حاج رسول فیضی را هیئتی ها به خصوص آذری زبان ها خوب می شناسند. از مداحان ثابت یکی از پر رونق ترین حسینیه های آذری های مقیم تهران یعنی "حسینیه دلریش" .

۵۶ ساله است و لیسانس زبان و ادیبات فارسی دارد و افتخارش خدمت در دستگاه سیدالشهداست. با او درباره مداحی و نیز هیئت دلریش به گفتگو نشستیم؛

حاج آقا در ابتدا کمی درباره هیئت دلریش بفرمایید ؟

در حدود ۱۴۵ سال پیش شاعری دلسوخته با تخلص دلریش در تبریز زندگی میکرد. با رحلت او حاج میرحسین خجسته، جد مادری ما و والد معظم حاج سید ابراهیم و حاج سید احد خجسته بانی و موسس هیئت دلریش تبریز شد. در حدود شصت سال پیش هم حاج سید محسن آقا و والد مرحوم ما، حاج مهدی فیضی هیئت دلریش تهران را بنیان گذاشتند که جلسات به صورت سیار و در منازل اعضای محترم هیئت برگزار می شد تا سال ۶۴ که حسینییه فعلی خریداری و جلسات به لطف الهی و فضل اهل بیت عصمت صلوات الله علیهم اجمعین متمرکز شد.

جلسات شبهای ماه رمضان دلریش از کی آغاز شد ؟

بنده یادم هست که از ابتدای تاسیس هیئت شبهای ماه مبارک جلسه برقرار بود و یک رسمی هم داشتیم که بانی آن حاج سید ابراهیم خجسته بود، و این بود که شب عید فطر اهالی هیئت مشرف میشدیم قم صبح عید هم نماز را با یکی از مراجع محترم می خواندیم که آیت الله مرعشی نجفی بیشتر به خاطرم هست و سپس زیارت و بعد ناهار صرف می شد و حرکت به طرف تهران. یادم هست که ما نوجوان بودیم و کل ماه رمضان را به عشق شب و روز عید که مشرف خواهیم شد قم می گذراندیم.

شما هیئت های حسینی را در این چهل و پنجاه سال اخیر از نظر کیفی چگونه می بینید؟

بحمد الله هم از نظر کیفی و هم از نظر کمّی هیأت در حال پیشرفت هستند. وقتی هیأتی را که در زمان کودکی ما بود را در ذهنم خود متصور می شویم، و با هیأتی که الان وجود دارند مقایسه می کنیم خدا را شکر می کنیم که این عنایت حضرت سیدالشهدا شامل حالمان شده و علاوه بر آن الان ممکلت ما دینی و اسلامی شده و زیاد دور از انتظار نبود که این جلسات حسینی هم این طوری بارور شوند و الحمدالله زحمات گذشتگانمان در مورد هیأت به بار نشسته اما لازم به ذکر است که توقع و انتظار بیشتر از این ها می باشد. آن طوری که باید و شاید و پتانسیل مجالس مذهبی امکانش را داشته نبوده است. و این ها را هم می شود در مباحث آسیب شناسی بررسی کرد که چرا این ها نتوانستند در حد انتظار و توقع توفیق پیدا کنند و منشأ اثر در اجتماع شوند.


یک بحثی که گاهی در هیأت مطرح می شود بحث شعرها و روضه های باز و بی پرده است. شما به عنوان کسی که سال هاست هیئت داری می کنید چه نظری دارید؟

این ها همه به شناخت ما از اهل بیت بر می گردد. هر اندازه که شناخت ما از اهل بیت بالا و والاتر باشد، آن اندازه سعی می کنیم مطالبی که درباره اهل بیت در مجالس خود بیان می کنیم خالی از شائبه باشد.شما می بینید مطالبی که در بعضی از مواقع در شأن و شخصیت اهل بیت نیست مطرح می شود و این هم به هیچ عنوان مرضی نظر آقا امام زمان نیست و تمام این افرادی که واقعاً مبادرت می کنند مطامع خود را در جلسات در نظر می گیرند و چه بسا در مسیر رضایت حضرت ولی عصر حرکت نمی کنند.

