آرمان هیأت - مرگ مهدي عباسي سومین خلیفه طایفه بنی عباس

فرهنگ - سجادی زاده: مهدي عباسي در اواخر عمرش از ولايت عهدي فرزندش هادي، دل زده و پشيمان شد و تصميم گرفت فرزند ديگرش هارون را به اين مقام منصوب كند.

مهدي بن منصور دوانقي، سومين خليفه طايفه بني عباس در سال ۱۵۸ قمري، پس از مرگ پدرش منصور، بنا به وصيت كتبي و شفاهي او به مقام خلافت اسلامي نايل آمد.

گرچه ابوالعباس سفّاح، نخستين خليفه عباسي توصيه كرده بود كه پس از وي، برادرش منصور و پس از منصور، پسر عمويشان عيسي بن موسي بن علي به مقام خلافت نايل آيند.

اما پس از آن كه منصور به خلافت رسيد، پسر عمويش عيسي را از اين مقام محروم و معزول كرد و فرزند خويش مهدي را به ولايت عهدي برگزيد.

مهدي عباسي نيز هنگامي كه به كرسي خلافت نشست، راه پدرش را ادامه داد و عيسي بن موسي را از ولايت عهدي معزول و فرزند خويش هادي را به اين مقام منصوب كرد.

مهدي عباسي در اواخر عمرش از ولايت عهدي فرزندش هادي، دل زده و پشيمان شد و تصميم گرفت فرزند ديگرش هارون را به اين مقام منصوب كند.

به همين جهت، هادي را كه در گرگان به سر مي برد به بغداد فراخواند، تا به طور رسمي وي را از ولايت عهدي معزول و هارون را ولي عهد خود معرفي كند.

اما هادي، اعتنايي به پيام پدر نكرد و هم چنان در گرگان به سر مي برد و خود را ولي عهد مي دانست.

چنين رفتاري از وي، موجب نگراني و رنجش خاطر پدرش گرديد و وي را ناگزير كرد كه به سوي گرگان حركت و هادي را در آن جا توبيخ و از ولايت عهدي معزول كند. وليكن هنگامي كه از بغداد خارج شد و به "ماسبذان" (از بلاد دينور و حدود كلهر، واقع در غرب كشور فعلي ايران) رسيد، مرگش فرا رسيد و در همان جا وفات يافت.

پس از مرگش، فرزندش هادي از گرگان به بغداد شتافت و لباس خلافت پوشيد و از مردم براي خويش بيعت گرفت و برادرش هارون نيز با وي بيعت و اظهار پيروي نمود.(۱)

پانوشت ها:
1- تاريخ ابن خلدون، ج2، ص 308 و ص 319؛ وقايع الايام (شيخ عباس قمي)، ص ۱۶۴