کد مطلب : ۲۳۱۲۳
پایانه شلمچه، جاده بستان و پارکینگ مهران، ۳ معضل بزرگ اربعین ۹۳
ای کاش می‌شد که هر روزِ کشورمان، ایام اربعین باشد، روزهایی که مردمی در انتظار گرفتن ویزا برای رفتن به زیارت، شوق داشتند، مردمی هم با پاهای خسته قدم در راهی منتهی به کشتی نجات عالم می‌گذاشتند و مردمی هم با اخلاص تمام خود را وقف خدمت به این زائران می‌کردند؛ دیگر نیازی نبود برای اینکه سالمندی تکریم شود، بخشنامه، دستور از بالا و تبلیغات شود، این فرهنگ با خود همه اینها را به سوغات آورد؛ همه برای کمک به هم بسیج شده بودند و فقط هلال احمر وسط میدان نبود، در موکب‌ها با آنکه برای خواب مجبور بودند، کمی جمع و جورتر بخوابند و شاید خوابشان هم نرود اما جای خود را به دو نیم می‌کردند تا هم‌سفرشان بی‌جا نماند و هزاران اتفاق زیبای دیگر.
آن آرزویی را که در انقلاب اسلامی دنبالش بودیم در این روزها شاهد بودیم و ای کاش می‌شد تمام روزهای سال کشورمان، ایام اربعین می‌شد؛ به هر حال، اربعین به خانه‌های قلب ما پا گذاشت و با خود محبت، شوق و عشق به همدیگر را آورد و امیدواریم این فرهنگ هر روز پررنگ و پررنگ‌تر شود.
روزهای حضور پرشور مردم بااشتیاق برای زیارت اربعین در سال ۹۳، نوید حضور پررنگ‌تر آنها را در سال بعد می‌دهد، به طوری که پیش‌بینی مسئولان این حوزه از عدد ۲ میلیون نفر آمار رسمی هم فراتر می‌رود و این پیش‌بینی زنگ هشداری است برای مسئولانی که کمر همت به زائران امام حسین علیه‌السلام را می‌بندند.
سازمان حج وزیارت با آنکه وظیفه محوله‌ای از سوی مسئولان بالادستی برای مدیریت و هماهنگی بین دستگاه‌های مرتبط نداشت، پا به میدان گذاشت و با وجود کاستی‌ها، اربعین سال ۹۳ را با لطف و عنایت اهل بیت‌علیهم‌السلام و حضور دستگاه‌های مختلف مدیریت کرد، اما چیزی به اربعین ۹۴ نمانده است و باید دید آستین‌های بالازده‌شده مسئولان می‌تواند در عمل، ضعف زیرساختی این حوزه را جبران کند یا خیر.
در همین راستا شاید باید مشکلات زیارت اربعین با تمام زیبایی‌ها و خدمت‌هایش را از سعید اوحدی، رئیس سازمان حج وزیارت شنید و اینکه از فردای ۲۲ آذر ۹۳ که روز اربعین نام گرفت، چه برنامه‌ریزی‌هایی برای حل مشکلات زیرساختی و هماهنگی شکل گرفته است و چه برنامه‌هایی اجرا شده و درحال اجراست.
گفت‌وگوی تسنیم با رئیس سازمان حج و زیارت را در زیر می‌خوانید؛
* تسنیم: روند حضور مردم در چند سال گذشته در ایام اربعین چگونه بوده است؟
*اوحدی: آمارها نشان می‌دهد در طول چهارسال گدشته حضور مردم در حماسه ماندگار اربعین اینگونه بوده است که امسال در سال ۹۳ آمار رسمی یک و نیم میلیون نفر به زیارت امام حسین علیه‌السلام مشرف شدند و این میزان نسبت به سال ۹۰ که ۱۳۰ هزار نفر رفتند بیش از ۱۰ برابر شده است، این اتفاق ما را بر آن می‌دارد که باید جایی عمیق‌تر به آن بپردازیم، اینگونه نباید باشد که اربعین تمام شد، رها کنیم تا یک ماه قبل از اربعین سال بعد.
