آرمان هیأت - درباره سازمان دیانت ترکیه

اروپا-خیمه: اجرای امور مربوط به اعتقادات دین اسلام و مبانی عبادت و اخلاق، روشنگری جامعه دربارة دین و مدیریت مراکز دینی بر عهده سازمان دیانت ترکیه است.

در دوران عثمانی امور دینی به عهده مقام مشیخت بود و از سوی شیخ‌الاسلام اداره می‌شد؛ در سال ۱۹۲۰در مجلس حکومتی که در آنکارا برگزار شد، مشیخت، با نام «شرعیه و وکالت اوقاف» به عنوان وزارتخانه به فعالیت ادامه داد. این سیر تا سال ۱۹۲۴ ادامه داشت.

در مارس سال ۱۹۲۴ با هدف کنار ماندن خدمات دینی از سیاست و تأثیر ننهادن این امور به سیاست، وزارت شرعیه و وکالت اوقاف حذف و به جای آن سازمان دیانت (ریاست امور دینی) بنا نهاده شد و تاکنون نیز تغییراتی در آن ایجاد شده و فعالیت‌های آن دامنه وسیع‌تری یافته است.

هم‌اکنون کلیه امور دینی از قبیل چاپ قرآن، اداره مساجد و مراکز مذهبی، وعظ و خطابه، امور امام جماعت و نظایر این به عهده این سازمان است و کادر اداری آن در استخدام دولت هستند.

امامان جماعت و جمع و وعاظ و خطبا از سوی سازمان دیانت گزینش و برای انجام وظایف در محل خدمت مشخص شده به فعالیت می‌پردازند.

بر اساس مفاد ماده ۱۳۶ قانون اساسی ترکیه، سازمان امور دیانت به عنوان یک نهاد سازمانی «در راستای اصول لائیک» بیرون از تمام نگرش‌ها و تفکرات با تکیه به ملت و یگانگی با آن، وظایفی که در قانون بر دوش آن نهاده شده به جای می‌آورد.

در این قانون، این وظایف به شرح ذیل تعریف شده‌اند: «اجرای امور مربوط به اعتقادات دین اسلام و مبانی عبادت و اخلاق؛ روشنگری جامعه دربارة دین و مدیریت مراکز دینی.»

هدف سازمان امور دیانت، معرفی اصول متعالی دین اسلام به هم‌وطنان، ارائه اطلاعات صحیح در مورد دین به مردم، افزایش پیوستگی مردم با معنویت و اخلاق به وسیلة تأمین اتحاد و پایداری ملی، بر اساس برادری، همکاری و فداکاری؛ ضمن باقی ماندن بر نگرش سیاسی و هر اندیشه خاصی است.

این سازمان در عین ارائة خدمات و رهنمودهای دینی، بدون اعمال هرگونه تبعیض عقیدتی، مذهبی، فرهنگی و جنسی، توجه اساسی به ارائة خدمات یکسان به همة گروه‌های جامعه، و احترام به آزادی افراد در به جای آوردن و یا به جای نیاوردن بایسته‌های دینی دارد. نگرش مثبت پیامبر اکرم(ص) در معرفی دین اسلام به عنوان «دین تسامح» و نگاه مثبت ایشان به این که دین اسلام سعی در آسان ساختن حیات در اتحاد و صلح در راستای جامة حقیقت بخشیدن به همین مسئله است.

در راه ایفای وظیفة خدمات دینی، اساس قرار دادن وجه اشتراک تجربة دینی، عامل آن و میراث فکری آن که قرن‌ها تداوم داشته و به ما رسیده و حفظ پایداری آن هم، بخشی از اهمیتی است که به صلح در جامعه و عملکرد اتحادبخشی دین داده‌ایم می‌باشد.

سازمان امور دیانت در داخل کشور به صورت مفتی‌گری شهرها و استان‌ها و در خارج از کشور، در مناطقی که محل سکونت هم‌وطنان‌مان می‌باشد، به صورت خدمات مشاورة دینی سازمان یافته است.

هم‌اکنون این سازمان با کادر خود چه در مرکز و چه در شهرستان‌ها منطبق با تعریفی که از وظایف وی در قانون شده و در راستای اصولی که در بالا گفته شد، وظیفة خود را به بهترین نحو به انجام می‌رساند.

این مجموعه با خدماتی که ارائه می‌دهد و فعالیت‌هایی که در این زمینه داشته است، از طرق گوناگون در خدمت مردم است. سایت رسمی این سازمان به آدرس www.diyanet.gov.tr از طریق اینترنت به ارائة خدمات و اطلاع‌رسانی می‌پردازد.