آرمان هیأت - بی‌خبری صفرها و یک‌ها از آیین‌های ایرانی

رویداد-پدرام الوندی:سومین جشنواره رسانه‌های دیجیتال رو به پایان است. امسال بخش بین‌الملل هم اضافه شده است. اما به جز پرچم‌های رنگارنگ کشورهای آمریکای لاتین،‌ هیچ اثر و نشانی از رسانه‌های دیجیتالِ آنها وجود ندارد.

به اقتضای حوزه فعالیت مطبوعاتی به دنبال محصولات رسانه‌ای مذهبی در نمایشگاه می‌روم. پایگاه‌های اینترنتی زیادی شرکت نکرده‌اند و این نشان از ضعف خواسته یا ناخواسته اطلاع‌رسانی و مدیریت نمایشگاهی است که انتظار می‌رفت در سومین سالگرد حضورش پررونق‌تر و پربارتر از گذشته باشد.

پایگاه‌های اینترنتی مذهبی شرکت کرده در جشنواره رسانه‌های دیجیتال چهره‌ها و نام‌هایی آشنا هستند. انگار در یک سال گذشته هیچ پایگاهی به جمع آنها اضافه نشده است و پایگاه‌های دیگر هم تشویق به حضور نشده‌اند ویا شاید شماری هم مانند «خیمه» بی‌خبر مانده‌اند. البته در نهایت از میان انبوه نام‌هایی که می‌شناسیم، چندتایی را به سختی پیدا می‌کنم. چهره‌های جدید هم هستند، اما تحرک و شمارشان در اندازه‌ای نیست که روح یک نمایشگاه تمام و کمال را در سالن مصلای تهران بدمد.

در کل تحرکی که در فضای مجازی وجوددارد به نمایشگاه نرسیده است. غرفه‌ها مراجعه زیادی ندارند و فضای گفت‌وگویی‌ای که معمولا در حاشیه چنین فضاهایی باید شکل بگیرد، به وجود نیامده است. البته باورهای عامیانه و مذهبی جای خود را دارند، ‌از تعبیرخواب بر روی موبایل تا نرم‌افزار چندرسانه‌ای فال و نظایر اینها.

گوشه‌ای دیگر از سالن بزرگ مصلای تهران به نرم‌افزارها و محصولات چندرسانه‌ای دینی اختصاص دارد. سهم مناسک دینی به فروش سی‌دی‌ مداحی و سخنرانی محدود شده است و خبر دیگری نیست. نمایشگاهی که از آن انتقاد می‌شود در کلیتش به یک سی‌دی فروشی خیلی بزرگ تبدیل شده است و رویداد مهم دیگری در آن اتفاق نمی‌افتد در حوزه تولید محتوای دینی همین را هم ندارد و حتی سی‌دی‌های مناسبی برای خرید و استفاده ارائه نشده‌اند.

بسیاری از سی‌دی‌های قرآنی ارایه شده نیز همان‌هایی هستند که در نمایشگاه قرآن در ماه رمضان ارائه شدند و در حوزه‌های دینی و آیینی نشانی از فعالیت برنامه‌ریزی شده دیده نمی‌شود.

حجم بالای تولیدات رسانه‌ای دیجیتال در سال‌های اخیر این انتظار را ایجاد کرده بود که نمایشگاه انعکاس مناسبی را فراهم آورد و به رونق آن دامن زند. اما ظاهرا نه نهادهای دولتی و نیمه دولتی و نه غیردولتی‌ها به این فکر نیافتده‌اند که برای ثبت و ضبط میراث مذهبی رو به فراموشی ایرانیان در فضای رسانه‌های دیجیتال گامی بردارند. به طور مطلق می‌توان گفت در این حوزه هیچ اتفاقی نیفتاده است.

از میان صدها سنت آیینی ایرانیان، که گوشه‌هایی از آنها تحت عنوان «آیین ایرانی» در پایگاه خبری خیمه گردآوری شده‌اند و شمار بیشتری نیز در راهند، از هیچ‌کدام هیچ نشانی در حوزه دیجیتال وجود ندارد. در حالیکه در جهان صحبت از این است که برای ماندن در تاریخ، به سوی حفظ و ثبت میراث دیجیتالی حرکت کنیم، ظاهرا اینجا کسی هنوز به این فکر نیست که این سابقه فرهنگی و آیینی را به دنیای صفرها و یک‌ها بیاورد.