کتاب «جامه‌دران»، مجموعه عکس‌های آئین عزاداری حسینی بازار تبریز است که توسط هادی لزیری روایت شده و یکصد عکس را دربرمی‌گیرد. راوی این تعداد عکس را از میان هزاران عکسی که در مدت سی سال گرفته، انتخاب کرده و بر هر کدام روایت و شرحی مختصر نوشته است.

لزیری در گزینش عکس‌ها و نگارش متن تلاش کرده تا به اصل رویداد وفادار بماند و از همین رو از ذکر نام یا محله و دسته خاصی حتی‌الامکان اجتناب کرده است.

بخش نخست کتاب، «مختصری از تاریخ و آداب آئین سوگواری بازار تبریز» است و به چگونگی آماده‌سازی حجره‌ها و تیمچه‌ها، آئین و شبیه‌های بازار، مراسم مرثیه و روضه‌خوانی و نکاتی درباره آداب عزاداری پرداخته شده است. در قسمتی از این فصل می‌خوانیم: «بازار تبریز بیش از سیصد سال است که هرساله در ماه محرم و صفر در ماتم سید و سالار شهیدان امام حسین(ع) سیاه‌پوش می‌شود و شاهد برگزاری آئین‌های سنتی و قدیمی عزاداری است».

«روز هشتم»، «سوگ»، «تمام‌رخ» و «توقیع» عناوین بخش‌های بعدی این کتاب هستند که عکس‌های مربوط به هر یک در این بخش‌ها گنجانده شده است.

راوی در بخش «توقیع» می‌نویسد: «آئین رو به پایان است و حسینیان آمده‌اند تا نامشان را بنویسند بر لوح زرین خادمان و عاشقان حضرتش. تا دستاویری شود برای روز ورود در عرصه‌گاه تنگ! به یاد بزرگانی و گذشتگانی که نگاه داشتند این آئین را سینه به سینه. سرودند و خواندند و گریستند. سینه زدند و زنجیر زدند.»

گفتنی است، کتاب «جامه‌دران» به همت انتشارات خیمه با شمارگان هزار نسخه منتشر و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.

آرمان هیأت