حسین(ع) كه می‌فرماید: «ألا ترون أنّ الحقّ لا یعمل به، وأنّ الباطل لا یتناهی عنه»، خاطرنشان کرد: «در چنین شرایطی است كه باید بر سر حاكمان خودكامه فریاد زد؛ این از مهمترین درسهای سیاسی عاشوراست كه ما فرا نگرفته‌ایم.»
عضو هیات علمی دانشگاه علوم حدیث با جالب دانستن درسهای مدیریتی واقعه كربلا، افزود: «نوع مدیریت امام حسین(ع) در كربلا، مدیریتی مبتنی بر اصلاح رابطه انسان با خدا است؛ مدیریتی كه در آن آزاد اندیشی، باز اندیشی، ضابطه‌مندی و آینده‌نگری موج می‌زند؛ در این مدیریت هیچ اجباری وجود ندارد.»
نویسنده كتاب «حماسه حسینی و ظهور حقیقت آدمی» در پاسخ به این سوال كه كدامیك از وجوه كربلا تأثیر بیشتری در طول تاریخ داشته است، گفت: «در هر دوره، عاشورا تأثیرات مختلفی را به همراه داشته است. در دوره‌ای تأثیر سیاسی بسیار قوی بوده است، مانند قیام توابین، قیام مختار، قیام زید ابن علی ابن الحسین و قیام یحیی ابن زید.»
دلشاد تهرانی با اشاره به تأثیر جدی عاشورا در مبارزه با ظلم و ستم تصریح کرد: «عاشورا در تمامی ادوار تأثیرگذار بوده است؛ حتی جمله‌ای نیز به "گاندی" نسبت می‌دهند كه می‌گوید: "من درس مبارزه را از حضرت حسین(ع) فرا گرفته‌ام."»
نویسنده كتاب "سیره نبوی، منطق عملی" در پاسخ به این سوال كه چطور می‌توان قیام عاشورا را از انحصار شیعه خارج و به امری جهان‌شمول تبدیل كرد، گفت: «با بررسی رویكردهای مختلف واقعه عاشورا و نقاط ضعف آنها، باید آموزه‌های متناسب با فرهنگ حسینی را شناسایی و تبلیغ كنیم.»
وی با اشاره به رویكردهای انحرافی منشعب از واقعه عاشورا، افزود: «یكی از رویكردهای اشتباهی كه به عاشورا وجود دارد، رویكرد "نجات‌بخشی مسیحی" است؛ یعنی تصور كنیم حضرت امام حسین شهید شده است تا ما چند قطره اشك بریزیم و گناهانمان بخشیده شود؛ مانند رویكرد فدیه‌گرایانه كه معتقد است حضرت عیسی به صلیب كشیده شده است تا گناه عده‌ای بخشیده شود.»
دلشاد تهرانی رویكرد انحرافی دیگر را رویكرد غلوگرایانه دانسته وگفت: «بعضی اوقات از روی دوستی، مخالفت و یا جهالت مطالبی را به واقعه عاشورا نسبت می‌دهیم كه صحت ندارد.»
این استاد دانشگاه یكی دیگر از آسیب‌های رویكردهای انحرافی در عصر جدید را رویكرد آیین گرایانه دانسته و بیان کرد: «نباید به واقعه كربلا صرفاً به دید آئینی نگاه كنیم. یعنی نباید صرفاً به عزاداری بپردازیم و هیچ نسبتی با افكار و سیره حضرت نداشته باشیم. باید بعد از محرم زندگی ما دچار تغییر و تحول شود.»
نویسنده كتاب "عارض خورشید" خاطرنشان کرد: «پیشنهاد من این است كه تمامی رویكردهای شكل گرفته از زمان وقوع عاشورا تا الآن را بررسی و نقاط قوت و ضعف آنها را نقد كنیم و ببینیم كدامیك مناسب‌تر است.»
دلشاد تهرانی بهترین رویكرد به مسئله عاشورا را رویكرد مدرسه‌ای دانسته و با اشاره به این شعر از شهید بلخی «تأسیس كربلا نه فقط بهر ماتم است/دانشسرای مكتب اولاد آدم است»، گفت: «كربلا و عاشورا مدرسه‌ای جامع برای انسان‌سازی و جامعه‌سازی است و ما باید روی این دیدگاه متمركز شویم. اگر روی این دیدگاه متمركز شویم و از دیدگاه‌های انحرافی خلاصی یابیم، آن وقت می‌توانیم آن را به جهان عرضه كنیم.»
