آرمان هیأت - شب‌های قدر به منزله یک مناسک آیینی انسجام بخش است

شب‌های قدر به منزله یک مناسک آیینی انسجام بخش است

خیمه ـ فرهنگ و اجتماع: سه کارکرد مهم شب ‌های قدر انسجام بخشی، به عنوان مناسک گذر و هم‌چنین آیینی برای جامعه پذیری افراد است.

بر طبق یک پژوهش درباره «شب‌هاي قدر در فرهنگ عامه» که توسط «فریده مجیدی خامنه» انجام شده‌است نشان می‌دهد شب‌هاي احياء، داراي پتانسيل قوي براي مبدل شدن به يک تحرک و جنبش اميد، استقامت، ايثار، تعاون و همکاري در ميان افراد هستند و مي‌توانند زمينه‌ساز دستيابي به اهداف عاليه بزرگ انساني باشند.

در واقع راز عظمت و دوام اين شب‌هادر فرهنگ عامه، استمرار و دوام کارکردها و انتشار برکات فراوان اين شب‌ها است. از نظر مردم شناختي نيز، اين ديد جامع‌نگر به مراسم شب احياء در درک بهتر هر عمل و اشياء به محقق ياري مي‌کند چرا که اين مراسم و تشريفات در خارج اين مجموعه معني و مفهوم پيدا نمي‌کند و اين امر را مي‌توان در مورد هر اعتقاد، هر عمل، هر شي و... که در اين مراسم جايگاهي دارد، تسري داد.

از نظر جامعه‌شناسی فرهنگي‌، اگر تصوير جمعيت شناختي و برخي ويژگي‌هاي فرهنگي اين شب‌ها را در بين مردم جستجو کنيم، کارکردهاي شب قدر را در اين سه مسئله مهم مي‌يابيم :
۱- شب‌هاي احياء به منزله مناسک انسجام و اتحاد
۲- مراسم شب احياء به منزله مناسک گذر
۳- شب‌هاي احياء به منزله دانشگاهي براي آموزش اصول دين و جامعه پذيري افراد.»

عنوان «مناسک گذر»، برای اولین بار توسط انسان شناس بلژیکی «آرنولد وان جنپ» درباره مناسک آیینی به خصوصی به کار برده شد که در جوامع «نانویسا» انجام می‌شود.

مناسک گذر که در میان مردمان جوامع نانویسا آیینی معمول است با مرگ نمادین نوآموزان همراه است که پس از آن از سوی آموزگاران خویش وادار به زهدورزی شده و پس از فراگرفتن مناسک نسبت به جامعه‌ای که آن‌ها را درون خود می‌پذیرد، آگاهی می‌یابند.

در این جا نیز شب‌های قدر به نوعی باعث فراگرفتن مناسک جامعه شده و آگاهی فرد را به جامعه خود افزایش می‌دهد.