موسیقی زبان خداست...

گفتگوی خیمه با استاد لوریس چکناواریان

13 دی 1386 ساعت 22:14

اشاره : استاد لوریس چکناواریان.متولد 1316 در بروجرد. تحصیلات موسیقی خود را از سال 1332 در هنرستان عالی موسیقی آغاز کرد. مدتی بعد به وین عزیمت نموده و تا سال 1340 در آکادمی موزیک این شهر به تحصیل آهنگسازی و رهبری ارکستر اشتغال داشت. سپس به ایران بازگشت و ضمن تدریس در هنرستان عالی موسیقی و ترتیب دادن نمایشگاهی از سازهای ملی در انستیتو گونه ی تهران، تصدی صداخانه ی ملی هنرهای زیبای کشور را عهده دار شد.
چکناواریان در اواخر سال 1342 رهسپار اتریش شد و در سالزبورگ کار آهنگسازی را ادامه داد. دو سال بعد به آمریکا عزیمت نموده و چندین سال در دانشگاه میشیگان به ادامه تحصیل در رشته های آهنگسازی و رهبری ارکستر پرداخت. وی در سال 1349 به ایران بازگشت و علاوه بر کنسرت هایی با ارکستر سمفونیک تهرا، ارکستر مجلسی و تلویزیونی ملی ایران و... (به عنوان رهبر میهمان)، آثار متعددی آفرید که اکثر آنها در تالار رودکی اجرا گشت.
چکناواریان در سال 1351 به رهبری ارکستر اپرای تهران منصوب گردید.
چکناواریان پس از انقلاب در ارمنستان اقامت گزید و در ایروان به فعالیت های هنری خود مشغول است. وی در حال حاضر رهبری ارکستر مجلسی رودکی را عهده دار می باشد.
آثار:
- اپرای پردیس و پریسا، اپرای رستم و سهراب، باله سیمرغ
- آهنگ نور و صدا (برای جشنهای تخت جمشید)
- توکاتا و فوگ برای ارکستر زهی
- کنسرتوپیانو
موسیقی فیلم: من ایران را دوست دارم (به کارگردانی: خسروسینایی)- پرتو یک حماسه (به کارگردانی: منوچهر طیاب)- مناظر ایران (به کارگردانی: هوشنگ شفتی) و موسیقی سریال زندگی مسیح (به کارگردانی نادر طالب زاده) و... و اجراهای بی شماری با ارکسترهای معتبر جهان


خیمه : آقای چکناوریان! انگیزه‌ی شما از ساخت و تدوین اثر «رسول عشق و امید» چه بوده است؟ 
 من به عنوان یک ایرانی که در زمره اقلیت‌های دینی هستم، دوست داشتم در سال پیامبر اعظم(ص) کاری بکنم و فکر می‌کنم این هدیه‌ی من به عنوان یک ارمنی ایرانی به برادران مسلمانم در ایران است که با این اثر به سهم خودم به آن‌ها و عقیده‌شان احترام گذاشته‌ام.

خیمه : آیا در این زمینه که توجهی به ادیان الهی است قبلاً هم اثری ساخته‌اید یا این اولین بوده است؟
ـ خیر، سال‌ها پیش من برای حضرت مسیح که او هم از پیامبران الهی است اثری ساخته بودم که بارها در کشورهای مختلف اجرا شده است.

خیمه :  معمولا برای ساخت یک اثر مناسبتی مطالعاتی صورت می‌گیرد؟ آیا شما هم در این زمینه مطالعه خاصی داشته‌اید؟
ـ فراموش نشود که من ایرانی هستم و دوران کودکی‌ام هم در این کشور طی شده و با فرهنگ و آداب و سنن ایران به خوبی آشنا شده‌ام و در ایام محرم و دیگر مناسبت‌ها در دسته‌ها و تعزیه‌های مختلف شرکت کرده‌ام تا برای ساخت آثارم ایده بگیرم.
خیمه :  فرم و قالب این اثر چه بود؟

ـ رکوئیم. من با انتخاب آثاری از هندل، باخ و بژار یک رکوئیم ساختم که معمولاً قالب مناسبی برای این‌گونه موسیقی‌هاست، البته باید توجه داشت که آهنگ و تم آن تا حدودی حال و هوای موسیقی ایرانی هم دارد.

