دوازدهمین اجلاس بین‌المللی تجلیل از پیرغلامان حسینی(ع) به همت اداره‌کل نغمات آیینی و رادیو نوا در استان خوزستان برگزار شد. اجلاسی که به گفته محمد حسین صوفی معاون صدای سازمان صدا و سیما قرار است در همه استان‌های کشور برگزار شود، بنابراین این اجلاس حداقل تا ۲۰ سال آینده ادامه دارد. دور از انتظار هم نیست که صداوسیما از چنین اجلاسی حمایت کند، چرا که بهترین منبع برای ساخت برنامه‌های مناسبتی و پر کردن آنتن در ایام محرم است.

طبیعی است اجلاسی که با حضور مدعوین چندصد نفری برگزار می‌شود، کاستی‌هایی هم در اجرا داشته باشد که بخشی از آن قابل رفع است.

این یادداشت در پی نادیده‌گرفتن زحمات برگزارکنندگان اجلاس پیرغلامان نیست و نگارنده این سطور -که توفیق سه دوره حضور در این اجلاس را دارد- به عینه نمونه‌ای از مدیریت جهادی را در اختتامیه اجلاس اهواز مشاهده کرد، چنانچه شخص دکتر صوفی در جابجایی صندلی‌های مدعوین خارجی همکاری داشت و آقای ابراهیم طاهری به عنوان دبیر اجلاس نیز تا انتهای مراسم روی پله‌های سن نشسته بود تا در بزنگاه‌ها برنامه را مدیریت کند. همچنین دور از انصاف است از برخورد مناسب اعضای روابط عمومی یاد نشود که همواره پاسخگو بودند حتی اگر کاری از دستشان بر نمی‌آمد.

بنابراین نکاتی که در ادامه ذکر می‌شود به عنوان پیشنهاد برای برگزاری هرچه بهتر اجلاس تجلیل از پیرغلامان در دوره‌های بعد است:

۱ـ لزوم کاستن از تعداد بسیار زیاد مهمانان: امسال در اجلاس ۸۵۰ مهمان داخلی و خارجی حضور داشتند که ساماندهی و کنترل آنان کاری بسیار دشوار بود. در همایش‌های سال گذشته نیز تعداد قابل توجهی مداح، ذاکر و شاعر آیینی حضور داشتند و این موضوع امر اسکان، جابجایی، پذیرایی و ... را بسیار دشوار می‌کند. اما اگر از تعداد مهمانان کاسته شود و از هر استان به طور میانگین ۶ نفر دعوت شوند، قطعاً ساماندهی ۲۰۰ نفر بسیار آسان‌تر خواهد بود و کیفیت برنامه‌ها نیز بالا می‌رود. همچنین دیگر شاهد باندبازی، سازهای مخالف، قومیت‌گرایی و ... نخواهیم بود.

۲ـ گزینش دقیق‌تر مهمانان و مداحان: متأسفانه در این اجلاس‌ها اندک‌افرادی هستند که نام و اعتبار جامعه مداحی را زیر سؤال می‌برند. زیاده‌خواهی این عده هنگام اسکان، پذیرایی و توزیع میان‌وعده، مصاحبه و ... صحنه‌های زشتی را پدید می‌آورد. متأسفانه این عده بعضاً اهل دخانیات هم هستند و چنین موضوعی چهره جامعه ستایشگری آل‌الله را خدشه‌دار می‌کند.

بنابراین ضروری است نهادهایی نظیر خانه مداحان، کانون مداحان و بنیاد دعبل که فهرست مهمانان را به صداوسیما معرفی می‌کنند، در معرفی افراد دقت بیشتری به خرج دهند تا اتفاقات ناخوشایند -نظیر برخورد زننده مداحان استان فارس با خبرنگاران در اجلاس سال گذشته- را شاهد نباشیم.

همچنین باید سازوکاری در نظر گرفته شود که هر سال مهمانان مختلف در اجلاس حاضر شوند تا به دید آموزشی به قضیه نگاه کنند نه اینکه صرفاً دید تفریحی و توریستی داشته باشند. برای نگارنده واقعاً جای سؤال است که چرا از تهران بزرگ هر سال عده‌ای به صورت ثابت در اجلاس حضور می‌یابند؟! افرادی که جایگاه خاصی هم در جامعه مداحی ندارند.

