آرمان هیأت - «عاشورا» را بايد به فيلمساز آموزش داد

فرهنگ - خیمه: فيلم‌ عاشورايي تنها نشان دادن شهادت امام حسين (ع) و مظلوميت ايشان نيست.

تجربه کلي اينطور ثابت کرده است که هرگاه همايشي به صورت «موضوعي» برگزار مي‌شود -که در اينجا بحث صرفاً در خصوص «فيلم» است- چون همه می‌خواهند با محوریت یک موضوع مشخص فیلمسازی کنند، سطح کيفي آثار خودبه‌خود کاهش پیدا می‌کند.

هرچند این همایش‌ها انگیزه فیلمسازی را بالا می‌برد و خود من پس از این همایش، علاقه‌مند شدم تا ساخت فیلمی عاشورایی را شروع کنم.

درخصوص فیلمسازی با موضوع عاشورا، مسلماً بايد تدابيري انديشيده شود. نظر من اين است که بايد فرهنگ‌سازي شود؛ فرهنگ‌سازي در خصوص «فرهنگ عاشورايي» و «فرهنگ ساخت فيلم» که هر دو باید به موازات هم پرداخته شود. «عاشورا» را بايد به فيلمساز آموزش داد تا بداند «عاشورا» واقعاً به چه معناست؟

«عاشورا» تنها خيمه، تعزيه و شبيه‌خواني نيست. بيشتر فيلم‌هايي که به همايش آمده بودند، از همين موارد کمک گرفته بودند و با نگاهي کليشه‌اي به سراغ آن رفته بودند.

فيلم عاشورايي مي‌تواند، درباره نقاشي باشد که طرح عاشورايي مي‌زند. اين صحنه عاشورا نيست، بلکه روحي از عاشورا را در خود دارد؛ يا آنکه کسي در جايي باشد که به نوعي به مبارزه با ستم برخاسته و جهاد کند. اين هم روح عاشورا را در خود نهفته دارد. فيلم‌ عاشورايي تنها نشان دادن شهادت امام حسين (ع) و مظلوميت ايشان نيست.

البته انتظار ما از همايش‌هاي موضوعي، جدا از جمع‌آوري آثاري در موضوعات خاص، وجود کارکردهاي ديگري در حوزة ارتقای سطح کيفي آثار، هم از طريق کمک به ايجاد خلاقيت در ديدگاه‌هاي مذهبي و هم از طريق آموزش تکنيک‌هاي سينمايي است.

مشکل اصلي فيلم‌ها در چنین همایش‌هایی به طور اعم و همایش «تصویر عاشورا» به طور اخص،‌ ضعف و نارسايي هم در حوزة نگاه فيلمساز به عاشورا و هم در تکنيک‌هاي فيلمسازي است. بعضي فیلمسازان با دغدغة موضوعات مذهبي و به‌ويژه عاشورايي آمده بودند و از ناحية کمبود معلومات و تجارب سينمايي آسيب ديده بودند و برخي ديگر صرفاً عاشق فيلمسازي بوده، اما از معلومات مذهبي و نگاه معنوي بي‌بهره و کم‌مايه بودند.

*مجید صباغ بهروز؛ داور دومين همايش «تصوير عاشورا»