حضرت علی اكبر(علیه السلام) فرزند امام حسین(علیه السلام) یازدهم شعبان سال۴۳ قمری در مدینه منوره دیده به جهان گشود. تاريخ، وی را مانندترين جوان به خلق و خوی احمدی می‌داند و آن گاه كه صحيفه عاشورا ورق می‌خورد و آخرين گفت‌وگوی حضرت در کربلا با پدر مرور می‌شود، تنها علی اکبر را می‌يابيم كه آتش اشتياق پدر به ديدار رسول خدا(صلی الله علیه و آله) را در آن سال‌های جانگداز فراق پيامبر(صلی الله علیه و آله) فرو می‌نشاند

همين افتخار، ایشان را بس كه پدر، تنها علی اکبر را شبيه‌ترين مردم به پيامبر(صلی الله علیه و آله) می‌دانست و فقط ديدار جمال حضرتش را مايه فرونشاندن عطش اشتياق خويش به ديدار جدش حضرت رسول(صلی الله علیه و آله) معرفی می‌كرد. درباره شخصیت علی اكبر(علیه السلام) گفته شد كه ایشان جوانی خوش چهره، زیبا، خوش زبان و دلیر بود که شجاعت و رزمندگی را از جدش علی بن ابی طالب (علیه السلام) به ارث برده و جامع كمالات و محاسن بود.

از این رو در تقویم رسمی کشورمان روز میلاد حضرت علی اکبر(علیه السلام) به نام روز جوان زینت شده و شایسته است که همه جوانان به سیره زندگی پربرکت ایشان تأسی کنند. برای واکاوی فرازهای شخصیتی علی اکبر(علیه السلام) و شاخصه‌های اخلاقی ایشان با حجت الاسلام والمسلمین محمدرضا رنجبر، نویسنده، پژوهشگر تاریخ اسلام و استاد اخلاق گفت‌وگو کرده ایم که در ادامه می‌خوانید.


جناب آقای رنجبر! از حضرت علی اکبر(علیه السلام) به عنوان شاخص ترین جوان کربلا و نهضت عاشورا یاد می‌شود، چه ویژگی‌های اخلاقی در شخصیت ایشان وجود داشته که به این مقام و مرتبه بلند دست یافته اند؟

‌حضرت على اكبر(علیه السلام) جوان رشید و دلیر امام حسین(علیه السلام) آراسته به شاخص‌های اخلاق الهی بود، آن بزرگوار از جهت خُلق و خو در زمره شبیه ترین افراد بنی هاشم به رسول خدا(صلی الله علیه و آله) قرار داشت. ایشان نخستين نفر از بنى هشام بود كه در جریان کربلا به ميدان جنگ رفت و بنا بر اقوال تاریخی ۱۸ یا ۱۹ سال و بنا بر برخی دیگر از روایات ۲۵ سال داشت و امام حسین(علیه السلام) در وصف این فرزند برومند خویش فرمودند:
«اللهم كن انت الشهيد عليهم، فقد برز اليهم غلام اشبه الناس خلقا و خلقا و منطقا برسولك و كنا اذا اشفقنا الى نبيك نظرنا اليه،‌ خدایا! شاهد باش بر این قوم به سوی آن‌ها آشکار می‌شود پسری که شبیه‌ترین فرد از نظر ظاهر و اخلاق و گفتار به پیامبر(صلی الله علیه و آله) است.»


و چرا ایشان به عنوان شبیه ترین افراد به پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) برشمرده می‌شوند؟

همان طور که می‌دانید پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) آراسته به صفات اخلاقی برجسته بودند تا آنجا که ایشان به داشتن خُلق نیکو زبانزد همگان بودند و هیچ کسی از لحاظ خوی نیک به پای رسول خدا(صلی الله علیه و آله) نمی‌رسد. اما در میان بنی هاشم حضرت علی اکبر(علیه السلام) بسیار به ایشان شباهت داشت و هم از نظراخلاق و هم به لحاظ منطق و گفتار شبیه ترین فرد به پیامبر(صلی الله علیه و آله) بوده
است.
حضرت علی اکبر(علیه السلام) صفات جد خود را می‌دانست، از این رو، هماره در آینه اخلاق و رفتار ایشان نظر می‌کرد و خود را بدان صفات می‌آراست. ایشان در جوانی با ویژگی‌های اخلاقی و رفتاری خود نگاه انبوه جوانان را به سوی خود جلب می‌کرد و هرگز به هوای نفس خویش توجه نکرد و همواره در مسیر حق قرار داشت، چنانکه رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) از این مسیر نورانی عدول نکرد و رحمت بی‌کران ایشان همواره شامل حال همه می‌شد. در میدان رزم رزمنده ای سلحشور و شجاع بود و در اجرای عدالت و دفاع از حق، قاطعانه برخورد می‌کرد.


