بنیاد دعبل: گرایش فرد به آموزه‌های متعالی مذهبی در صورت وجود زمینه‌های لازم، از همان سنین کودکی امکان‌پذیر است. در این میان، اگرچه نقش خانواده به مثابه آموزگاران نخست فرزند در آموزش اصول مذهبی مهم و تاثیرگذار است، اما وجود مراکز آموزشی و مدرسان توانمند، نهایتا این تلاش را به سرانجام مطلوبی خواهد رساند. قاسم آریانی که در زمینه مداحی تالیفاتی دارد در گفتگو با دعبل به شرایط آموزش مداحی به کودکان و آسیب‌های آن می‌پردازد.
 

بنده معتقدم که آموزش مداحی برای کودکان شامل دو مرحله می‌شود: قبل از تولد و پس از تولد. قبل از تولد از آنجا که متخصصان علوم پزشکی معتقدند جنین از سن 4 ماهگی قادر است صدای بیرون از رحم را بشنود، لذا مادر با گوش‌دادن به اصوات و الحان ستایشگران اهل بیت (ع) موجب می‌شود جنین در معرض این اصوات قرار گرفته و به آن متمایل شود. پس از تولد نیز همین‌طور، پخش نغمات مداحی در فضای خانه و بردن کودک به جلسات مذهبی، قرار دادن او در معرض نغمات مذهبی به صورت غیر مستقیم با تاثیرگذاری بر ضمیر ناخودآگاه کودک، موجبات فراگیری و آموزش او را فراهم می‌آورد. البته شاید از زاویه دیگر هم بشود به این سوال پاسخ داد و آن اینکه آموزش مداحی به کودکان بایستی در شرایطی شاد و خاطره‌انگیز باشد، به این مفهوم که کودکان بیشتر علاقمند و متمایل به لحن‌های اکتیو و پر شور هستند. بر همین اساس شاید بتوان گفت اولین گام در آموزش مداحی کودکان، آموزش نوحه‌ها، شورها و مولودی‌های ریتمیک، پر شور و آهنگین است.
 

متاسفانه باید اظهار داشت که نه تنها برای کودکان، بلکه برای فراگیران بزرگسال نیز آموزش نظام‌مند و کلاسیک، خیلی متداول نمی‌باشد. البته حرکت‌های خودجوش و ذوقی در خصوص آموزش هنر مداحی از گوشه و کنار توسط برخی دلسوزان دیده می‌شود لیکن به مفهوم جامع، فراگیر و آکادمیک بودن آموزش در این حوزه نمی‌باشد. برای مثال، مجمع ستایشگران اهل بیت (ع) از منحصر به فردترین مراکز آموزش مداحی در سطح کشور می‌باشد که اقدام به آموزش آکادمیک هنر مداحی به هنرجویان کودک و نوجوان می‌نماید و تاکنون هنرآموزان این مرکز در سطح کشور به مقام‌ها و جایگاه‌های ویژه‌ای دست یافته‌اند و در حال حاضر قریب به 60 هنرجو مشغول آموزش می‌باشند. البته هنرجویان مرکز تاکنون در بخش بزرگسالان و کودک و نوجوان به قریب 5 هزار نفر می‌رسند.

البته از آنجا که برای مدارس ماموریتی در این خصوص دیده نشده نمی‌توان چندان انتظاری در این خصوص از مدارس داشت. لیکن اینجا نیز برخی از معلمان پرورشی به صورت سلیقه‌ای و خودجوش اقدام به تشویق و ترغیب دانش‌آموزان به این امر دارند اما نه تحت این عنوان که کلاس‌های تخصصی آموزش مداحی داشته باشند، بلکه همین ترغیب و تشویق‌ها و میدان‌دادن به دانش‌آموزان مستعد، نقش بسزایی در رشد و شکوفایی استعدادهای بالقوه دانش‌آموزان خواهد داشت و جای بسی تاسف است که اذعان داریم بیشتر از تشویق و ترغیب، بیشتر مدارس ما نه تنها استعدادیاب، بلکه استعدادکش هستند.
 

البته ممکن است اینطور باشد، لیکن همین حضور و فعالیت کودکان در عرصه هنر ستایشگری موجب پرورش مذهبی و گرایش معنوی آنها به مفاهیم ناب اسلام محمدی (ص) خواهد شد که از طرق دیگر به این راحتی قابل دستیابی نمی‌باشد. پس چه اشکالی دارد که حتی اگر به لحاظ تزئینی هم باشد، حتی اگر آن کودک در آینده مداح قابلی هم نشود اما می‌توان انتظار داشت که یک طلبه روحانی، یک نویسنده، یک شاعر و حتی در کمترین حالت آن یک فرد مهذب و انقلابی تحویل جامعه شود. در هر صورت متمایل ساختن کودکان و نوجوانان به عرصه ستایشگری به هر شکل ممکن و با هر تفسیری، مفید فایده و اثرگذار و پرورش‌دهنده می‌باشد.
 

اگر بخواهم مختصر عرض کنم 1. ممکن است بد سلیقگی در نحوه آموزش موجب سلب انگیزه مذهبی بچه‌ها شود 2. بیش از حد پرداختن به این موضوع ممکن است مانع امورات تحصیلی آنها شود. برای جلوگیری از این آسیب پیشنهاد می‌کنم که از سپردن کودکان به مرکز غیر متخصص و نا آشنا به فن آموش پرهیز شود و ار مراکز معتبر توسط ارگان‌هایی چون بنیاد معظم دعبل خزاعی حمایت صورت پذیرد.

آرمان هیأت