کد مطلب : ۴۶۷۴
یک پژوهشگر موسیقی:
بايد تا بازماندگان موسيقي اصيل مذهبي زنده‌اند، كاري كرد
به گزارش خیمه، منصور ثابت‌زاده بیان کرد: «در گذشته يك تعداد از اين موسيقي‌ها توسط حوزه هنري در همايش‌ها و جشنواره‌ها جمع شد؛ همچنين برخي نيز در پي برگزاري جشنواره موسيقي نواحي توسط ارشاد و انجمن موسيقي ضبط گرديد؛ البته پژوهشگران از جمله بنده نيز مقداري را به صورت ضبط شده گردآوري كرده‌اند. اما هنوز كساني هستند كه انواع و اقسام موسيقي‌هاي مذهبي و موسيقي مذهبي عاشورا را كه در ايران بسيار غني است، مي‌دانند.»
وي در خصوص كمرنگ شدن پيوند موسيقي آوازي و مداحي افزود: «تاثير رسانه و ماهواره‌هاي غربي باعث از بين رفتن پيوند موسيقي آوازي و مذهبي و رواج موسيقي‌هاي پاپ غرب در ايران شده است.»
این پژوهشگر موسیقی تصریح کرد: «رواج موسيقي‌هاي پاپ بر الحان موسيقي و مداحي تاثير گذاشته كه اين خود حاصل بي توجهي به موسيقي مداحي به عنوان يك نوع از موسيقي مذهبي است. چرا كه وقتي كنترل مناسبي صورت نگيرد اين نوع موسيقي‌ها و راويان آنها هم گرايشات معاصر را كه بيشتر از راديو تلويزيون پخش مي‌شود را به خود مي‌گيرند.»
ثابت‌زاده خاطرنشان کرد: «راديو و تلويزيون بيشتر موسيقي غيرسنتي، پاپ و تلفيقي را پخش مي‌كنند كه اين مسئله خواه ناخواه در الحان تمام قشرهاي مختلف موسيقي وارد مي‌شود و تاثير خود را بر موسيقي مذهبي مي‌گذارد.»
وی گفت: «هر چه ما به مكانهاي دور از شهرها كه به نوعي از تاثير رسانه‌ها دور هستند برويم مشاهده مي‌كنيم كه موسيقي مذهبي و درواقع موسيقي‌هاي اصيلي‌تري را مي‌شنويم.»
این پژوهشگر موسیقی افزود: «متاسفانه مركز موسيقي وزارت ارشاد نيز نه تنها در اين زمينه اقدامي نمي‌كند بلكه هيچ برنامه‌اي هم براي حفظ و اشاعه سنتهاي اصيلي موسيقي و طور كلي موسيقي مذهبي ندارد.»
ثابت زاده بيان کرد: «امروز شاهديم بدون آموزش موسيقي مذهبي مداحي را اجرا مي‌كنند حتي در مواردي شاهد اجراي موسيقي‌هاي كاباره‌اي در مراسم مذهبي هستيم.»
وی تصریح کرد: «به عقيده من اين موسيقي مداحي كه در داخل و بويژه در شهرهاي بزرگ مثل تهران، مشهد، شيراز، تبريز و ...وجود دارد يك نوع موسيقي بسيار سبك است كه هيچ ارتباطي به موسيقي مداحي كه عميقا با مسائل مذهبي در ارتباط است، ندارد.»
این پژوهشگر گفت: «در اين نوع موسيقي‌ها تنها ممكن است كلمات مذهبي باشد كه به دليل اينكه ملوديها ملودي‌هاي بسيار سبكي هستند هيج ارتباطي با موسيقي مذهبي ندارند.»
تاسيس مركزي براي آموزش مداحي اتلاف بودجه است
ثابت زاده با اشاره به راهكارهاي موجود در حل مشكلات پيش رو موسيقي مذهبي افزود: «من تاسيس هيچ مركزي را پيشنهاد نمي‌دهم چون ايجاد پژوهشكده‌هاي مختلف و برگزاري همايش‌ها و سمينارهاي متفاوت تا كنون نتوانستند دردي را دوا كنند و اين مكانها و همايش‌ها جز اتلاف بودجه، انرژي و وقت نتيجه ديگري نداشته و فقط در اين ميان يك بودجه‌اي هدر شده است.»
