آرمان هیأت - امام حسين(ع) و عزاداري محرم از نگاه شيخ عباس قمي

امام حسين(ع) و عزاداري محرم از نگاه شيخ عباس قمي

تبيين واقعه عاشورا و رخدادهاي پس از آن در كتاب «نفس‌المهموم و نفثة‌المصدور»، تأليف شيخ عباس قمي با ترجمه محمدباقر كمره‌اي از سوي انتشارات كتابچي تجديد چاپ شد.

اين كتاب در قالب متني جامع و معتبر كه به اعتقاد صاحب‌نظران، در نوع خود شاهكاري محسوب مي‌شود، به شرح رموز نهضت امام ‌حسين(ع) و وقايع پس از آن پرداخته است.

ذكر مصائب و تاريخ نهضت حسيني، قرن‌هاست كه در هزاران كتاب تكرار شده است و بارها در سال تذكار و روز به روز مردم بدان مشتاق‌تر مي‌شوند، اين خود يكي از كرامات آن حضرت است.

بر اساس مطالب كتاب، مولف اين اثر، مرحوم ثقة‌المحدثين، شيخ عباس قمي معروف به محدث قمي، سال 1294 هجري در قم متولد شد؛ اوان طفوليت و جواني را در قم گذراند و فنون ادبيه را مطابق معمول آن زمان تحصيل و تكميل كرد تا آن كه سن 18 سالگي به نجف اشرف مشرف شد.

از آنجايي كه بيشتر به احاديث مرويه، كه علم مورث اهل‌بيت عصمت و طهارت است، علاقه‌مند بود به رسم ديرين بزرگان و دانشمندان، براي فرا گرفتن علم حديث و استفاده از استادان آن، سفرها ‌كرد و رنج‌ها ‌برد.

خدمت و تلمذ حضرت خاتم‌المحدثين و ثقة‌الاسلام والمسلمين، حاج ميرزا حسين نوري(ره) را اختيار كرد و مدتي نزد آن دانشمند بزرگ به كسب علم و استفاده پرداخت، چنانچه مولف در كتاب فوائدالرضويه، كه در تراجم علماء اماميه است، در ترجمه استادش مرحوم محدث نوري مي‌نويسد؛ «من هميشه اوقات، ملازم استاد خود بودم. سفر و حضر، شب‌ها و روزها از او استفاده وافري كردم تا آن كه عمرش به پايان رسيد.»

محدث قمي، پس از اقامت كوتاهي كه در نجف اشرف داشت، به عارضه مزاجي و تنگي نفس مبتلا شد و اين علت تا پايان زندگاني با او بود؛ وي سپس به قم مراجعت كرد و در مولد و موطن اصلي خود اقامت گزيد و چندين كتاب در طول مدت اقامتش در قم تاليف كرد تا آن كه سال 1332 به دلايلي به مشهد مقدس رضوي مهاجرت كرد و آن آستان مقدس را موطن خويش قرار داد و در مجاورت آن شهرستان علم و فضيلت قرار گرفت و از بركات مجاورت آن آستانه مقدسه، كتاب‌هاي بسيار مفيد و ارزشمند تاليف و تصنيف كرد و در اوقات فراغت، به‌ويژه ايام اقامه عزا، مردم را موعظه مي‌كرد.

سال 1352 به عزم زيارت حضرت اميرالمومنين(ع)، دو بار به نجف اشرف مشرف و مجاور آن آستان مقدس شد و در طول آن مدت كه اواخر زندگاني او نيز بود، دائما به تاليف اشتغال داشت تا آن كه سال 1359 كسالت، بيماري و ضعف مزاجي‌اش شدت پيدا كرد و روز 23 ذيحجه در نجف اشرف از دنيا رخت بربست و در صحن مطهر حضرت امير(ع) در ايوان سوم از ايوان‌هاي شرقي «باب‌القبله» كنار استادش، مرحوم محدث نوري به خاك سپرده شد.

از جمله كتاب‌هاي مشهور وي مي‌توان به سفينة‌البحار و مدينة‌الحكم والآثار، منتهي‌الآمال، مفاتيح‌الجنان، هديةالاحباب في‌المعروفين بالكني والالقاب، انوارالبهية، فوائدالرضوية، نفس‌المهموم(كتاب حاضر)، الكني و الالقاب اشاره كرد. همچنين از اين نويسنده دين‌پژوه بيش از 80 كتاب بر جاي مانده است.

محمدباقر كمره‌اي، مترجم كتاب حاضر، در بخشي از مقدمه كتاب آورده است: «اين نكته را نبايد از نظر دور داشت كه ترجمه تمام مطابق زباني به زبان ديگر از نظر اختلافي كه ميان زبان‌ها در نكات ادبي و بلاغت موجود است كاري است تا حد تعذر مشكل، و ترجمه هرچند استادانه و از روي تبحر و تخصص در دو زبان باشد؛ همان اداي نزديك‌تر به معناي زباني است كه از آن ترجمه مي‌شود و اگر خواهيم شعر عربي را به شعر پارسي ترجمه كنيم و با تقيد به اختصار كه شعري به شعري ترجمه شود، كار مشكل‌تر مي‌شود و ما در اين ترجمه اشعار عربي را به اشعار پارسي نقل كرديم و تا حد امكان و فرصت مقصود شاعر عرب را در شعر پارسي گنجانديم و تا چه اندازه توفيق تطبيق و اداي مقصود به دست آمده است موكول به نظر صاحب‌نظران استاد در دو زبان عربي و پارسي است. اين كتاب از نظر رموز بسياري كه هر كدام در موقع خود بيان شده و از نظر ترجمه همه اشعار كتب مقتل به شعر پارسي داراي ابتكار مفيدي است كه ارزش آن بر اهل فن پوشيده نيست.»

كتاب «نفس المهموم» در پنج باب به بيان وقايع عاشورا و پس از آن اختصاص دارد كه در انتهاي اين اثر، به عنوان «خاتمه» شرح حال توابين، خروج مختار و انتقام او از قاتلان امام حسين(ع)، مناقب و شجاعت آن بزرگوار، مدح اصحاب امام حسين(ع) اشاره و درباره آنها توضيحاتي نيز ارائه شده است.

چاپ هشتم كتاب «نفس‌المهموم و نفثةالمصدور» در شمارگان 1350 نسخه، 738 صفحه و بهاي 65000 ريال روانه بازار نشر شده است.