آرمان هیأت - يکی از آفت‌های عاشورا کلاس‌های مداحی است

در رشته عاشوراپژوهی همه ابعاد معرفتی و آفاق فکری فرهنگ عاشورا بايد واکاوی شود و ساحت‌های مختلف آن بی هيچ تعصب و تنگ‌نظری در قالب رشته‌های گوناگون به بحث نهاده شود.

فرهنگ-اندیشه: حجت الاسلام و المسلمین سید ابوالقاسم حسینی ژرفا متولد ۱۳۴۱ است. وی که دارای مدرک کارشناسی ارشد حقوق بین‌الملل نیز هست،‌ بیش از ۵۰ کتاب را تالیف،‌ ترجمه و ویرایش کرده است.
گفت‌وگوی خیمه را با این نویسنده و پژوهشگر دینی درباره تاسیس رشته دانشگاهی عاشوراپژوهی بخوانید.

تعریف شما از یک عاشوراپژوه چیست؟
عاشوراپژوه کسی است که اولا دين‌شناس باشد و ثانيا در زمينه عاشورا به تحقيقات جامع پرداخته باشد. يعنی بتواند عاشورا را در قلمرو و گستره مطالعات دينی به طور عام ملاحظه کند.

تخصص‌ها و گرایش‌های خاص علمی مورد نیاز عاشوراپژوهی از نظر شما چیست؟ برای پژوهش در عرصه عاشورا و فرهنگ عاشورا چه پیش‌نیازی لازم است؟
شاخه‌های مهم اسلام‌شناسی براي کار عاشوراپژوهی هم مورد نياز است: قرآن و تفسير و مطالعات قرآنی، سنت و جوامع روايی، تاريخ و سيره، ادبيات و فرهنگ، فلسفه و عرفان.

در حوزه‌ای که شما کار تحقیقی انجام می‌دهید آیا دوره‌های ویژه تربیت عاشوراپژوهی برگزار شده است؟ آیا به نظر شما این کار ضرورت دارد یا خیر؟
اطلاع خاصی ندارم. در ضرورت اين مهم همين بس که اگر چنين کاری می‌شد، اين همه بلا بر سر فرهنگ عاشورا نمی‌آمد.

نظر شما در مورد دوره‌هایی که شبیه به دوره‌های سفیران هدایت حوزه علمیه قم است یا همایش‌هایی مثل مبلغان در زمینه عاشوراپژوهی، چیست؟
به شدت مخالفم؛ زيرا نوعا دانش‌اموختگان چنين دوره‌هايی سواد حوزوی کافی ندارند و خودشان هم معمولا راضی نيستند. به هم ريختن دستگاه‌های آموزشی کار درستی نيست. حوزوی بايد درست و قوی درس بخواند و بخشی مدون و مرتب از کارش را به پژوهش از جمله پژوهش‌های عاشورايی اختصاص دهد.

به نظرتان چه آسیب‌هایی در حال حاضر متوجه شیوه‌های تبلیغی عاشورایی است؟
مهم‌ترين آسيب از جانب مداحان و آخوندهای بی‌سواد به فرهنگ عاشورا وارد شده و می‌شود.

به نظر شما راه‌اندازی یک رشته دانشگاهی به عنوان رشته عاشوراپژوهی ضروری است؟ تعریف شما از این رشته چیست و چه گرایش‌هایی می‌تواند داشته باشد؟
بسيار ضروری است. در اين رشته، همه ابعاد معرفتی و آفاق فکری فرهنگ عاشورا بايد واکاوی شود و ساحت‌های مختلف آن بی هيچ تعصب و تنگ‌نظری در قالب رشته‌های گوناگون به بحث نهاده شود: ادبيات عاشورا، عرفان عاشورا، مکتب فلسفی عاشورا، مبانی اعتقادی و کلامی عاشورا، ابلاغ عاشورا، و ... .

پس موضوعاتی مثل تبلیغ عاشورا، زیارت عاشورا، منبر، خطابه، مرثیه و مداحی می‌توانند جزو زیرمجموعه‌هایی باشند که در قالب بحث عاشوراپژوهی بگنجند؟
اين‌ها در يک عنوان ابلاغ عاشورا می‌گنجد و شاخه شاخه کردنش موجب دامن زدن به وضع افراطی مداحی و منبر و افزودن به وزر و وبال آن است.

اگر قرار باشد چنین رشته‌ای ایجاد شود کدام ارگان، سازمان یا نهاد مناسب‌ترین مکان برای برگزاری آن خواهد بود؟
حتما بايد در يک دانشگاه معتبر اين کار آغاز شود. مبادا در اين نهادهای شبه قارچ که صدها نمونه‌اش در کوچه‌پس‌کوچه‌های قم ريخته، کار شروع گردد که تباه خواهد شد.

نظر شما در مورد برگزاری کلاس‌های مداحی به شیوه‌های مرسوم چیست؟
يکی از آفت‌های عاشورا همين کلاس‌های مداحی است.