وي بیان کرد: «به نظر من اين بودجه بايد به پژوهشگران واقعي اختصاص پيدا كند كه آنها فلسفه موسيقي‌ها را بشناسانند و مجموعه‌هاي صوتي در اختيار همه قرار دهند.»
مذهب موجب اشاعه موسيقي سنتي شده است
وی در خصوص ارتباط موسيقي سنتي و مذهبي گفت: «بعد از اسلام و بعد از ورود اعراب به ايران موسيقي هم مثل و مجسمه‌سازي دو جايگاه پذيرش و نفي پيدا كرد.»
این پژوهشگر مووسیقی تصریح کرد: «جايگاه نفي براي موسيقي به خاطر استفاده از لهو و لعب بود كه به صورت كلي زير سوال برده شده اما بعد از اسلام موسيقي را به شرط اينكه هدف متعالي داشته و سالم باشد مجاز مي‌دانستند.در واقع برخورد با اين موسيقي‌هاي مجاز در خانقاه‌ها و در افكار عارفانه شكل گرفت.»
ثابت‌زاده افزود: «در اين زمان تصوف و عرفان و بويژه شاخه عرفان عاشقانه كه يكي از نمايندگانش مولوي است در اشاعه موسيقي و حفظش بسيار موثر بودند از طرف ديگر از آنجايي كه ايران مركز موسيقي دوازده مقام بود، اين موسيقي‌ها با اشعار عربي و مذهبي هماهنگي پيدا كرده و به شكل موسيقي مذهبي - اسلامي درآمده و از طريق ممالك اسلامي كه موسيقي دوازده مقام در آنها بوسيله فرهنگ ايراني رواج پيدا كرده موسيقي مذهبي هم در تمام ممالك اسلامي رواج يافته است.»
وی بیان کرد: «موسيقي از قرن‌ها پيش در ايران بوده و با ورود اسلام اين موسيقي وارد حيطه مذهب شده و اشعار عرفاني و مذهبي را هم در برگرفته بنابراين در يك مقاطعي از تاريخ موسيقي ايران، مذهب موجب ثبات، دوام و اشاعه موسيقي از طريق موسيقي مذهبي شده است.»
وي در خصوص كمرنگ شدن پيوند موسيقي آوازي و مداحي افزود: «تاثير رسانه و ماهواره‌هاي غربي باعث از بين رفتن پيوند موسيقي آوازي و مذهبي و رواج موسيقي‌هاي پاپ غرب در ايران شده است.»
این پژوهشگر موسیقی تصریح کرد: «رواج موسيقي‌هاي پاپ بر الحان موسيقي و مداحي تاثير گذاشته كه اين خود حاصل بي توجهي به موسيقي مداحي به عنوان يك نوع از موسيقي مذهبي است. چرا كه وقتي كنترل مناسبي صورت نگيرد اين نوع موسيقي‌ها و راويان آنها هم گرايشات معاصر را كه بيشتر از راديو تلويزيون پخش مي‌شود را به خود مي‌گيرند.»
ثابت‌زاده خاطرنشان کرد: «راديو و تلويزيون بيشتر موسيقي غيرسنتي، پاپ و تلفيقي را پخش مي‌كنند كه اين مسئله خواه ناخواه در الحان تمام قشرهاي مختلف موسيقي وارد مي‌شود و تاثير خود را بر موسيقي مذهبي مي‌گذارد.»
وی گفت: «هر چه ما به مكانهاي دور از شهرها كه به نوعي از تاثير رسانه‌ها دور هستند برويم مشاهده مي‌كنيم كه موسيقي مذهبي و درواقع موسيقي‌هاي اصيلي‌تري را مي‌شنويم.»
