چند سالی هست که ایام عزای حضرت زهرا(س) با ایام نوروز تقارن پیدا کرده است و گاهی این نگرانی وجود دارد که مردم چگونه عمل می کنند و البته هر سال مردم مومن ایران حرمت فاطمیه را نگه داشته اند.

به سراغ حجت الاسلام عبدالحمید شهاب رفتیم تا با او این موضوع را در میان بگذاریم؛

از آنجایی که عید نوروز امسال با ایام فاطمیه در تقارن است، به نظر شما مردم در نوروز چگونه باید رفتار کنند تا شان و حرمت ایام فاطمیه حفظ شود؟

خداوند متعال در قرآن کریم می فرماید: «و من یعظم شعائرالله فانها من تقوی القلوب» هیچ شعیره ای بالاتر از ولایت پذیری حضرت فاطمه زهرا (س) نیست. درواقع فاطمیه خط قرمز مکتب ماست و اگر نسبت به این حقیقت مظلوم کوتاهی کنیم عملا در پیشگاه امام عصر (عج) مدیون و شرمنده خواهیم بود. عده ای در جامعه ما با فرهنگ و مفاهیم کمتر آشنا هستند. اما جامعه مذهبی ما باید نوعی رفتار را نشان دهد که درس آموز بوده و جلوی برخی حرکات ناشایست را بگیرد . از جمله اقامه عزای حضرت زهرا(س) و نوروز را به عنوان یک عمل ملی تحت الشعاع یک عمل الهی قرار ندهند. بازخواست خداوند متعال از ما، شیعیان اهل بیت علیهم السلام، در روز قیامت به دلیل عدم ارائه یک امر باستانی و عهد ملی نخواهد بود. بلکه قطعا از ما درباره دین و پایبند بودن ما به اسلام و مبانی مکتب سوال خواهد شد. به همین علت به عنوان توصیه می توان گفت که جامعه دینی دست از این شعیره برندارند و با حفاظت و صیانت هر چه بیشتر از این مفهوم مقدس به گروه قلیل از ناآگاهان، آگاهی دینی بدهند.

به نظر شما رسانه ها از جمله صدا و سیما در این باره چه وظیفه ای دارد؟

البته وظیفه صدا و سیما هم هست که همان طور که در سال های قبل هم نشان داده، با رعایت اصول در برنامه های تلوزیونی و حفظ موازین بتواند مفهوم عزای فاطمی را به گوش مردم برساند. خوب است که در برنامه ها علمای دینی، وعاظ، مداحان و اهل منبر به بیان فضایل فاطمی، سبک زندگی حضرت فاطمه زهرا (س) بپردازند. رسانه در این مورد می تواند در این مورد نقش محوری داشته باشد و الگوی فرهنگ فاطمی در قالب برنامه ها و فیلم های کوتاه هم شعیره فاطمی را محکم نگه دارند و منش و روش آن حضرت را به گوش مردم برسانند.

اما باز هم تاکید می کنم که رویکرد سخن با جامعه مذهبی است که این ایام را حفاظت کنند تا مبادا شرمنده امام عصر (عج) شویم.

یکی از مراسمی که در عید نوروز انجام می شود، مراسم دید و بازدیدها است که اتفاقا در دین اسلام هم درباره صله رحم تاکید شده است. در این دیدارها چه نکاتی باید رعایت شود؟

دید و بازدید در این ایام اشکالی ندارد، اما همراه با لغو و مظاهر شادمانی و فرح نباشد. به عنوان مثال وقتی پدر خانواده ای از دنیا می رود اعضای آن خانه عزادار می شوند، اما در آن خانه بسته نمی شود تا کسی در آنجا رفت و آمد نکند و از اهل خانه دیدار نکند. اتفاقا دید و بازدید انجام می شود اما نماد عزا هم وجود دارد. می توان به جای اینکه از نمادهای شادی استفاده کرد، در صله رحم و احوالپرسی ها رخت عزا استفاده کرد. حضرت فاطمه زهرا (س) هم به این دید و بازدیدها و احوالپرسی ها در بین مردم رضایت دارد، اما از مصادیق فرح و لغو دوری شود.

در هیئت ها و مجالس دینی و سخنرانی ها چه نکاتی باید رعایت شود؟ چون از یکسو با مبحث مهم وحدت بین شیعیان و اهل سنت مواجه هستیم و از طرف دیگر ضرورت دارد که به نحوه شهادت مظلومانه حضرت فاطمه زهرا (س) در هیئت ها و مجالس دینی پرداخته شود. جمع بین این دو مورد چگونه و با چه رویکرد و بیانی ممکن می شود؟

جمع هر دو امکان عقلی دارد و هیچ اشکالی ندارد که با منابع محکم شیعی و اهل سنت نسبت به مسئله شهادت حضرت صدیقه اطهر (س) و وقایعی که پیش آمده عدول نکنند. در مراکزی که خطر بیان این موضوع کمتر هست عنوان مطلب و آگاه سازی اشکالی ندارد. اما در نقاط مرزی کشور که آقایان اهل سنت هم حضور دارند رعایت تقیه هم جایز است. همان طور که حضرت امیرالمومنین امام علی (ع) فرموده است که: «التقیة دیني و دین آبائي» به همین دلیل باید بدانیم که نباید از آن حقیقت مظلوم و حقیقت موضوعی مظلوم واقع شده غافل شویم ولی در عین حال باید جانب وحدت را هم داشته باشیم که در موضع سیاسی و در برابر دشمن است. حتی منابع اهل سنت هم به مظلومیت حضرت فاطمه زهرا (س) اشاره دارد. بنابراین علما، وعاظ و خطبا با ظرایفی که در امر خطابه می دانند و رعایت می کنند.

بهترین رویکرد و نسخه خطابه فدکیه حضرت فاطمه زهرا (س) است که از این خطابه، بسیاری از موارد و مضامین مظلومیت حضرت امیرالمومنین (ع) و حضرت فاطمه زهرا (س) نمایان شده است و یک اشاره برای عاقل کفایت می کند تا همه مضمون را ادراک کنند.

نظرتان درباره برهنه شدن در هیئت ها هنگام سینه زنی و عزاداری چیست؟

فقط یک جمله می گویم که در عصر غیبت، تبعیت از امر نائب الامام و عادت پذیری به تبعیت از ولی امر مقدمه تابعیت محض از امر مولا امام عصر ارواحنا فداه است.

آرمان هیأت