آرمان هیأت - ماه میهمانی خدا

امین محمدی/ دعبل: در آخرین جمعة ماه شعبان پیامبر اکرم(ص) خطبه‌ای دربارة فضیلت ماه رمضان و آمادگی ورود به آن ایراد کردند که به خطبة شعبانیه معروف شده است. این خطبه را امام رضا(ع) با سلسله سندی که از طریق امامان قبلی به امام علی(ع) می‌رسد، نقل کرده است. پیامبر در این خطبه علاوه بر بیان عظمت ماه رمضان، مسلمانان را به رعایت دقیق‌تر نکاتی چون یاد قیامت، رعایت حال زیردستان و نیازمندان، کنترل چشم، گوش و زبان، تلاوت قرآن و ذکر صلوات بسیار دعوت کرده است. تعبیر معروف «ماه میهمانی خدا»، و این‌که «خواب روزه‌دار عبادت است» در این خطبه به کار رفته است.

خطبة شعبانیة پیامبر اکرم(ص)
اى مردم! ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به سوى شما رو کرده است. ماهى که نزد خدا، بهترین ماه‌هاست و روزهایش بهترین روزها و شب‌هایش بهترین شب‌ها و ساعت‌هایش بهترین ساعت‌هاست. ماهى که در آن شما را به مهمانى خدا دعوت کرده‌اند و شما در آن از اهل کرامت خدا شده‌اید. نفس‌هاى شما در آن ثواب تسبیح و ذکر خدا و خواب شما ثواب عبادت دارد. اعمال شما در آن پذیرفته است و دعاهاى شما مستجاب. پس، از پروردگار خویش با نیت‌هاى راستین و دل‌هاى پاک، بخواهید که توفیق روزة این ماه و تلاوت قرآن در آن را به شما عنایت فرماید.

پس شقى و بدبخت، آن کسى است که در این ماه بزرگ، از آمرزش خدا بى‌بهره شود. در این ماه با گرسنگى و تشنگى خود، گرسنگى و تشنگى روز قیامت را بیاد آورید. به فقیران و درماندگان کمک و یاری کنید. به پیران و کهنسالان احترام و به کودکانتان ملاطفت و مهربانى نموده و با خویشاوندان رفت و آمد داشته باشید.

زبان خود را از گفتار ناشایست نگاه دارید. دیدگان خود را از دیدن ناروا و حرام بپوشانید و گوش‌هاى خود را از شنیدن آنچه نادرست است، باز دارید. با یتیمان مردم مهربانى کنید تا بعد از شما با یتیمان شما مهربانى کنند. از گناهان خود به سوى خدا توبه و بازگشت کنید.

در اوقات نماز، دست‌هاى خود را به دعا بردارید، زیرا که وقت نماز بهترین ساعت‌هاست و در این اوقات، حق تعالى با رحمت، به بندگانش مى‌نگرد و اگر با او مناجات کنند، پاسخ‌شان دهد و چنان‌چه او را ندا کنند لبیک‌شان گوید و اگر از او بخواهند عطا کند و چون او را بخوانند مستجابشان گرداند.

اى مردم! جان‌هایتان در گرو اعمال شماست. پس با طلب آمرزش از خدا، آنها را از گرو، خارج کنید. پشت شما از بار گناهان سنگین است، پس با طولانی کردن سجده‌ها، آن را سبک گردانید و بدانید که حق تعالى به عزت خود سوگند یاد کرده است که نمازگزاران و سجده‌کنندگان در این ماه را عذاب نکند و در روز قیامت آنها را از آتش دوزخ در امان دارد.

اى مردم! هرکه از شما روزه‌دار مؤمنى را در این ماه افطار دهد، نزد خدا پاداش بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته‌اش را خواهد داشت.

برخى از اصحاب گفتند: یا رسول الله! همة ما قادر به انجام آن نیستیم. حضرت فرمود: با افطار دادن روزه‌داران، از آتش جهنم بپرهیزید، اگرچه به نصف دانة خرما و یا به یک جرعه آب باشد.

اى مردم! هرکس اخلاق خود را در این ماه نیکو کند، از صراط، آسان بگذرد، آن روز که قدم‌ها، بر آن بلغزد. هرکس در این ماه کارهاى غلامان و مستخدمان خود را سبک گرداند، خدا در قیامت حساب او را آسان کند.
هرکس در این ماه از آزار رساندن به مردم خوددارى کند، حق تعالى، روز قیامت، خشم خود را از او بازدارد. هرکس در این ماه یتیم بى‌پدرى را گرامى دارد، خدا او را در قیامت عزیز گرداند.

هرکس در این ماه صلة رحم کند و با خویشان بپیوندد، خدا او را در قیامت به رحمت خود واصل گرداند و هرکس در این ماه رابطه‌اش را با خویشان خود قطع کند، خداوند در قیامت رحمت خود را از او دریغ نماید. هرکس در این ماه نماز مستحبى بپا دارد، خداوند او را از آتش جهنم برهاند و کسى که نماز واجبى بجا آورد، خداوند ثواب هفتاد نماز واجب در ماه‌هاى دیگر را به او عطا کند.

هر کس در این ماه بسیار بر من صلوات فرستد، خداوند کفة سبک اعمال او را سنگین گرداند. و هر کس که در این ماه یک آیه از قرآن تلاوت کند، ثواب کسى را دارد که در ماه‌هاى دیگر قرآن را ختم کرده باشد.

اى مردم! درهاى بهشت در این ماه گشوده است، از پروردگار خود بخواهید که آنها را بر روى شما نبندد. و درهاى جهنم در این ماه بسته است، از خدا بخواهید که آنها را بر روى شما نگشاید. شیاطین در این ماه در غل و زنجیرند. از خدا بخواهید که آنها را بر شما مسلط نگرداند.

على علیه‌السلام مى‌فرماید: در این حال از جا برخاسته و عرض کردم، اى پیامبر خدا! برترین اعمال در این ماه چیست؟ حضرت فرمود: اى ابا الحسن! برترین اعمال در این ماه پرهیز از محرمات است.