حماسه اربعین به قول فرمایش مقام معظم رهبری، معجزه اربعین، این تکلیف را روی دوش ما می‌گذارد که مردم رسالت خودشان را انجام دادند و با کمترین ها ساختند و زبان قدردانی و تشکر داشتند، اما ما به عنوان مسئولان باید یک آسیب‌شناسی کنیم که آیا آنچه باید انجام می‌دادیم را انجام دادیم؟ آیا بهترین‌هایی که باید فراهم می‌کردیم، فراهم کردیم؟ آیا از همه ظرفیت‌های موجود استفاده کردیم و آسیب‌های ما و نقاط ضعف و قوت‌مان کجا بود؟
* تسنیم: با تمام اقدامات بسیار خوبی که دستگاه‌های مرتبط با حوزه اربعین انجام دادند که البته قابل تقدیر هم بود، مشکلاتی هم وجود داشت که برخی از آنها زائران را اذیت کرد و می‌شد که این اتفاق نیفتد، نظر شما در این زمینه چیست؟
* اوحدی: ببینید! جمع‌بندی ما در سه بخش است، یکی مسائل و مشکلاتی که داخل عراق داشتیم که واقعاً برای این مسائل باید کار جدی کرد، به عنوان نمونه، امروز در سازمان حج و زیارت برای حج تمتعی که ۶۴ هزار زائر حضور دارند، همه کشور بسیج می‌شوند؛ تفاهم‌نامه‌ای در سطح وزیر حج عربستان و معاونان وزارت خارجه عربستان هم نوشته می‌شود، به اعتقاد من باید برای اربعین هم از همین الان تفاهم‌نامه امضا کنیم و با مقامات عراقی، ظرفیت‌ها و مطالبات را تعریف کنیم؛ نه اینکه در مقام عمل انجام شده قرار بگیریم و با مشکلی مواجه شویم، بعد بگوییم هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم.
*تسنیم: به نظر می‌رسد یکی از مشکلات جدی زائران در خاک عراق، موضوع حمل و نقل زائر بود و دیگر اینکه امکانات مرزی خوبی در طرف عراقی تعریف نشده بود.
* اوحدی: درست است، ما در موضوع اسکان زائر، حمل و نقل و زیرساخت‌های مرزی در عراق معضل جدی و مهم داریم، مسئولان نباید یادشان رود زائری که از مرز عراق عبور کرد، همه این مسائل را دید ولی زبان تشکر داشت، چون با خود می‌گفت: « من به آن قله‌ای که می‌خواستم رسیدم و آن هم زیارت امام حسین و اهل بیت علیهم‌السلام بود»، اما ما باید این تمهیدات را فراهم کنیم، باید در زمینه اسکان زائر و امنیت زائر تمهیداتی فراهم کنیم، شبی که مرز شلمچه به دلیل آن فراخوانی که عراق بدون هماهنگی با ایران اعلام کرد که ویزا آزاد است، ۵ هزار زائر از مرز شلمچه عبور کردند و چون امکانات فراهم نبود مرز را بستند و می‌توانست اگر بستن مرز طولانی می‌شد به یک اتفاق ناگواری تبدیل شود، در این هنگام، آیت‌اله موسوی جزایری، امام جمعه خوزستان، در تخت افسر عراقی، داخل گیت مرز عراق می‌نشیند و می‌گوید: «من از اینجا نمی‌روم تا مشکلات زائران حل شود، ویزا هم دارم و قانونی آمدم» و ایشان تا صبح ماندند، البته همه همت کردند، آن شب توانستیم با کمک سردار فضلی، ۱۳۰ دستگاه اتوبوس جوان‌سیر ایثار بگیریم و ۵ هزار نفر را از داخل عراق به مرز چزابه عقب بردیم تا عراقی‌ها امکانات خود را بازسازی کردند؛ چرا ما باید به اینجا برسیم؟ آیا نباید اینها را حل کنیم؟ آیا نباید با عراقی ها به توافق برسیم، اگر ویزا آزاد است، چه تاریخی تا چه تاریخی، آزاد است؟
* تسنیم: ظرفیت مرزهای ایران و عراق برای این تعداد جمعیت زائر کافیست؟
* اوحدی: ببینید! ما روزهایی را داشتیم که ۲۰۰ هزار نفر از مرزی که شورای امنیت ملی ابلاغ کرده بود، حداکثر ظرفیت آن ۱۶ هزار نفر است عبور کردند، این واقعاً یک معجزه بوده است؛ درست است ما ۴۰ عدد موکب داشتیم، غذا دادیم و آب دادیم و در مرز ایران کمبودی نداشتیم، اما آن طرف مرز هم همینطور شد؟ در زُرباتی عراق زائری بود که یک روز تمام در سرما بود تا وسیله نقلیه پیدا کند؛ اصلاً اینقدر امکانات حمل و نقل داخل عراق نیست؛ لذا باید از همین الان به فکر باشیم، باید در نظر داشت که ایجاد زیرساخت‌ها در یک ماه انجام نمی‌شود، از همین الان باید روی آن ها کار کنیم، در داخل عراق موضوع اسکان، تغذیه ، بهداشت مسیر و حمل و نقل که واقعاً معضلی به خصوص در برگشت زائر بود.