این پژوهشگر موسیقی افزود: «متاسفانه مركز موسيقي وزارت ارشاد نيز نه تنها در اين زمينه اقدامي نمي‌كند بلكه هيچ برنامه‌اي هم براي حفظ و اشاعه سنتهاي اصيلي موسيقي و طور كلي موسيقي مذهبي ندارد.»
ثابت زاده بيان کرد: «امروز شاهديم بدون آموزش موسيقي مذهبي مداحي را اجرا مي‌كنند حتي در مواردي شاهد اجراي موسيقي‌هاي كاباره‌اي در مراسم مذهبي هستيم.»
وی تصریح کرد: «به عقيده من اين موسيقي مداحي كه در داخل و بويژه در شهرهاي بزرگ مثل تهران، مشهد، شيراز، تبريز و ...وجود دارد يك نوع موسيقي بسيار سبك است كه هيچ ارتباطي به موسيقي مداحي كه عميقا با مسائل مذهبي در ارتباط است، ندارد.»
این پژوهشگر گفت: «در اين نوع موسيقي‌ها تنها ممكن است كلمات مذهبي باشد كه به دليل اينكه ملوديها ملودي‌هاي بسيار سبكي هستند هيج ارتباطي با موسيقي مذهبي ندارند.»
تاسيس مركزي براي آموزش مداحي اتلاف بودجه است
ثابت زاده با اشاره به راهكارهاي موجود در حل مشكلات پيش رو موسيقي مذهبي افزود: «من تاسيس هيچ مركزي را پيشنهاد نمي‌دهم چون ايجاد پژوهشكده‌هاي مختلف و برگزاري همايش‌ها و سمينارهاي متفاوت تا كنون نتوانستند دردي را دوا كنند و اين مكانها و همايش‌ها جز اتلاف بودجه، انرژي و وقت نتيجه ديگري نداشته و فقط در اين ميان يك بودجه‌اي هدر شده است.»
وي بیان کرد: «به نظر من اين بودجه بايد به پژوهشگران واقعي اختصاص پيدا كند كه آنها فلسفه موسيقي‌ها را بشناسانند و مجموعه‌هاي صوتي در اختيار همه قرار دهند.»
مذهب موجب اشاعه موسيقي سنتي شده است
وی در خصوص ارتباط موسيقي سنتي و مذهبي گفت: «بعد از اسلام و بعد از ورود اعراب به ايران موسيقي هم مثل و مجسمه‌سازي دو جايگاه پذيرش و نفي پيدا كرد.»
این پژوهشگر مووسیقی تصریح کرد: «جايگاه نفي براي موسيقي به خاطر استفاده از لهو و لعب بود كه به صورت كلي زير سوال برده شده اما بعد از اسلام موسيقي را به شرط اينكه هدف متعالي داشته و سالم باشد مجاز مي‌دانستند.در واقع برخورد با اين موسيقي‌هاي مجاز در خانقاه‌ها و در افكار عارفانه شكل گرفت.»
ثابت‌زاده افزود: «در اين زمان تصوف و عرفان و بويژه شاخه عرفان عاشقانه كه يكي از نمايندگانش مولوي است در اشاعه موسيقي و حفظش بسيار موثر بودند از طرف ديگر از آنجايي كه ايران مركز موسيقي دوازده مقام بود، اين موسيقي‌ها با اشعار عربي و مذهبي هماهنگي پيدا كرده و به شكل موسيقي مذهبي - اسلامي درآمده و از طريق ممالك اسلامي كه موسيقي دوازده مقام در آنها بوسيله فرهنگ ايراني رواج پيدا كرده موسيقي مذهبي هم در تمام ممالك اسلامي رواج يافته است.»
وی بیان کرد: «موسيقي از قرن‌ها پيش در ايران بوده و با ورود اسلام اين موسيقي وارد حيطه مذهب شده و اشعار عرفاني و مذهبي را هم در برگرفته بنابراين در يك مقاطعي از تاريخ موسيقي ايران، مذهب موجب ثبات، دوام و اشاعه موسيقي از طريق موسيقي مذهبي شده است.»
مرجع : خبرگزاری فارس