بعضی ها این قدر افق دیدشان کوتاه است که فکر می کنند گریاندن مردم به هر قیمتی هدف است که کاملاً اشتباه است. گریاندن مردم بسیار خوب و عالی است و یقیناً هم گریاننده و گریه کننده یک چهره های ممتازی در بین مردم و روز قیامت خواهند بود. و خیلی سریع نتیجه رضایت پروردگار برایشان حاصل می شود . منتها ما این را نباید هدف فرض کنیم که به هر قیمتی به این هدف دست پیدا کنیم. همان طور که در مورد خواندن قرآن بیان شده است. این یک قاعده کلی است که ما اهل بیت را از قرآن به هیچ عنوان جدا نمی کنیم. بعضی فرمول ها و بعضی از معادلاتی که در مورد قرآن است، همه آنها در مورد اهل بیت جاری و ساری و صادق است. یک مثال درباره قرآن به ما فرمودند ای بسا بعضی خواننده های قرآن هستند که قرآن آنها را لعنت می کند. من از این حدیث استفاده می کنم و می گویم چه بسا بعضی از مداحان هستند که حضرت سیدالشهدا آنها را لعنت می کنند. این ها مغضوب حضرت ولی عصر هستند. به این دلیل که این ها فقط به فکر مطامع خودشان هستند و اینکه یک سری در سرها دربیاورند و یک بنری برای آنها چاپ شود و یک به به برای آنها گفته شود ولی آنها نمی دانند از چه مسیری بروند. اصلاً این ها نباید هدف باشد. اگر من و شما و امثال من و شمایی که دارند در این مسیر خدمت می کنند، اگر واقعاً خالصاً لوجه الله و خالصاً لوجه الحسین این خدمات را انجام بدهند،خدا آنها را به این مناصب می رساند. این مناصب به صورت مصنوعی حاصل نمی شود. و اگر مصنوعی هم حاصل شود عمر کوتاهی دارد. به محض این که در صدای شما خللی ایجاد شد، فراموش خواهی شد. به محض این که حافظه معیوب شود و شعرها از ذهنت رفت،فراموش خواهی شد. اما کسی ماندگار است که خدمتش چاشنی اخلاص داشته باشد. فقط به خاطر تقرب به خدا باشد. فقط به خاطر رضایت حضرت ولی عصر باشد، و کسی هم که به خاطر رضایت حضرت ولی عصر بخواهد خدمت کند و یا مداحی کند دست از پا خطا نمی کند. خدای ناکرده یک مطالبی به زبانش نمی آید که چهره تابناک اهل بیت را مشتبه کند.

شما خودتان کدام روضه را دوست دارید؟

من همه روضه ها را دوست دارم و چه بسا بعضی از مواقع آقایانی که وعاظ هستند و بعد از ایشان هم نوبت ماست از من می پرسند که آقا چه روضه ای بخوانم؟ می گویم که هر روضه ای که بخوانید حواله ی خودشان است. البته خودم در خواندن بعضی از روضه ها تبحر ندارم. منتها یقین دارم که در این جلسات اگر بدون برنامه قبلی روضه باشد بسیار دلچسب تر و قشنگ تر می شود و حواله از طرف خودشان میشود. همه ذوات مقدس اهل بیت کلهم نورٍ واحد هستند و هیچ تمایزی بین این مولاهایمان نمی توانیم داشته باشیم. الا این که حضرت سیدالشهدا بعضی خصوصیات منحصر به فردی دارد و حضرت امیرالمؤمنین بعضی خصوصیاتی دارد. درست است که این ها همه انوار واحدی هستند ولی مثلاً در مورد امیرالمؤمنین ابوالائمه فرمودند. احترامش برای سایر ائمه خیلی بالاست دیگر ما جای خود داریم. منتها این که گفتم همه روضه ها دوست داشتنی است، من فکر می کنم هر روضه ای که با چاشنی اخلاص همراه باشد دلچسب تر است.

