کد مطلب : ۲۴۹۴۵
باب توسل و زیارت ضریح نمادین را ببندید
مهدی مسائلی*
متن پیش رو یادداشتی از حجت الاسلام مهدی مسائلی است که در انتقاد به رونمایی از ضریح نمادین سیدالشهدا(ع) نگاشته شده است.
رونمایی از ضریح نمادین سیدالشهدا(ع)، خبری بود که يكي دو روز گذشته بر روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت و در آن گزارش شده بود که در مراسمی با حضور شهردار تهران، رئیس و اعضای شورای شهر تهران جمعی از فرماندهان دفاع مقدس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، از دو ضریح نمادین سالار شهیدان و حضرت اباالفضل العباس علیهم‌السلام در باغ‌موزه دفاع مقدس رونمایی شد.
در گزارش این رونمایی مجریان این طرح بیان کرده بودند که این دو ضریح به وسیله هنر صنعتگران اصفهانی به مدت یک سال و در ابعاد واقعی شبیه ضریح دو حرم امام حسین و حضرت ابوالفضل در کربلا ساخته شده است و به دیگر سخن با ضریح واقعی امام حسین(ع) از جهت شباهت مو نمی‌زند!
البته حتماً هدف مجریان این طرح خیر بوده و همان‌گونه که خود بیان داشته‌اند هدفی جز ایجاد ارتباط بین موضوع شهادت و قیام عاشورا نداشته‌اند. ولی دوستان مجری این طرح باید ابعاد دیگری را نیز در نظر می‌گرفتند و سپس این‌همه هزینه صرف آن می‌کردند:
۱. مردم کشور ما همواره توجهی خاص به زیارت و توسل به امام حسین(ع) دارند و این موضوع یکی از ارزش‌های معنوی است که مورد توصیه فراوان شرع مقدس اسلام هست، ولی بااین‌حال باید محدوده زیارت و توسل را شناخت و دراین‌باره پا را از حریم شرع فراتر نگذاشت که لغزش در این وادی بسیار خطرناک است. شیعیان در ماه شعبان این فراز را در صلوات شعبانیه می‌خوانند که: «الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مَارِقٌ وَ الْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زَاهِقٌ وَ اللَّازِمُ لَهُمْ لَاحِق؛ پيش افتاده از آنها از دين خارج است و عقب مانده از آنان نابود است و همراه آنان ملحق به حق است.» (شیخ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۲، ص۸۲۸)
از همین رو باید مراقب بود کاری نکنیم که مردم را از حقیقت دین دور کنیم و آنان درگیر خرافات بی‌ارزش سازیم که در این صورت ضمن بی‌ارزش کردن ولایت اهل‌بیت علیهم‌السلام برای خویش، تصویری موهن و زشت از آن نیز برای دیگران ترسیم خواهیم نمود.
با این مقدمه باید گفت نه‌تنها بنده و شما، بلکه مجریان این طرح نیز حتماً پیش‌بینی این موضوع را می‌نموده‌اند که با ساخته‌شدن این ضریح نمادین عدّه‌ای برای زیارت و توسل به آنجا می‌آیند و با بوسیدن و متبرک ساختن خویش به آن رفع مشکلات مادی و معنوی خویش را در این مکان خواستار می‌شوند. چنانچه تصاویر منتشرشده از مراسم افتتاحیه نیز گویای همین امر بود و در این تصاویر عده‌ای در حال بوسیدن ضریح نمادین و تبرک به آن بودند.
به هر حال اگرچه بعضی از افراد همواره می‌خواهند با عنوان تعظیم شعائر الهی رفتارهای نادرست مردم را در بحث توسل توجیه کنند، ولی این‌گونه توسل و تبرک به ضریح نمادین دیگر هیچ توجیهی ندارد و نامی جز انحراف دینی بر آن نمی‌توان گذاشت. زیرا تعظیم و بزرگداشت این ضریح نمادین هرگز تعظیم شخص امام حسین علیه‌السلام نیست، بلکه تعظیم ضریح امام حسین(ع) است زیرا این ضریح نمادین هیچ ارتباط و نسبتی با امام حسین(ع) ندارد و تنها شبیه ضریح آن حضرت است! سوگمندانه باید گفت چنین توسلات و تبرکاتی را اگرچه هرگز نمی‌توان مشرک و بت‌پرستی خواند ولی دفاع از آن، استدلالی همچون استدلال بت‌پرستان در پی دارد که برای تبرک و توسل به الهه‌های نمادین استدلال‌هایی این‌گونه بیان می‌نمودند.
پس از سر دلسوزی به مسئولین و مجریان این طرح تذکر می‌دهم که دین مردم را قربانی پرشور و هیجان شدن باغ‌موزه دفاع مقدس نکرده و با احساسات و دین آنها بازی نکنند و تا قبل از آنی که کسی از این امام‌زاده خیالی حاجتی بگیرد و متولی امام‌زاده نیز به برکات معنوی و مادی آن پی ببرد، باب توسل و زیارت این ضریح را ببندید! وگرنه دیگران نیز وسوسه می‌شوند و به‌جای آن‌که در شهرشان با خواب و مکاشفه امام‌زاده صاحب کرامت درست کنند ضریح نمادین امام حسین(ع) در ابعاد واقعی آن می‌سازند!