۳ـ دعوت از چهره‌های سرشناس: اجلاس پیرغلامان باید در دعوت از مهمانان همه اقشار جامعه مداحی و سلیقه عموم را در نظر بگیرد. قطعاً حضور چهره‌ای سرشناس به جذابیت‌های اجلاس می‌افزاید، حتی اگر این چهره‌ها مروّج سبک‌های جدید مداحی باشند که با سلیقه پیرغلامان و مداحان اصیل جور در نیاید. ضمن اینکه حضور جوانان جویای نام در کنار پیشکسوتان سینه‌سوخته برکات خاص خود را دارد و ممکن است همکلامی آنان، باعث هدایت مداحان جوان شود و کمتر شاهد ترویج سبک‌های سخیف مداحی باشیم.

۴ـ اهتمام به نشست‌های آموزشی: متأسفانه به کرات دیده می‌شود هنگامی که نشست‌های آموزشی در اجلاس برگزار می‌شود، نیم بیشتر مدعوان در سالن حضور ندارند! باید ریشه‌یابی شود چرا مداحان خود را از آموزش بی‌نیاز می‌بینند و حتی عده‌ای از آن‌ها گمان می‌کنند «علامه دهر» هستند! این در حالی است که بارها در زندگی بزرگان و علما خوانده‌ایم پای منبر دیگران می‌نشستند تا همیشه نکته جدید فراگیرند و نقاط ضعف خود را اصلاح کنند.

بحث تنوع را باید در انتخاب سخنرانان و کارشناسان این نشست‌ها هم رعایت کرد و اینگونه نباشد که هر سال چند چهره محدود به عنوان کارشناس دعوت شوند، شاید همین تکراری‌بودن سخنرانان یکی از عوامل مهم در عدم‌حضور مداحان باشد.

۵ـ توجه بیشتر به خبرنگاران و اصحاب قلم: پیش از ورود به بحث تأکید می‌شود این نکته ـ خدای ناکرده ـ از روی حبّ و بغض شخصی عنوان نشده، بلکه صحبت از یک نگاه است.

اجلاسی که قید «بین‌المللی» را یدک می‌کشد صرفاً نباید به دعوت از مهمانان بین‌المللی اکتفا کند، بلکه باید روی انعکاس اخبار در مطبوعات، سایت‌ها و رسانه‌های خارجی نیز تأکید داشته باشد. البته امسال به دلیل همجواری استان خوزستان با کشور عراق و حضور هموطنان عرب‌زبان در این استان، شبکه‌های خصوصی عربی حضور پررنگی در اجلاس داشتند و غیر از شبکه الکوثر، نگارنده از شبکه‌های غیرفارسی تلویزیون نظیر العالم، سحر، پرس تی‌وی، هیسپان تی‌وی و ... اثر خاصی نیافت.

درباره رسانه‌های داخلی نیز باید به این نکته توجه کرد که محل اسکان خبرنگاران باید با مدیران اجلاس و مهمانان خارجی یکسان باشد، چرا که از این طریق دسترسی به افراد برجسته برای انجام مصاحبه آسان‌تر می‌شود، ضمن اینکه دیگر دغدغه کندی اینترنت، خبرخوری و ... را ندارند.

همچنین باید از دیدگاه‌های تبعیض‌آمیز میان رسانه‌ها پرهیز کرد و این نگاه سنتی که رسانه‌های دیداری و شنیداری از رسانه‌های مکتوب و مجازی مهم‌ترند، اصلاح شود. لازم به یادآوری نیست که حضور اکثر تیم‌های برنامه‌ساز و تهیه‌کنندگان خصوصی برای اجلاس بازتاب خبری ندارد و آن‌ها به فکر تهیه برنامه خود هستند و این خبرنگاران هستند که می‌توانند با اطلاع‌رسانی لحظه‌ای خود نسبت به انعکاس رویدادهای اجلاس بیشترین سهم را داشته باشند.

آرمان هیأت