*تسنیم: برخی مشکلات را در زیرساخت‌ها و پایانه‌های مرزی با عراق را هم در داخل کشور داشتیم، برای آنها کاری صورت گرفته است؟
* اوحدی: در داخل کشور دو دسته مشکلات داریم، یک سری مشکلات زیرساختی داریم، یک سری مشکلات هماهنگی و تعیین و تکلیف موضوع اربعین است، برای ما بد است که مرزی را مثل مرز شلمچه داشته باشیم و امروز بدترین پایانه کشور پایانه شلمچه است؛ تبعات و مشکلات آن را دیدیم و آسیبی که زائر در این مسیر می‌خورد را حس کردیم، اما چه تمهیداتی برای رفع آنها انجام می‌دهیم؟ امروز وسط ربیع‌الثانی است، چقدر زمان داریم؟ چه تصیمی در حوزه زیرساخت‌هایی که در مرز مهران و معضلی که در برگشت زائر با آن مواجه شدیم گرفته شده است؟ زائر به دلیل اینکه نزدیکترین مرز به اعتاب مقدسه مرز مهران بود مسیر برگشت خود را از این مرز انتخاب کرد، یعنی از یک و نیم میلیون زائر، حدود یک میلیون نفر از مرز مهران آمدند، از طرفی حمل و نقل عراق هم دوست داشت که از این مرز بیاید، چون نزدیک بود.
* تسنیم: موضوع پارکینگ در مهران یک معضل جدی بود؛ همینطور موضوع جاده بستان-چزابه.
* اوحدی: بله، زائر وقتی وارد مهران شد، اتوبوس‌های شهرداری مستقر بود تا زائر را از مرز مهران تا پل زائر بیاوریم، اما باورمان نمی‌شد این جمعیت ۳۰۰ هزار نفری وارد شود، مگر چقدر در مرز مهران اتوبوس داشتیم؟ جمعیت آمد، جاده جواب نمی‌داد و مردم پیاده تا مهران آمدند، در حوزه برنامه‌ریزی این مشکل به صورت جدی وجود داشت و باید تمهیدات را می‌دیدیم، باید پارکینگ‌هایی را در خارج شهر مهران در نظر می‌گرفتیم، شهر مهران جمعیت ۱۵ هزار نفر دارد اما ۴۰ هزار خودرو در مهران پارک شد، یعنی حدود ۳ برابر جمعیت مهران خودرو پارک شد، اگر برنامه‌ریزی و جانمایی نکنیم، قطعاً برای سال بعد با مشکل مواجه می‌شویم.
در مرز چزابه، خیلی برای ما بد است که بدترین جاده کشور، جاده بستان تا چزابه است، با این حال از این مرز ۲۰۰ هزار زائر به سمت عتبات رفت و خداروشکر اتفاقی نیفتاد.این معجزه اربعین بود ولی تا کی؟ آیا ما به عنوان مسئول در بحث راه‌های دسترسی در ایام اربعین صحبت کردیم یا امروز وزارت راه واقعاً به صورت جدی یک برنامه‌ای برای اربعین سال بعد دارد؟
زمان بسیار می‌گذرد و باید در نظر داشت که توسعه زیرساخت‌ها فرآیندهای چندساله است ، اگر از همین امروز روی آسفالت جاده چزابه کار نکنیم، قطعاً به اربعین سال بعد نمی‌رسیم؛ اگر برای پایانه شلمچه از امروز برنامه‌ریزی نکنیم، چه برای بودجه و انتخاب پیمانکار و کارهای جدی که باید بشود، قطعاً به سال بعد نمی‌رسیم، حتما باید برای اربعین سال بعد کارها را شروع کنیم؛ لذا امروز هم دیر است و ما دو ماه تاخیر داریم.
