دعبل/ رضا دستجردی: کار خبرنگاری که این روزها به علت اقتضائات گوناگون، خصوصا در ایران از جمله مشاغل سخت و دشوار است همچون دیگر مشاغل ویژگی‌های خاص خود را دارد. در این میان، فعالیت در حوزه دین خصایصی دگرگونه می‌یابد. به مناسبت روز خبرنگار گفت‌وگوی کوتاهی با محمدرضا جعفرملک خبرنگار فعال و باسابقه ایرنا در حوزه دین انجام داده‌ایم که می‌خوانید.

به باور شما، مهم‌ترین مشکلات خبرنگاران حوزه دین چیست؟

بخشی از مشکلات خبرنگاران این حوزه به صداقت و راستی خبرنگار باز می‌گردد. معمولا خبرنگاران حوزه دین تلاش دارند به عنوان واسطه، اخبار را صادقانه و به درستی به مردم منتقل کنند، لذا سعی می‌کنند امانت‌دار اخبار مخابره‌شده باشند و آن چیزی که حقیقتا منظور مصاحبه‌شونده هست را به مخاطب خود منتقل نمایند، در حالی که در بسیاری حوزه‌های دیگر، چنین اتفاقی نمی‌افتد. اگر دقت کنید می‌بینید که بازتاب اخبار و گزارش‌های اشتباه، کمتر در رسانه‌های دینی انعکاس پیدا می‌کند و به ندرت می‌بینید که فردی در این حوزه، موضوعی را تکذیب کند.
بحث حائز اهمیت دیگر، مسائل مالی است. خبرنگارانی که در حوزه دین کار می‌کنند معمولا بیشتر به خاطر صبغه دینی و علاقه درونی که به این فضا دارند پای در این عرصه می‌گذارند و خیلی وقت‌ها توجهی به میزان پولی که دریافت می‌کنند ندارند چون خیلی از آنها انجام کار در این حوزه را انجام وظیفه و تکلیفی می‌دانند که می‌بایست در راه خدا انجام شود. خبرنگاران حوزه دین حتی ممکن است بیمه نباشند و مشکلات مالی بسیاری هم داشته باشند، با این وجود وظیفه خود را به خوبی و درستی انجام می‌دهند، در حالی که کمتر کسی از مشکلات و مسائل‌شان که عمدتا مالی است باخبر است.

کار خبر در حوزه دین چه بایدها و نبایدها و اقتضائاتی دارد؟

من احساس می‌کنم مباحث مطرح در حوزه دین عمدتا شعاری شده است. بدین معنا که مسئولین شاغل در این فضا، آماری به مردم ارائه می‌کنند و طی آن از عملکرد خود سخن می‌گویند تا از برنامه‌هایشان دفاع کرده باشند. به باور من، در این میان، وظیفه خبرنگار حوزه دین، نقد گفتار و عملکرد مسئولین خصوصا مسئولین حوزه‌های دینی و معارف به منظور روشنگری هر چه بهتر مسائل پیش روست. من فکر می‌کنم جامعه دینی امروز ما خصوصا در حوزه‌هایی چون حفظ و قرائت قرآن، اندیشه و مباحثی از این دست با مشکلات بسیاری مواجه است که می‌بایست به آن نقد سازنده داشت. با این وجود، خود من بارها تلاش کرده‌ام با مسئولین این حوزه تماس برقرار کنم و با آنها در این زمینه‌ها گفتگو کنم اما متاسفانه کسی پاسخگو نیست و من خبرنگار برخی مواقع ناچار شده‌ام به جای مصاحبه، یادداشت بنویسیم، در حالی که بهتر بود مسئولین پاسخگوی مردم باشند.

شما به عنوان خبرنگار حوزه دین، خاصه تجربه فعالیت در حوزه خبررسانی هیئت را هم داشته‌اید؟

به صورت موردی بله. من در کل هیئت را دارای ظرفیت بالایی در حوزه خبر می‌دانم. قطعا سی روز ماه مبارک رمضان یا ایام تاسوعا و عاشورا در مساجد و هیئت‌ها سخنرانی‌های بسیاری صورت می‌گیرد که خبرنگار می‌تواند با علاقه‌ای که به این حوزه دارد سخنرانی‌ها را دنبال و به خبر و گزارش تبدیل کند، ظرفیتی که متاسفانه به علت کم‌توجهی در حال سوخت است. من به این حقیقت اذعان دارم که برخی سخنرانی‌های هیئتی عادی است و ارزش چندانی ندارد اما نوع نگاه خبری می‌تواند آنها را به مطالب جالب توجهی تبدیل کند. توجه به سخنرانی‌های دینی در مقاطع گوناگون سال و انتشار آنها در سایت‌ها و روزنامه‌ها، نوعی تذکر دینی هم هست. حضرت علی (ع) می‌فرمایند دل‌هایتان را با موعظه زنده کنید، در این میان، انتشار یک خبر یا سخنرانی می‌تواند از منظر موعظه دیده شود که دل حتی یک نفر با شنیدن آن زنده می‌شود.
مردم عادی هم که در مقاطع مختلف سال در مساجد یا حسینیه‌ها حاضر می‌شوند هم گونه‌ای خبرنگارند. چرا سخنان واعظ یک مسجد در مناسبت‌های دینی یا انقلابی صرفا باید به یک جمع محدود منحصر شود و آحاد جامعه آن را نشوند؟ فکر می‌کنم بر ماست تا سخنانی از این دست را به گوش همگان برسانیم و بر منابر که کمتر به آنها بها داده می‌شود بیشتر تاکید نماییم.
 

آرمان هیأت