وی با اشاره به این شعر از علامه اقبال كه می‌گوید «نفی و اثبات ساز و برگ امّتان/نفی بی‌اثبات، مرگ امّتان»، افزود: «بایستی مسیر نفی و اثبات را با هم انجام دهیم. یعنی با نقد رویكردهای تحریفی و خرافه‌گرایانه، رویكرد صحیح و روح نهضت حسینی را مطرح و ترویج كنیم. وظیفه اصلی این كار بر عهده روحانیون، علما و دانشگاهیان است.»
این استاد دانشگاه تصریح کرد: «شهید مطهری این كار را شروع كرد. یعنی هم نقد می‌كرد، مثل كتاب تحریفات عاشورا و هم سعی در ارائه تصویری درست از واقعه عاشورا داشت.»
دلشاد تهرانی بیان کرد: «هنوز آنچنان كه باید به نقد تحریفات پرداخته نشده است، شاید به این دلیل كه هنوز نیازی به این مسئله احساس نشده است؛ باید با تفكری حساب‌شده این احساس نیاز را ایجاد كرد.»
این استاد دانشگاه علاوه بر كتاب « پیشگاه حقیقت » آثار دیگری نیز مانند " مدرسه حسینی " و " نهضت حسینی و عزت حسینی " و " حماسه حسینی و ظهور حقیقت آدمی " را تالیف و منتشر كرده كه برخی از این آثار تا ۳۰ بار تجدید چاپ شده اند. سیره نبوی، دولت آفتاب، حكومت حكمت، چشمه خورشید عناوین برخی دیگر از آثار او را تشكیل می دهند .
وی عاشورا را مجموعه‌ای از كمالات انسانی در حوزه فردی دانسته و افزود: «عاشورا به ما می‌آموزد خدا ترس باشیم و در مقابل ظلم و خودكامگی بایستیم؛ اهل استقامت و استواری در حق و عدالت باشیم و در مقابل هیچ كس سر خم نكنیم.»
این استاد دانشگاه با تأكید بر اینکه «عاشورا مدرسه‌ای است كه می‌توان درسهای مختلفی از آن آموخت»، تصریح کرد: «تعاون اجتماعی، ایثارگری، پیوندهای انسانی و دلسوزی اجتماعی از جمله درسهای اجتماعی واقعه كربلا است.»
دلشاد تهرانی با اشاره به خطبه معروفی از امام حسین(ع) در رابطه با حقیقت امر به معروف در "تحف العقول" گفت: «در واقعه كربلا، امر به معروف و نهی از منكر بر مدار اصلی خویش می‌گردد و به مسائل فردی نمی‌پردازد.»
وی با اشاره به این حدیث امام حسین(ع) كه می‌فرماید: «ألا ترون أنّ الحقّ لا یعمل به، وأنّ الباطل لا یتناهی عنه»، خاطرنشان کرد: «در چنین شرایطی است كه باید بر سر حاكمان خودكامه فریاد زد؛ این از مهمترین درسهای سیاسی عاشوراست كه ما فرا نگرفته‌ایم.»
عضو هیات علمی دانشگاه علوم حدیث با جالب دانستن درسهای مدیریتی واقعه كربلا، افزود: «نوع مدیریت امام حسین(ع) در كربلا، مدیریتی مبتنی بر اصلاح رابطه انسان با خدا است؛ مدیریتی كه در آن آزاد اندیشی، باز اندیشی، ضابطه‌مندی و آینده‌نگری موج می‌زند؛ در این مدیریت هیچ اجباری وجود ندارد.»
نویسنده كتاب «حماسه حسینی و ظهور حقیقت آدمی» در پاسخ به این سوال كه كدامیك از وجوه كربلا تأثیر بیشتری در طول تاریخ داشته است، گفت: «در هر دوره، عاشورا تأثیرات مختلفی را به همراه داشته است. در دوره‌ای تأثیر سیاسی بسیار قوی بوده است، مانند قیام توابین، قیام مختار، قیام زید ابن علی ابن الحسین و قیام یحیی ابن زید.»
دلشاد تهرانی با اشاره به تأثیر جدی عاشورا در مبارزه با ظلم و ستم تصریح کرد: «عاشورا در تمامی ادوار تأثیرگذار بوده است؛ حتی جمله‌ای نیز به "گاندی" نسبت می‌دهند كه می‌گوید: "من درس مبارزه را از حضرت حسین(ع) فرا گرفته‌ام."»