آن آرزویی را که در انقلاب اسلامی دنبالش بودیم در این روزها شاهد بودیم و ای کاش می‌شد تمام روزهای سال کشورمان، ایام اربعین می‌شد؛ به هر حال، اربعین به خانه‌های قلب ما پا گذاشت و با خود محبت، شوق و عشق به همدیگر را آورد و امیدواریم این فرهنگ هر روز پررنگ و پررنگ‌تر شود.
روزهای حضور پرشور مردم بااشتیاق برای زیارت اربعین در سال ۹۳، نوید حضور پررنگ‌تر آنها را در سال بعد می‌دهد، به طوری که پیش‌بینی مسئولان این حوزه از عدد ۲ میلیون نفر آمار رسمی هم فراتر می‌رود و این پیش‌بینی زنگ هشداری است برای مسئولانی که کمر همت به زائران امام حسین علیه‌السلام را می‌بندند.
سازمان حج وزیارت با آنکه وظیفه محوله‌ای از سوی مسئولان بالادستی برای مدیریت و هماهنگی بین دستگاه‌های مرتبط نداشت، پا به میدان گذاشت و با وجود کاستی‌ها، اربعین سال ۹۳ را با لطف و عنایت اهل بیت‌علیهم‌السلام و حضور دستگاه‌های مختلف مدیریت کرد، اما چیزی به اربعین ۹۴ نمانده است و باید دید آستین‌های بالازده‌شده مسئولان می‌تواند در عمل، ضعف زیرساختی این حوزه را جبران کند یا خیر.
در همین راستا شاید باید مشکلات زیارت اربعین با تمام زیبایی‌ها و خدمت‌هایش را از سعید اوحدی، رئیس سازمان حج وزیارت شنید و اینکه از فردای ۲۲ آذر ۹۳ که روز اربعین نام گرفت، چه برنامه‌ریزی‌هایی برای حل مشکلات زیرساختی و هماهنگی شکل گرفته است و چه برنامه‌هایی اجرا شده و درحال اجراست.
گفت‌وگوی تسنیم با رئیس سازمان حج و زیارت را در زیر می‌خوانید؛
* تسنیم: روند حضور مردم در چند سال گذشته در ایام اربعین چگونه بوده است؟
*اوحدی: آمارها نشان می‌دهد در طول چهارسال گدشته حضور مردم در حماسه ماندگار اربعین اینگونه بوده است که امسال در سال ۹۳ آمار رسمی یک و نیم میلیون نفر به زیارت امام حسین علیه‌السلام مشرف شدند و این میزان نسبت به سال ۹۰ که ۱۳۰ هزار نفر رفتند بیش از ۱۰ برابر شده است، این اتفاق ما را بر آن می‌دارد که باید جایی عمیق‌تر به آن بپردازیم، اینگونه نباید باشد که اربعین تمام شد، رها کنیم تا یک ماه قبل از اربعین سال بعد.