۲. همان‌گونه که بیان شد مجریان این طرح هدف خویش را از ساخت ضریح نمادین در باغ‌موزه دفاع مقدس، ایجاد ارتباط بین موضوع شهادت و قیام عاشورا بیان کرده‌اند، حال ورای شبهاتی که در نحوه تعامل بازدیدکنندگان با این ضریح وجود دارد، این سؤال نیز مطرح است که چرا این ضریح در ابعاد واقعی آن ساخته‌شده و این‌همه هزینه صرف ساخت آن شده است، به‌گونه‌ای که صنعتگران همشهری حقیر یک سال برای ساخت وقت گذاشته‌اند. اگر هدف متولیان، انجام کاری نمادین بوده است، پس می‌توانستند با ساختن ضریح در ابعاد غیر واقعی و همچنین صرف هزینه‌ای اندک ضمن جلوگیری از اسراف، توهم توسل و زیارت این ضریح را نیز منتفی سازند. اما ساخت این‌گونه ضریح نمادین ما را به شک می‌اندازد که گویا اهدافی دیگر در پی ساخت آن وجود داشته است.
پی نوشت:
*حجت الاسلام والمسلمين مهدی مسائلی مدرس حوزه علمیه اصفهان است و آثار و تألیفاتي در زمينه «قمه زنی سنت یا بدعت؟»، «نهم ربیع جهالت‌ها خسارت‌ها»، «پیشوایان شیعه پیشگامان وحدت»، «عزاداری شعار حیات عاشورائی»، «لطیفه‌های اسلامی»، «فرهنگ اصطلاحات طلاب»، «لعن‌های نامقدس» و ... داشته است. وي همچنين برگزیده چهارمین همایش اهل قلم استان اصفهان»، «برگزیده همایش تجلیل از خادمین فرهنگ مکتوب استان اصفهان ۱۳۸۶»، «روحانی برگزیده جشنواره حضرت علی اکبر در سال ۱۳۸۷»، «برگزیده جشنواره سراسری علامه حلی در سال۱۳۸۸»، برگزیده دومین جشنواره ملی طلبه جوان موفق ۱۳۹۲» و ... است.
رونمایی از ضریح نمادین سیدالشهدا(ع)، خبری بود که يكي دو روز گذشته بر روی خروجی خبرگزاری‌ها قرار گرفت و در آن گزارش شده بود که در مراسمی با حضور شهردار تهران، رئیس و اعضای شورای شهر تهران جمعی از فرماندهان دفاع مقدس و نمایندگان مجلس شورای اسلامی، از دو ضریح نمادین سالار شهیدان و حضرت اباالفضل العباس علیهم‌السلام در باغ‌موزه دفاع مقدس رونمایی شد.
در گزارش این رونمایی مجریان این طرح بیان کرده بودند که این دو ضریح به وسیله هنر صنعتگران اصفهانی به مدت یک سال و در ابعاد واقعی شبیه ضریح دو حرم امام حسین و حضرت ابوالفضل در کربلا ساخته شده است و به دیگر سخن با ضریح واقعی امام حسین(ع) از جهت شباهت مو نمی‌زند!
البته حتماً هدف مجریان این طرح خیر بوده و همان‌گونه که خود بیان داشته‌اند هدفی جز ایجاد ارتباط بین موضوع شهادت و قیام عاشورا نداشته‌اند. ولی دوستان مجری این طرح باید ابعاد دیگری را نیز در نظر می‌گرفتند و سپس این‌همه هزینه صرف آن می‌کردند:
۱. مردم کشور ما همواره توجهی خاص به زیارت و توسل به امام حسین(ع) دارند و این موضوع یکی از ارزش‌های معنوی است که مورد توصیه فراوان شرع مقدس اسلام هست، ولی بااین‌حال باید محدوده زیارت و توسل را شناخت و دراین‌باره پا را از حریم شرع فراتر نگذاشت که لغزش در این وادی بسیار خطرناک است. شیعیان در ماه شعبان این فراز را در صلوات شعبانیه می‌خوانند که: «الْمُتَقَدِّمُ لَهُمْ مَارِقٌ وَ الْمُتَأَخِّرُ عَنْهُمْ زَاهِقٌ وَ اللَّازِمُ لَهُمْ لَاحِق؛ پيش افتاده از آنها از دين خارج است و عقب مانده از آنان نابود است و همراه آنان ملحق به حق است.» (شیخ طوسی، مصباح المتهجد و سلاح المتعبد، ج۲، ص۸۲۸)
از همین رو باید مراقب بود کاری نکنیم که مردم را از حقیقت دین دور کنیم و آنان درگیر خرافات بی‌ارزش سازیم که در این صورت ضمن بی‌ارزش کردن ولایت اهل‌بیت علیهم‌السلام برای خویش، تصویری موهن و زشت از آن نیز برای دیگران ترسیم خواهیم نمود.
