آرمان هیأت - کیمیای هنر

نشریه خیمه؛ هنر: :برای رسیدن به هر مقصدی حرکت در خط اصلی و تعیین مسیر درست، مهم و ضروری است و در صورتی که این کار، درست صورت نپذیرد، شاهد ناهنجاری درباره رسیدن به آن مقصد خواهیم بود؛ اتفاقی که متأسفانه درباره عزاداری‌های سال‌های اخیر در ایام محرم شاهد آن بوده‌ایم. به نظر من لازم است که هر سال محرم شاهد حرکت منظم و سازماندهی شده مسئولان باشیم تا مراسم این ماه به خوبی برگزار شود.

اگر سرنخ اصلی درباره این موضوع از دست برود، آنچه اتفاق می‌افتد، مطلوب نخواهد بود و شاهد کم‌رنگ شدن اقبال عمومی نسبت به آنچه انجام می‌شود، خواهیم بود. از موضوعاتی که درباره این مسئله باید به آن توجه شود. استفاده منطقی و مطلوب از هنر در برگزاری این مراسم است. دقت کنید وقتی که داستان معروف حضرت یوسف (ع) با استفاده از هنر به تصویر کشیده می‌شود، تأثیرگذاری آن به چه میزان افزایش می‌یابد و اقبال عمومی نسبت به آن تا چه اندازه است.

من فکر می‌کنم در هیئت‌های عزاداری و دسته‌ها نیز تهیه‌کننده، کارگردان، ناظر کیفی و ... نیاز است تا آنچه در حین ایام سوگواری و عزاداری در مراسم اتفاق می‌افتد، همراه با تأثیرگذاری مثبت باشد، متأسفانه گاه شاهد آن هستیم که دسته‌های عزاداری مثل یک قشون شکست‌خورده در معابر حرکت می‌کنند و از انسجام لازم برخوردار نیستند. بسیاری از ملودی‌هایی که در ایام محرم استفاده می‌شود، اصلاً حال و هوای این ماه را ندارد و از محتوا خالی است. ما نمی‌توانیم و مجاز نیستیم به صرف محزون بودن یک آهنگ و ملودی از آن برای نوحه‌ها و خواندن در هیئت‌ها استفاده کنیم. کاری که متأسفانه در سال‌های اخیر متداول و عادی شده است تا جایی که شاهد استفاده از «جاز» در کاست‌های مذهبی هستیم و این زمانی تأسف‌بارتر است که این کار توسط پیشکسوتان این عرصه صورت می‌گیرد؛ کسانی که چنین انتظاری از آنها نمی‌رود. سهل‌انگاری در ساخت ملودی‌های جدید و استفاده از ملودی‌های تکراری، تقلیدی و دور از شأن و ساحت ائمه (ع) نشان دهنده بی‌برنامه بودن و عدم سازماندهی منطقی درباره این موضوع است.

در بعضی از دسته‌های عزاداری شاهد آن هستیم که سعی می‌شود کمبود ملودی و آهنگ‌های مناسب را با نواختن طبل جبران کنند و متأسفانه طبال‌های جوان بدون در نظر گرفتن عواقب ناشی از نواختن طبل بدون استفاده از گوش‌بندی که مانع صدمه دیدن پرده‌های گوش آنها شود، با نیت خیر بر طبل‌های خود می‌نوازند و به طور قطع در آینده دچار مشکل خواهند شد.

هر آنچه در هیئت‌ها و دسته‌های عزاداری اتفاق می‌افتد، باید قبلاً عده‌ای آن را طراحی کنند و بسنجید. در حال حاضر بسیاری از مداحان، ملودی مورد نیاز خود را ندارند و شاهد کارهای تکراری هستیم و ادامه این روند به طور قطع نوعی دلزدگی را به همراه خواهد داشت. بی‌تردید برگزاری مراسم مذهبی با نظم و قاعده مناسب، تأثیرگذاری غیر قابل انکاری در جامعه خواهد داشت و نباید در انجام چنین کارهایی کوتاهی کرد.

چرا آنچه در این مراسم و در هیئت‌ها اتفاق می‌افتد، نباید با زمان‌بندی و تنظیم قبلی و با طراحی و برنامه‌ریزی دقیق صورت گیرد؟ شاید بهتر باشد به جای دغدغه‌مندی درباره پذیرایی در هیئت‌ها و برگزاری مراسم، درباره پذیرایی معنوی و نحوه برگزاری دغدغه‌مند بود. استفاده از فضای مناسب، سیستم صوتی، مداح و ... به شکل صحیح و مناسب به طور قطع تأثیر مطلوب‌تری بر روی مخاطبان مشتاق خواهد داشت و دغدغه بهره‌مندی از هنر در انجام مراسم مذهبی، موضوعی است که باید بیش از پیش به آن پرداخت.

* از اعضای گروه کر تالار وحدت