حماسه اربعین به قول فرمایش مقام معظم رهبری، معجزه اربعین، این تکلیف را روی دوش ما می‌گذارد که مردم رسالت خودشان را انجام دادند و با کمترین ها ساختند و زبان قدردانی و تشکر داشتند، اما ما به عنوان مسئولان باید یک آسیب‌شناسی کنیم که آیا آنچه باید انجام می‌دادیم را انجام دادیم؟ آیا بهترین‌هایی که باید فراهم می‌کردیم، فراهم کردیم؟ آیا از همه ظرفیت‌های موجود استفاده کردیم و آسیب‌های ما و نقاط ضعف و قوت‌مان کجا بود؟
* تسنیم: با تمام اقدامات بسیار خوبی که دستگاه‌های مرتبط با حوزه اربعین انجام دادند که البته قابل تقدیر هم بود، مشکلاتی هم وجود داشت که برخی از آنها زائران را اذیت کرد و می‌شد که این اتفاق نیفتد، نظر شما در این زمینه چیست؟
* اوحدی: ببینید! جمع‌بندی ما در سه بخش است، یکی مسائل و مشکلاتی که داخل عراق داشتیم که واقعاً برای این مسائل باید کار جدی کرد، به عنوان نمونه، امروز در سازمان حج و زیارت برای حج تمتعی که ۶۴ هزار زائر حضور دارند، همه کشور بسیج می‌شوند؛ تفاهم‌نامه‌ای در سطح وزیر حج عربستان و معاونان وزارت خارجه عربستان هم نوشته می‌شود، به اعتقاد من باید برای اربعین هم از همین الان تفاهم‌نامه امضا کنیم و با مقامات عراقی، ظرفیت‌ها و مطالبات را تعریف کنیم؛ نه اینکه در مقام عمل انجام شده قرار بگیریم و با مشکلی مواجه شویم، بعد بگوییم هیچ کاری نمی‌توانیم بکنیم.
*تسنیم: به نظر می‌رسد یکی از مشکلات جدی زائران در خاک عراق، موضوع حمل و نقل زائر بود و دیگر اینکه امکانات مرزی خوبی در طرف عراقی تعریف نشده بود.
* اوحدی: درست است، ما در موضوع اسکان زائر، حمل و نقل و زیرساخت‌های مرزی در عراق معضل جدی و مهم داریم، مسئولان نباید یادشان رود زائری که از مرز عراق عبور کرد، همه این مسائل را دید ولی زبان تشکر داشت، چون با خود می‌گفت: « من به آن قله‌ای که می‌خواستم رسیدم و آن هم زیارت امام حسین و اهل بیت علیهم‌السلام بود»، اما ما باید این تمهیدات را فراهم کنیم، باید در زمینه اسکان زائر و امنیت زائر تمهیداتی فراهم کنیم، شبی که مرز شلمچه به دلیل آن فراخوانی که عراق بدون هماهنگی با ایران اعلام کرد که ویزا آزاد است، ۵ هزار زائر از مرز شلمچه عبور کردند و چون امکانات فراهم نبود مرز را بستند و می‌توانست اگر بستن مرز طولانی می‌شد به یک اتفاق ناگواری تبدیل شود، در این هنگام، آیت‌اله موسوی جزایری، امام جمعه خوزستان، در تخت افسر عراقی، داخل گیت مرز عراق می‌نشیند و می‌گوید: «من از اینجا نمی‌روم تا مشکلات زائران حل شود، ویزا هم دارم و قانونی آمدم» و ایشان تا صبح ماندند، البته همه همت کردند، آن شب توانستیم با کمک سردار فضلی، ۱۳۰ دستگاه اتوبوس جوان‌سیر ایثار بگیریم و ۵ هزار نفر را از داخل عراق به مرز چزابه عقب بردیم تا عراقی‌ها امکانات خود را بازسازی کردند؛ چرا ما باید به اینجا برسیم؟ آیا نباید اینها را حل کنیم؟ آیا نباید با عراقی ها به توافق برسیم، اگر ویزا آزاد است، چه تاریخی تا چه تاریخی، آزاد است؟
* تسنیم: ظرفیت مرزهای ایران و عراق برای این تعداد جمعیت زائر کافیست؟
* اوحدی: ببینید! ما روزهایی را داشتیم که ۲۰۰ هزار نفر از مرزی که شورای امنیت ملی ابلاغ کرده بود، حداکثر ظرفیت آن ۱۶ هزار نفر است عبور کردند، این واقعاً یک معجزه بوده است؛ درست است ما ۴۰ عدد موکب داشتیم، غذا دادیم و آب دادیم و در مرز ایران کمبودی نداشتیم، اما آن طرف مرز هم همینطور شد؟ در زُرباتی عراق زائری بود که یک روز تمام در سرما بود تا وسیله نقلیه پیدا کند؛ اصلاً اینقدر امکانات حمل و نقل داخل عراق نیست؛ لذا باید از همین الان به فکر باشیم، باید در نظر داشت که ایجاد زیرساخت‌ها در یک ماه انجام نمی‌شود، از همین الان باید روی آن ها کار کنیم، در داخل عراق موضوع اسکان، تغذیه ، بهداشت مسیر و حمل و نقل که واقعاً معضلی به خصوص در برگشت زائر بود.