جوانان هیئتی و نوکران و خادمان امام حسین چه خصوصیاتی داشته باشند که زینت اهل بیت باشند؟

اولا چهار انگشت یک اندازه نیست. هر کسی یک روحیاتی دارد. من فکر می کنم که همه جوان هایی که وارد هیئت و حریم حضرت سیدالشهدا می شوند ان شاءالله برای ارتقا درجه خود وارد این محیط می شوند. مسائلی که نوعاً به عنوان بازیچه در این هیئات هست ان شاءالله مد نظر آنها نیست. اما من فکر می کنم که دیدگاه جامعه باید نسبت به هیئتی ها عوض شود که این هم باید اولین قدم از ناحیه خود هیئتی ها برداشته شود. بعضی از مسائل در بعضی از هیئتی ها سرزده که تا اندازه ای چهره ی هیئتی ها را در نظر مردم مخدوش کرده است. امام صادق(ع) می فرماید که تو که نامت هیئتی هست و نامت با نام امام حسین گره خورده و هر جا که تو را می بینند هیئت در ذهن مردم متواتر میشود ،اعمالت هم باید همراه پاکی و طهارت باشد. نه اینکه خدای ناکرده اسمت هیئتی باشد ولی عملت برخلاف مسائل هیئت و دینی و مذهبی باشد. آن موقع خدای ناکرده اگر بنا باشد که تو ذهن مردم را نسبت به هیئت و دستگاه سیدالشهدا عوض کنی، فردای قیامت باید جوابگو باشی. و شدیداً مورد بازخواست قرار می گیری. امام حسین با کسی شوخی ندارد. امام حسین عزیزترین کسان خود را داد، نه به خاطر این که ما با نام امام حسین و مجلس امام حسین این طوری بازی کنیم. یقین داشته باشید که هر کسی که با امام حسین در بیافتد عاقبت خوبی نخواهد داشت. با آل علی هر که در افتاد ور افتاد. بعضی ها معاندند در می افتند و بعضی ها هم به خیال خودشان آل علی را دوست دارند ولی اعمالشان درست بر خلاف جهت مهر و محبت به سیدالشهدا است. این ها باید خودشان را اصلاح کنند.

گاهی در برخی هیئت ها اختلافاتی پیش می آید و تفرقه ایجاد می شود. ریشه این مسئله را کجا می دانید؟

امام(ره) یک جمله زیبایی دارند که می فرمایند هر جا پای «من» به میان بیاید شیطان وارد می شود. هر جا هم که شیطان وارد شود اختلاف ایجاد می شود. جمله دیگری هم دارند که می فرمایند اگر هر ۱۲۴ هزار پیامبر با هم مبعوث می شدند یک اختلاف کوچک هم با هم پیدا نمی کردند. چون همه در جهت خدا حرکت می کنند. هیچ کدام «من» ندارند. اما راجع به از بین بردن این اختلافات امیرالمؤمنین یک حدیثی دارد که می فرماید الاحتمال قبر العیوب؛ تحمل کردن قبر همه عیب ها می شود. به محض این که عصبانی شدی و یک مطلب ناروایی شنیدی،زود در مقام جواب دادن بر نیا، هضم کن، صبر داشته باش، صحنه را عوض کن، شرایط را عوض کن،سعی نکن با کسی که حالت هجمه به تو گرفته، با حالت هجمه برخورد کنی. فقط تحمل کن. هر چقدر انسان شخصیت داشته باشد آن اندازه وقار و شخصیت و سنگینی اش بالا می رود. خداوند متعال هم در بین همه نعمت هایی که به پیامبر اکرم(ص) عطا فرموده، فقط همین مسئله ظرفیت را پیش کشیده است و به ایشان منت گذاشته است. خداوند فرمودند که آیا ما سینه تو را فراخ نکردیم. چقدر مطلب ناروا، شنیدی و دیدی، ظلم، تعدی، جنایت نسبت به ساحت مقدس شما شد، باز تحمل کردی و جواب ندادی، به صورت دوستانه برخورد کردی. یکی از معجزات جاوید پیامبر اخلاق ایشان است که در اثر همین سعه صدر، تحمل، ظرفیت به وجود آمد.

در پایان اگر نکته ای به عنوان نصیحت و توصیه بگویید ممنون می شویم.

این خیلی ارزش بالا و والایی است که انسان به جایی برسد که کارهای روزمره اش را به خاطر خدا انجام دهد.این فوق ارزش ها است.

آرمان هیأت