خیمه :  احساس خودتان از اجرای این اثر چه بود؟
- من بارها گفته‌ام که موسیقی زبان خداست و در حقیقت موسیقی بدون هیچ واسطه‌ای و بدون تحریف و تقلب مستقیماً از جانب خداوند؛ به گوش بشر می‌رسد و این خاصیت و ویژگی بارز موسیقی است، چرا که در کلام این‌گونه نیت و کلام می‌تواند مورد استفاده «شیطان» هم قرار بگیرد، و از آن‌جا که ما همه فرزندان یک خداییم و برادران و خواهرانی هستیم که در این کره‌ی خاکی زندانی شده‌ایم باید همه برای رسیدن به آن آزادی و آن نقطه متعالی تلاش کنیم منتها هر کس به سهم خویش. من هم با این زبان خواستم تلاش کرده باشم و امید که مورد قبول واقع شده باشد.

خیمه :  شما در این اثر برخی قطعات را خودتان ساخته‌اید و برخی انتخابی است چرا؟
ـ من در بررسی خودم آثاری را که با موضوع سنخیت و پیوند مناسبی داشت انتخاب کردم ولی برای برخی مقاطع چون تولد و رحلت پیامبر و یا واقعه‌ی عاشورا قطعه مناسبی پیدا نکردم و باید برای این مناسبت‌های خودم قطعاتی را می‌ساختم و همین گونه بود که در سیر تاریخی ظهور اسلام، مبعث رسول اکرم صلی‌الله‌‌علیه‌و‌آله و تا به آخرین مرحله که در انتظار فرج بود، بعد از این تدوین صورت گرفت.

خیمه :  آیا در آینده آثار مشابه با این اثر می‌سازید؟
ـ بله اتفاقاً مشغول ساخت قطعه‌ای به نام «مرثیه» هستم که می‌تواند به طور کلی برای همه مناسبت‌های مذهبی و غیر مذهبی که انسان‌ها در سوگ و ماتم یک واقعه مهم تاریخی، ملی دینی و... هستند می‌تواند مورد استفاده قرار بگیرد.

خیمه :  این اثر کی اجرا می‌شود؟
ـ مراحل پایانی نوشته است .

خیمه : آیا کلام هم دارد؟
ـ بله، مثل اثر قبلی با کلام است و امیدوارم بتوانم در این اثر هم از همکاری سید مهدی شجاعی که از نویسندگان بسیار خوب و فرهیخته هستند بهره‌مند شوم.

خیمه :  با چه گروهی قرار است اجرا شود؟
ـ توسط گروه کر دفتر موسیقی و ارکستر مجلسی ارمنستان اجرا خواهد شد.

خیمه : آیا شما فکر نمی‌کنید ممکن است از سوی مسیحیان خارج از کشور مورد انتقاد واقع شوید که یک اثر در زمینه دین اسلام ساخته‌اید؟
ـ به هیچ وجه، هیچ کس نمی‌تواند به هنرمند انتقاد کند که چرا آن و یا این اثر را ساخته‌اید. اصلاً من این اجازه را به کسی نمی‌دهم که بخواهد به من بگوید چرا چنین آثار را می‌سازی و اگر کسی چنین انتقادی می‌کند از حماقت خودش است. هنرمند در همه جای جهان آزاد است و کار یک هنرمند واقعی در هیچ قالب سیاسی نمی‌گنجد.

خیمه :  با توجه به این که قرار بوده است این اثر به همراه نمایش فیلم اجرا شود آیا در آتیه هم قصد اجرای آن را دارید؟
ـ اگر حمایتی صورت بگیرد حتماً. این اثر قابلیت زیادی برای اجراهای فراوان دارد.

خیمه :  و سخن آخر...
ـ به نظر من تمامی مذاهب و ادیان الهی و پیروان آن‌ها بویژه هنرمندان بهتر است از راه هنر و موسیقی به یکدیگر نزدیک شوند و از راه هنر ملت‌ها و اقوام را به یکدیگر بشناسانند و من پیش‌بینی می‌کنم که همکاران من و آهنگ‌سازان دیگر هم در این راه که راه شناساندن ادیان و پیامبران بزرگ است گام‌های بلندتری خواهند برداشت.


کد مطلب: 834

آدرس مطلب: https://www.armaneheyat.ir/report/834/موسیقی-زبان-خداست

آرمان هیأت
  https://www.armaneheyat.ir