با این مقدمه باید گفت نه‌تنها بنده و شما، بلکه مجریان این طرح نیز حتماً پیش‌بینی این موضوع را می‌نموده‌اند که با ساخته‌شدن این ضریح نمادین عدّه‌ای برای زیارت و توسل به آنجا می‌آیند و با بوسیدن و متبرک ساختن خویش به آن رفع مشکلات مادی و معنوی خویش را در این مکان خواستار می‌شوند. چنانچه تصاویر منتشرشده از مراسم افتتاحیه نیز گویای همین امر بود و در این تصاویر عده‌ای در حال بوسیدن ضریح نمادین و تبرک به آن بودند.
به هر حال اگرچه بعضی از افراد همواره می‌خواهند با عنوان تعظیم شعائر الهی رفتارهای نادرست مردم را در بحث توسل توجیه کنند، ولی این‌گونه توسل و تبرک به ضریح نمادین دیگر هیچ توجیهی ندارد و نامی جز انحراف دینی بر آن نمی‌توان گذاشت. زیرا تعظیم و بزرگداشت این ضریح نمادین هرگز تعظیم شخص امام حسین علیه‌السلام نیست، بلکه تعظیم ضریح امام حسین(ع) است زیرا این ضریح نمادین هیچ ارتباط و نسبتی با امام حسین(ع) ندارد و تنها شبیه ضریح آن حضرت است! سوگمندانه باید گفت چنین توسلات و تبرکاتی را اگرچه هرگز نمی‌توان مشرک و بت‌پرستی خواند ولی دفاع از آن، استدلالی همچون استدلال بت‌پرستان در پی دارد که برای تبرک و توسل به الهه‌های نمادین استدلال‌هایی این‌گونه بیان می‌نمودند.
پس از سر دلسوزی به مسئولین و مجریان این طرح تذکر می‌دهم که دین مردم را قربانی پرشور و هیجان شدن باغ‌موزه دفاع مقدس نکرده و با احساسات و دین آنها بازی نکنند و تا قبل از آنی که کسی از این امام‌زاده خیالی حاجتی بگیرد و متولی امام‌زاده نیز به برکات معنوی و مادی آن پی ببرد، باب توسل و زیارت این ضریح را ببندید! وگرنه دیگران نیز وسوسه می‌شوند و به‌جای آن‌که در شهرشان با خواب و مکاشفه امام‌زاده صاحب کرامت درست کنند ضریح نمادین امام حسین(ع) در ابعاد واقعی آن می‌سازند!
۲. همان‌گونه که بیان شد مجریان این طرح هدف خویش را از ساخت ضریح نمادین در باغ‌موزه دفاع مقدس، ایجاد ارتباط بین موضوع شهادت و قیام عاشورا بیان کرده‌اند، حال ورای شبهاتی که در نحوه تعامل بازدیدکنندگان با این ضریح وجود دارد، این سؤال نیز مطرح است که چرا این ضریح در ابعاد واقعی آن ساخته‌شده و این‌همه هزینه صرف ساخت آن شده است، به‌گونه‌ای که صنعتگران همشهری حقیر یک سال برای ساخت وقت گذاشته‌اند. اگر هدف متولیان، انجام کاری نمادین بوده است، پس می‌توانستند با ساختن ضریح در ابعاد غیر واقعی و همچنین صرف هزینه‌ای اندک ضمن جلوگیری از اسراف، توهم توسل و زیارت این ضریح را نیز منتفی سازند. اما ساخت این‌گونه ضریح نمادین ما را به شک می‌اندازد که گویا اهدافی دیگر در پی ساخت آن وجود داشته است.
پی نوشت:
*حجت الاسلام والمسلمين مهدی مسائلی مدرس حوزه علمیه اصفهان است و آثار و تألیفاتي در زمينه «قمه زنی سنت یا بدعت؟»، «نهم ربیع جهالت‌ها خسارت‌ها»، «پیشوایان شیعه پیشگامان وحدت»، «عزاداری شعار حیات عاشورائی»، «لطیفه‌های اسلامی»، «فرهنگ اصطلاحات طلاب»، «لعن‌های نامقدس» و ... داشته است. وي همچنين برگزیده چهارمین همایش اهل قلم استان اصفهان»، «برگزیده همایش تجلیل از خادمین فرهنگ مکتوب استان اصفهان ۱۳۸۶»، «روحانی برگزیده جشنواره حضرت علی اکبر در سال ۱۳۸۷»، «برگزیده جشنواره سراسری علامه حلی در سال۱۳۸۸»، برگزیده دومین جشنواره ملی طلبه جوان موفق ۱۳۹۲» و ... است.
مرجع : مهر