نویسنده كتاب "سیره نبوی، منطق عملی" در پاسخ به این سوال كه چطور می‌توان قیام عاشورا را از انحصار شیعه خارج و به امری جهان‌شمول تبدیل كرد، گفت: «با بررسی رویكردهای مختلف واقعه عاشورا و نقاط ضعف آنها، باید آموزه‌های متناسب با فرهنگ حسینی را شناسایی و تبلیغ كنیم.»
وی با اشاره به رویكردهای انحرافی منشعب از واقعه عاشورا، افزود: «یكی از رویكردهای اشتباهی كه به عاشورا وجود دارد، رویكرد "نجات‌بخشی مسیحی" است؛ یعنی تصور كنیم حضرت امام حسین شهید شده است تا ما چند قطره اشك بریزیم و گناهانمان بخشیده شود؛ مانند رویكرد فدیه‌گرایانه كه معتقد است حضرت عیسی به صلیب كشیده شده است تا گناه عده‌ای بخشیده شود.»
دلشاد تهرانی رویكرد انحرافی دیگر را رویكرد غلوگرایانه دانسته وگفت: «بعضی اوقات از روی دوستی، مخالفت و یا جهالت مطالبی را به واقعه عاشورا نسبت می‌دهیم كه صحت ندارد.»
این استاد دانشگاه یكی دیگر از آسیب‌های رویكردهای انحرافی در عصر جدید را رویكرد آیین گرایانه دانسته و بیان کرد: «نباید به واقعه كربلا صرفاً به دید آئینی نگاه كنیم. یعنی نباید صرفاً به عزاداری بپردازیم و هیچ نسبتی با افكار و سیره حضرت نداشته باشیم. باید بعد از محرم زندگی ما دچار تغییر و تحول شود.»
نویسنده كتاب "عارض خورشید" خاطرنشان کرد: «پیشنهاد من این است كه تمامی رویكردهای شكل گرفته از زمان وقوع عاشورا تا الآن را بررسی و نقاط قوت و ضعف آنها را نقد كنیم و ببینیم كدامیك مناسب‌تر است.»
دلشاد تهرانی بهترین رویكرد به مسئله عاشورا را رویكرد مدرسه‌ای دانسته و با اشاره به این شعر از شهید بلخی «تأسیس كربلا نه فقط بهر ماتم است/دانشسرای مكتب اولاد آدم است»، گفت: «كربلا و عاشورا مدرسه‌ای جامع برای انسان‌سازی و جامعه‌سازی است و ما باید روی این دیدگاه متمركز شویم. اگر روی این دیدگاه متمركز شویم و از دیدگاه‌های انحرافی خلاصی یابیم، آن وقت می‌توانیم آن را به جهان عرضه كنیم.»
وی با اشاره به این شعر از علامه اقبال كه می‌گوید «نفی و اثبات ساز و برگ امّتان/نفی بی‌اثبات، مرگ امّتان»، افزود: «بایستی مسیر نفی و اثبات را با هم انجام دهیم. یعنی با نقد رویكردهای تحریفی و خرافه‌گرایانه، رویكرد صحیح و روح نهضت حسینی را مطرح و ترویج كنیم. وظیفه اصلی این كار بر عهده روحانیون، علما و دانشگاهیان است.»
این استاد دانشگاه تصریح کرد: «شهید مطهری این كار را شروع كرد. یعنی هم نقد می‌كرد، مثل كتاب تحریفات عاشورا و هم سعی در ارائه تصویری درست از واقعه عاشورا داشت.»
دلشاد تهرانی بیان کرد: «هنوز آنچنان كه باید به نقد تحریفات پرداخته نشده است، شاید به این دلیل كه هنوز نیازی به این مسئله احساس نشده است؛ باید با تفكری حساب‌شده این احساس نیاز را ایجاد كرد.»
این استاد دانشگاه علاوه بر كتاب « پیشگاه حقیقت » آثار دیگری نیز مانند " مدرسه حسینی " و " نهضت حسینی و عزت حسینی " و " حماسه حسینی و ظهور حقیقت آدمی " را تالیف و منتشر كرده كه برخی از این آثار تا ۳۰ بار تجدید چاپ شده اند. سیره نبوی، دولت آفتاب، حكومت حكمت، چشمه خورشید عناوین برخی دیگر از آثار او را تشكیل می دهند .
