متن گفت وگوی شفقنا با حجت ­السلام والمسلمین نواب را می خوانید:

* چطور می توانیم از نهج ­البلاغه برای معرفی تشیع حقیقی بهره ­مند شویم؟
نهج ­البلاغه، قرآن نازل و برادر قرآن است؛ کتاب عدالت و انسانیت است و انسانیت و عدالت، تا بشر زنده هست، زنده هستند. امیرالمومنین در نهج ­البلاغه روی این دو مقوله تکیه کرده ­اند. آنجایی که به مالک اشتر می گویند (با همگان مهربان باش؛ زیرا مردم دو دسته ‏­اند؛ دسته ‏اى برادر دینى تو هستند و دسته ­ای دیگر در آفرینش، همانند تو هستند). حال بعد از هزار و چهارصد سال، حقوق ­بشر، به مقوله همزیستی ­مسالمت ­آمیز رسیده است؛ ولی امیرالمومنین هزار و چهارصدسال پیش این را فرموده است. نهج ­البلاغه، کتاب انسانیت و عدالت است و بشریت هم یک مقوله زنده است بنابراین نهج ­البلاغه یک کتاب زنده است و برای همیشه بشر، راه گشاست.

* نهج ­البلاغه برای تعالی انسان و نجات بشر امروز از سرگشتگی از انحراف چه آموزه­ هایی دارد؟
بشریت به دنبال چند مقوله است؛ یکی مقوله انسانیت است بدین معنا که انسان چه مقوله­ای است و چطور باید با او رفتار کرد؛ مقولاتی همچون عدالت و اینکه توحید برای بشر چه معنایی دارد و مفاهیم بسیار با ارزشی که امیرالمومنین در نهج­البلاغه از تعامل با دیگران و مخصوصا مقوله ­ای که به زندگی بشر مرتبط می ­شود، به­ عنوان عدالت اجتماعی سخن گفتند. این مقولات می ­تواند هدایت بشر را در این دوران به­ عهده بگیرد.

* چطور می ­توانیم نهج ­البلاغه را در زندگی اجتماعی­ مان جاری کنیم؟
اول باید با آن آشنا شویم؛ وقتی که آشنا شدیم، خودمان به ضرورت آن پی می­بریم. در حال حاضر با نهج ­البلاغه غریبه هستیم. معتقدم نهج ­البلاغه، بهترین کتاب برای هر زمان، زبان، مکان، نسل و فرهنگی است؛ چرا که مفاهیمی که برای بشریت اصالت دارد، در این کتاب مورد توجه قرار گرفته است.

* با توجه به دیدارهای متعدد شما با افراد غیر مسلمان، اگر بخواهیم برای این افراد و غیرشیعیان، تشیع را معرفی کنیم، در این راستا چطور می ­توانیم از نهج ­البلاغه کمک بگیریم؟
ما این کار را در ژاپن انجام داده­ایم. نامه امیرالمومنین به مالک اشتر را ترجمه کردیم. مفاهیم بلند آن گویای معرفی معارف بلند شیعه شده است. این کارسختی نیست؛ اگر نهج ­البلاغه را به زبان های رسمی جهان ترجمه کنیم، خودش معارف تشیع و امیرالمومنین است.

* غیر از ترجمه ژاپنی نهج ­البلاغه، دانشگاه ادیان چه اقدامات دیگری برای ترویج نهج ­البلاغه و فرمایشات و مشی حضرت امیر داشته است؟
همین الان که با شما صحبت می­ کنم، گروه شیعه شناسی از اساتید آمریکا، کانادا، استرالیا، فرانسه، آلمان و ژاپن آمده ­اند و اساتید داشنگاه ادیان در حال توضیح مفاهیم تشیع برای آنها هستند؛ کار اصلی ما این است. ما درباره نهج ­البلاغه کتاب نوشته ­ایم و شاید د­ه ها پایان نامه دکترا و فوق لیسانس درباره نهج­ البلاغه تدوین شده و می ­شود و هر روز درصدد معرفی نهج البلاغه به جهان هستیم.

* حضرت امیر و نهج ­البلاغه چه جاذبه ­ای برای غیر مسلمانان دارند؟
این مسئله برای آنها بسیار جذاب و مهم است که وقتی حاکمی این­گونه با پابرهنگان و طبقات پایین جامعه  هم­نوایی کرده است. اینکه یک جانشین پیامبر، یک امام این­قدر ساده لباس پوشیده و خودش را در معرض دید مردم قرار داده و این­قدر رفتار ساده ­ای با مردم داشته ­اند. چنین مقولاتی، آیینه ­ای برای همیشه تاریخ است.

* برخی علما بر این باورند که در حال حاضر نهج ­البلاغه در حوزه ­های علمیه، مهجور است. دلیل این از نظر شما چیست؟
هم قرآن مهجور است و هم نهج البلاغه. طلاب، وقتشان را فقط در شبهات علم اصول می­ گذارند. پاسخ دادن به این شبهات، بسیار خوب است ولی ما نباید مطالب اصلی­مان، که همان قرآن و نهج ­البلاغه است را فراموش کنیم. به­ نظرم، ما دنبال مشکلات شخصی خودمان هستیم و هنوز به مفاهیم اصلی اسلام نرسیده ­ایم.

* دلیل این امر چیست؟
دلیلش این است که حوزه هنوز به این مفاهیم آشنایی واقعی پیدا نکرده و قدر و ارزشش را نمی­ داند.

* چه کنیم که از این وضعیت بیرون بیاییم؟
همین کاری که شما انجام می ­دهید و به مناسبت غدیر، نهج ­البلاغه را مطرح می­ کنید. این کار شما نشان­گر توجه شما به نهج ­البلاغه است و از این رهگذر است که انشاالله ما از این وضعیت می ­توانیم و باید بیرون بیاییم.

* چرا نهج ­البلاغه به­ عنوان یکی از دروس اصلی حوزه، به صورت مدون نمی­ شود؟
این مسئله و این سوال­ ها را شما خبرنگارها باید مطرح کنید تا جو  عمومی انشاالله آهسته آهسته به این سمت و سو برود.
* تا چه اندازه نهج البلاغه را در سیاست­ های حکومتی به­ کار بسته­ ایم؟
به کارنبرده ایم. باید به کار ببریم و باید نهج البلاغه را اساس قرار بدهیم.

* فرآیند به ­کار گیری آن چگونه باید محقق شود؟
جدی گرفتن؛ باید در دانشگاه­ ها، دبیرستان­ ها و مدارس نهج ­البلاغه و روش حضرت امیر را جدی بگیرند؛ خطبه ­های نهج ­البلاغه، جزو کتاب­ های درسی شود. طلبه­ ها هم باید بیشتر از همه به آن توجه کنند. قبل از انقلاب، در حوزه، حضرت­ آیت ­الله نوری همدانی، نهج ­البلاغه می­ گفتند؛ درسشان هم خیلی شلوغ و باشکوه بود. ولی­ متاسفانه اکنون فراموش شده است.

آرمان هیأت