اشاره کردید به این مسأله که حضرت علی اکبر(علیه السلام) در اوج جوانی هرگز از مسیر حق دور نشد،‌ در این نکته چه درس هایی نهفته است؟

حضرت علی اکبر(علیه السلام) جوانی نمونه و برجسته است که در تمام دقایق زندگی خویش جز کلام حق نمی‌گوید. ایشان تربیت یافته مکتب وحی است و همواره خود را حامی و مدافع ولایت می‌داند و همین نکته مهم‌ترین درس است که جوانان ما هرگز از دامن ولایت اهل بیت(علیه السلام) خود را جدا نکنند. آنچه از خیر و رستگاری نصیب ما می‌شود، به واسطه همین ولایت پذیری است. ضمن اینکه اوج جوانی برای همه آغاز سرکشی‌های نفس و دل سپردن به خوشی‌های دنیوی است، اما اگر دل جوان مؤمن به خدا متصل باشد و به محبت اهل بیت(علیه السلام) قطعاً برای رسیدن به رستگاری و سعات اخروی دل از خوشی‌های زودگذر دنیا خواهد کند. ارتباط با خدا دل جوان را از زنگارهای گناه حفظ می‌کند و این یعنی شاخصه اخلاقی حضرت علی اکبر(علیه السلام) که از دنیا دل برید و در کربلای سال ۶۱ هجری قمری ترجمان دیگری از جوانی به تصویر کشید.


جوانان ما چگونه می‌توانند از شبیه ترین جوان به رسول خدا(صلی الله علیه و آله) الگو بگیرند؟

حضرت علی اکبر(علیه السلام) برترین الگو برای جوانان ماست، چنانکه ولادت با سعادت حضرت علی اکبر(علیه السلام) در کشور ما به عنوان روز جوان معرفی شده است. در فرهنگ اسلام، جوان در جایگاهی ارزشمند و والا قرار دارد و مکتب متعالی ما تعابیر والایی در شأن او آورده است. دین مبین اسلام، جوان را به ملکوت نزدیک‌تر از دیگران می‌داند و معتقد به تکریم و بزرگداشت اوست. بدون تردید جوانی بهترین دوران زندگی انسان است، دورانی که در آن تحرک و پویایی حرف اول و آخر را زده و استعدادهای نهفته می‌تواند آ‌شکار شود.

جوانی به ذات خود زیباست و سستی و بی‌انگیزگی در ذهن و ضمیر یک جوان سالم راه ندارد. از این رو دین مبین اسلام نیز تأکید زیادی بر خودسازی جوانان دارد. در سایه این خودسازی است که یک جوان می‌تواند خیر دنیا و آخرت را به دست آورده و به سعادت ابدی دست پیدا کند. حضرت علی‌اکبر(علیه السلام) عیش و خوشی جوانی را با دلدادگی به خدای متعال و خودسازی روحی و معنوی همراه کرد، ایشان معلم اخلاق و ادب است و رمز ماندگاری را به همه جوانان امروز آموخت که هرگز از دایره حق‌مداری و حق گویی خارج نشوند. ادب ایشان در برابر پدر بزرگوارش به دلیل روابط عاطفی نبود، بلکه آن حضرت خود را مدافع امام و مقتدای خود می‌دانست. اگرچه هیچ جوانی علی‌اکبر(علیه السلام) نمی‌شود، اما راه حسینی بودن و علی‌اکبر گونه زیستن، به روی پسران جوان باز است.


با توجه به اینکه روز میلاد حضرت علی اکبر(علیه السلام) در تقویم رسمی کشور ما به عنوان روز جوان نامگذاری شده، نهادهای فرهنگی و آموزشی ما چگونه می‌توانند فرازهای الگوی اخلاقی و رفتاری جوان الهی امام حسین(علیه السلام) را در جامعه تبیین کنند؟

نامگذاری یک روز در تقویم رسمی کشور و تکریم و بزرگداشت حضرت علی اکبر(علیه السلام) در این روز کافی نیست، بلکه باید تمامی زوایای شخصیتی ایشان به صورت روزآمد و کاربردی در اختیار جوانان قرار بگیرد. جوان امروز ما نیازمند داشتن الگوهای شاخص است و اگر چنین الگویی به او معرفی نشود، قطعاً در مسیر هجمه‌های غرب مصون نخواهد بود. اگر مسایل دینی و اعتقادی و الگوی زندگی الهی حضرت علی اکبر(علیه السلام) برای جوانان بخوبی تفسیر شود و از سویی لذت برقراری ارتباط عاشقانه با خدای متعال را بیاموزد، ماهواره‌ها و اینترنت کارگر نخواهند بود و جوان بیدار مؤمن را از راه به در نخواهند کرد. نهادهای فرهنگی و آموزشی الگوی زندگی معصومین(علیهم السلام) بخصوص جوان شایسته امام حسین(علیه السلام) را برای جوانان تبیین کنند و اگر یک جوان مسلمان ایرانی از یک خواننده یا بازیگر غربی الگو بگیرد، قطعاً نشان از کم کاری این نهادها در ارایه الگو به جوانان دارد.

انتهای پیام/

آرمان هیأت