آرمان هیأت - درباره ابتهال

فرهنگ - خیمه: ابتهال در تعریف لغوی به معنای زاری، به زاری دعا کردن، اخلاص ورزیدن در دعا و تضرع کردن است. (لغت نامه دهخدا)

ابتهال اما در اصطلاح اهل موسیقی، نوعی سبک هنری و نغمه‌سرایی است که با حالتی خاشعانه و گریه‌آلود و بدون همراهی آلات موسیقی اجرا می‌شود. این قالب بیشتر برای راز و نیاز با خدا، مدح اولیای دین، اشعار و سروده‌هایی با درون مایه دینی و عرفانی به کار گرفته می‌شود.

مضامین یاد شده با پاره‌ای از مقام‌های موسیقیایی عرب همچون حجاز، رست، سیکا و عجم سنخیت بیشتری دارند.
در برخی از کشورهای عرب زبان مانند مصر و سوریه، برپایی مجالسی با موضوع ابتهال گاه قبل یا بعد از انجام فرایض دینی بسیار رواج دارد.

در این کشورها مبتهلين و موشِّحين، در مساجد و در راديو و تلويزيون به مناسبت‌هاي مختلف به اجراي تواشيح و ابتهال مي‌پردازند.

در كشور مصر در مساجد معروف هر روز (خاصّه در هنگام اذان و نماز صبح) تعدادي از برجسته‌ترين مُبتهلين و قاريان مصري بايد به طور نوبتي و معمولاً هرماه يك بار برنامه اجرا كنند.

معمولاً اين مراسم بيشتر در دو مسجد بزرگ و معروف قاهره به نام‌هاي مسجد رأس الحسين يا امام حسين(ع) و مسجد سيّده زينب(س) كه روحانيّت خاصي دارند‌، برگزار مي‌شود‌.

قبل از نماز صبح ابتدا يكي از قاريان حدود نيم ساعت قرآن كريم را تلاوت می‌کند، پس از آن يكي از مُبتهلين به خواندن ابتهال و توحيديّات مي‌پردازد و در انتهاي ابتهال اذان مي‌گويند.

از مشهورترین مبتهلان جهان عرب، شیخ طه الفشنی و محمد نقش بندی، نصر الدین طوبار، محمد عمران و از میان قاریان ایرانی استاد محمود لطفی‌نیا، سعید طوسی و... را می‌توان نام برد.

از موشحين و مبتهلين ايراني مي‌توان به گروه‌هاي ممتازي نظير: قدر، اهل‌بيت، طه و اُسوه از تهران، جامعه قاريان و گروه فدك الزهراء از مشهد، ثقلين، شهداء و نور از استان خوزستان، كوث، بشارت و فلق از استان اصفهان، الغدير، بقية الله(عج) و نور اهل‌بيت از استان قم و نور از استان مازندران اشاره کرد.