*تسنیم: برخی مشکلات را در زیرساخت‌ها و پایانه‌های مرزی با عراق را هم در داخل کشور داشتیم، برای آنها کاری صورت گرفته است؟
* اوحدی: در داخل کشور دو دسته مشکلات داریم، یک سری مشکلات زیرساختی داریم، یک سری مشکلات هماهنگی و تعیین و تکلیف موضوع اربعین است، برای ما بد است که مرزی را مثل مرز شلمچه داشته باشیم و امروز بدترین پایانه کشور پایانه شلمچه است؛ تبعات و مشکلات آن را دیدیم و آسیبی که زائر در این مسیر می‌خورد را حس کردیم، اما چه تمهیداتی برای رفع آنها انجام می‌دهیم؟ امروز وسط ربیع‌الثانی است، چقدر زمان داریم؟ چه تصیمی در حوزه زیرساخت‌هایی که در مرز مهران و معضلی که در برگشت زائر با آن مواجه شدیم گرفته شده است؟ زائر به دلیل اینکه نزدیکترین مرز به اعتاب مقدسه مرز مهران بود مسیر برگشت خود را از این مرز انتخاب کرد، یعنی از یک و نیم میلیون زائر، حدود یک میلیون نفر از مرز مهران آمدند، از طرفی حمل و نقل عراق هم دوست داشت که از این مرز بیاید، چون نزدیک بود.
* تسنیم: موضوع پارکینگ در مهران یک معضل جدی بود؛ همینطور موضوع جاده بستان-چزابه.
* اوحدی: بله، زائر وقتی وارد مهران شد، اتوبوس‌های شهرداری مستقر بود تا زائر را از مرز مهران تا پل زائر بیاوریم، اما باورمان نمی‌شد این جمعیت ۳۰۰ هزار نفری وارد شود، مگر چقدر در مرز مهران اتوبوس داشتیم؟ جمعیت آمد، جاده جواب نمی‌داد و مردم پیاده تا مهران آمدند، در حوزه برنامه‌ریزی این مشکل به صورت جدی وجود داشت و باید تمهیدات را می‌دیدیم، باید پارکینگ‌هایی را در خارج شهر مهران در نظر می‌گرفتیم، شهر مهران جمعیت ۱۵ هزار نفر دارد اما ۴۰ هزار خودرو در مهران پارک شد، یعنی حدود ۳ برابر جمعیت مهران خودرو پارک شد، اگر برنامه‌ریزی و جانمایی نکنیم، قطعاً برای سال بعد با مشکل مواجه می‌شویم.
در مرز چزابه، خیلی برای ما بد است که بدترین جاده کشور، جاده بستان تا چزابه است، با این حال از این مرز ۲۰۰ هزار زائر به سمت عتبات رفت و خداروشکر اتفاقی نیفتاد.این معجزه اربعین بود ولی تا کی؟ آیا ما به عنوان مسئول در بحث راه‌های دسترسی در ایام اربعین صحبت کردیم یا امروز وزارت راه واقعاً به صورت جدی یک برنامه‌ای برای اربعین سال بعد دارد؟
زمان بسیار می‌گذرد و باید در نظر داشت که توسعه زیرساخت‌ها فرآیندهای چندساله است ، اگر از همین امروز روی آسفالت جاده چزابه کار نکنیم، قطعاً به اربعین سال بعد نمی‌رسیم؛ اگر برای پایانه شلمچه از امروز برنامه‌ریزی نکنیم، چه برای بودجه و انتخاب پیمانکار و کارهای جدی که باید بشود، قطعاً به سال بعد نمی‌رسیم، حتما باید برای اربعین سال بعد کارها را شروع کنیم؛ لذا امروز هم دیر است و ما دو ماه تاخیر داریم.
مرجع : تسنیم
