حجت الاسلام محمد حسین مختاری، رئیس دانشگاه مذاهب اسلامی، استاد سطوح عالی حوزه و دانشگاه در یادداشتی به مناسبت سالروز شهادت حضرت علی بن موسی الرضا(ع) به الگوگیری از سیره آن حضرت پرداخته است.
 مشروح یادداشت را در ادامه می خوانید:

آخرین روز ماه صفر بنابر قول شیخ طوسی یادآور ضایعه بزرگ و مصیبت عظمای شهادت امام رئوف حضرت علی بن موسی الرّضا (علیهما­ آلاف­ التّحیة­و الثّناء) است. آتش فاجعه این شهادت به قدری بزرگ است که شراره آن وجود انسان را می­سوزاند بطوریکه یگانه مرهمش حضرت قائم (روحی له الفداه) است، همانگونه که آن حضرت در رثای شهادت خود به دعبل فرمود:
  وَ قَبْرٌ بِطُوسٍ یَا لَهَا مِنْ مُصِیبَةٍ      تَوَقَّدَ فِی الْأَحْشَاءِ بِالْحُرُقَاتِ‏
  إِلَی الْحَشْرِ حَتَّی یَبْعَثَ اللَّهُ قَائِماً         یُفَرِّجُ عَنَّا الْهَمَّ وَ الْکُرُبَاتِ‏
آثار معنوی مضجع شریف آن حضرت تا جایی است که امام صادق (ع) سالها پیش از شهادت آن حضرت در طوس فرمودند: «هر کس با معرفت فرزندم را در شهر طوس زیارت کند، خودم او را وارد بهشت می­نمایم: «أَدْخَلْتُهُ الْجَنَّةَ» و پاداش هفتاد شهید دارد که به حقیقت در رکاب رسول خدا (صلّی ­الله ­علیه ­وآله) به شهادت رسیده­اند؛ مِمَّنِ اسْتُشْهِدَ بَیْنَ یَدَیْ رَسُولِ اللَّهِ ص عَلَی حَقِیقَةٍ». (صدوق، امالی،۱۲۱). وجود مبارک حضرت ثامن الحجج (ع) نیز در این باب می فرماید: «هر کس مرا در غربتم [در خراسان] زیارت کند روز قیامت در سه موقف به دیدارش می­ آیم تا او را از حالات سخت آنها نجات دهم؛ هنگام اعطای نامه اعمال، هنگام عبور از صراط و در موقف میزان اعمال. (صدوق،امالی،۱۲۱)

امام هشتم حضرت علی بن موسی الرّضا (ع) عالم آل محمّد و فقیه اهل‌بیت (علیهم ­السّلام) خوانده­ شده است. زیرا همانند جدّ بزرگوارشان امیرالمؤمنین علی(ع)، آبشار علم و فضیلت از دامن کوهسار وجود مبارکشان جاری بود و همگان را از جام سلسبیل و شراب طهور علم و دانش خود سیراب می­نمودند. مقام و منزلت اخلاقی و علمی آن حضرت به گونه­ ای بود که دوست و دشمن بدان معترف بودند. مناظرات و گفتگوهای آن حضرت با علمای ادیان و مذاهب مختلف گنجینه ارزشمندی برای جویندگان علم و حقیقت است. از این رو، کلمات نورانی آن امام شهید مائده آسمانی­ است که همچون گوهری در میان علوم و معارف اهل بیت(ع) می­‌درخشد و می­‌تواند راهگشای بسیاری از مشکلات جهان اسلام باشد.
در میان بیانات ارزشمند آن حضرت، حرکت بر محور عقلانیت یکی از درخشان­ ترین مواعظ و پندهای آن حضرت است چنانکه می­ فرماید: «صَدِیقُ کُلِّ امْرِئٍ عَقْلُه وَ عَدُوُّهُ جَهْلُه‏؛ تنها دوست انسان، همان عقل اوست و تنها دشمن انسان جهل اوست».  (کافی۱: ۱۱) با این بیان، حرکت بر مبنای عقلانیتِ شریعت محور باید مبنای تصمیم­‌گیری­‌ها و موضع‌گیری‌های نخبگان و اندیشمندان جهان اسلام باشد. زیرا عقل سیراب از چشمه لایزال قرآن و اهل بیت (ع)، بهشت را برای اهلش به ارمغان می­ آورد چنانکه عقل عملی: «ما عُبد به الرحمن و اکتُسب به الجنان» است. بنابراین، حرکت بر مبنای عقل نظری و عقل عملیِ عاری از هوی و هوس، عامل صعود انسان و جامعه است.
با این بیان، شرط اول در همگرایی و اتحاد میان مسلمانان حرکت در مسیر عقل منوّر به شریعت است. گفتگوهای علمی و مباحث علمی میان اندیشمندان ادیان و مذاهب مختلف بسیار مفید و ارشمند است و بطور کلی، تضارب آراء نعمت است، اما نباید آتش اختلاف را بر افروزد. لذا، بر همگان لازم است تا تعارضات فکری و عقیدتی را به سطح جامعه نکشانند و بر آتش اختلاف ندمند. بلکه در مجامع عملی و حوزوی به بحث و تبادل آراء بپردازند تا موجب نزول رحمت و غفران خداوند شود.
بی شک، تلاش برای تقریب و همگرایی مذاهب اسلامی، یک مجاهدت بزرگ است. امروز، جهان اسلام نیازمند اندیشمندانی است که با نگاه عقلانی، وحیانی و تقریبی آلام مظلومان و پابرهنگان جهان را بکاهند و آتش اختلاف را بنشانند. به فضل خداوند امروز، چنین دانشمندانی در همه بلاد اسلامی حضور دارند و شبانه روز در پی ایجاد وحدت و همبستگی میان پیروان ادیان و مذاهب گوناگون هستند. البته، مناظرات و گفتگوهای عالم آل محمّد حضرت علی بن موسی الرضا (علیهما­السّلام) با علمای ادیان و مذاهب مختلف می­تواند مشعل فروزانی برای یکایک ما باشد زیرا این مناظرات گویای آنند که: «گفتگو یگانه راه تقریب و اتحاد است».
اینجاب، صمیمانه از تلاش­های علمای بلاد اسلامی و تمام کسانی که در اقصا نقاط جهان برای تقریب و همبستگی میان مذاهب مختلف اسلامی تلاش می­کنند قدردانی می­کنم و از خداوند منّان مسئلت می­کنم تا همه این عزیزان را، در این ایام عزیز که مزّین به نام مبارک حضرت علی بن موسی الرضا (علیه­ آلاف ­التّحیة­والثّناء) است، مشمول عنایات و تفضّلات خود قرار دهد و سوگواری­ها و عرض ارادت­های همه عزیران، در طول ماه محرّم و صفر، را به شایستگی قبول نماید. «اللهم وفّقنا لما تُحبُّ و تَرضی». 
 

آرمان هیأت