آرمان هیأت - ادبيات اهل بيت(ع) نسبت به مسئله قيام بررسى شود

ادبيات اهل بيت(ع) نسبت به مسئله قيام بررسى شود

رئيس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي گفت: «ادبيات اهل بيت(ع) و نوع نگاه‌شان به مسئله قيام مورد بررسى قرار بگيرد.»

به گزارش خیمه، حجت‌الاسلام و المسلمين دكتر احمد مبلغي بیان کرد: «در قيام عاشورا زوايايى وجود دارد كه حقيقتا نيازمند به پژوهش است و جزء با يك روند پژوهشى دقيق و علمي، دست‏يابى به اين زوايا و آشكار ساختن آنها امكان‏پذير نيست.»

وی افزود: «قيام عاشورا به لحاظ اينكه يك قيام منحصر به فرد در طول تاريخ بشريت بوده و نمونه ديگري ندارد، طبيعى است كه داراي حساسيت، اهميت و ضرورت خاصي مي‌باشد و شايد صعوبت پژوهش در ارتباط با چنين حادثه‏اي غير قابل انكار باشد.»

رئيس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي گفت: «چگونه بود كه تعدادي انسان وارسته به رهبري امام حسين(ع) دست به قيام زدند و هيچ‌گاه رخوت، سستي و ترديد در تصميم‌گيري به خود راه ندادند؛ به رغم اينكه همه عوامل هيجان و اضطراب در اين قيام وجود داشت؟»

مبلغی تصریح کرد: «با توجه به حوادث سختى كه امام حسين(ع) و يارانش با آن مواجه بودند، هيچ‌يك از اين حوادث سخت و بحران‏هاى انسانى طاقت فرسا، كم‏ترين ترديد و تشويشى را در تصميم آنها ايجاد نكرد؛ بلكه آنها را در تصميم‌هايشان مصمّم، قاطع و غير قابل نفوذ ساخت. و اين همان بعد روانشناختي واقعه عاشورا است.»

معاون پژوهشي دفتر تبليغات اسلامي، محور اول ابعاد روانشناختي واقعه عاشورا را خود قيام دانست و گفت: «اين ابعاد روانشناختى را در دو دسته مي‌توان جاي داد؛ يكى ابعاد روانشناختى برپا دارندگان قيام و ديگري بررسى روانشناختى انسان‏هايى كه دست به چنين جنايت‏هايى زدند؛ يعني لشگريان مقابل امام حسين(ع)، هر دو اين موارد قابل تحقيق است و تا به حال هم بررسى جامعي در اين زمينه صورت نگرفته است.»

وي بيان کرد: «البته در كنار اين بعد، بعد عاطفي حاكم بر مجموعه‏ اهل بيت(ع) و بعد احساسي نيز قابل تأمل است و به ويژه آنكه اين بعد احساسى در بررسى و نگاه‏هاى اوليه بسيار پررنگ و قوى ديده مى‏شود؛ ولى اين بعد احساسى قوى، كم‏ترين ترديدى را تصميم قاطع آنان نداشت.»

مبلغي افزود: «در اين بررسي ميزان دخالت عقل و مقدار حضور عنصر احساس بايد شناخته بشود. همچنين ظهور يك قيام و يك تصميم قاطع و سازش‏ناپذير و شفاف در كوران حوادث و كوران احساسات نيز قابل تحقيق است.»

رئيس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي با بیان اینکه «شايد اگر اين بررسى صورت بگيرد، تا حدودى بتواند ابعادى از كمالات اهل بيت(ع) را آشكارتر سازد»، خاطرنشان کرد: «البته ما بايد با توجه به معيارهاى روانشناختى، تك تك تعامل‏ها، نگاه‏ها، واكنش‏ها و يا كنش‏هاى اهل بيت(ع) را بررسى كنيم و از اين نكته نيز نبايد غافل شويم كه فرايند بررسى جايگاه روانشناختي بايد از ابتداى شب عاشورا آغاز گردد و به روز عاشورا پيوند يابد؛ چرا كه پيوند قابل توجهي بين نگاه‌هاي اهل بيت(ع) و اصحاب در اين شب و روز برقرار است.»

وي با بیان اینکه، در قيام عاشورا سه گروه خواص اهل بيت(ع)، اهل بيت(ع) به معناي عام‌تر و اصحاب حضور داشتند، بررسي علمي و دقيق پيرامون هر يك از اين سه گروه را در آشكارسازي ابعاد روانشناختي قيام امام حسين(ع) با اهميت دانست.

مبلغی گفت: « بسياري از جملات مقاتل را كه به آساني از كنارشان مي‌گذريم، اگر با ديد پژوهشي به آنها بنگريم، خيلى از ناگفته‏ها آشكار مي‌شود.»

معاون پژوهشي دفتر تبليغات اسلامي افزود: «حتى نياز است در رابطه با مطالبه آب از سوي اهل بيت(ع) بيشتر تحقيق و پژوهش نمود؛ چرا كه مطالبه آب از سوي كسى كه در يك وضع اضطرارى قرار دارد، از كسى كه توانايى بر آب دارد يا توانايى ارائه دادن و در اختيار گذاشتن آب دارد، امري قابل تأمل است.»

وی تصريح كرد: «بايد ادبيات اهل بيت(ع) و نوع ديدگاهشان مورد بررسى قرار بگيرد.»

مبلغی، احوال و افعال لشكريان مقابل امام حسين(ع) را نيز قابل مطالعه و تحقيق دانست و بیان کرد: «در نگاه كلي، در لشگر مقابل امام نيز يك تشويش، اضطراب و دودلي حاكم است؛ فراز و فرودهايى در رفتار آنها مشاهده مي‌شود.؛ گاهى دچار رحم و احساس پشيماني شده‏اند و احساس كرده‌اند كه در حال انجام يك جنايت هستند.»

رئيس پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامي گفت: «اين امر نيز به دليل عظمت حادثه حادثه كربلا است كه در واقع به رغم آنكه در خواب غفلت بودند، اما گاهي آن غفلت را پاره مى‏كردند و دچار شك مي‌شدند.»

وي افزود: «بايد اين به تأمل افتادن‏ها مورد بررسي قرار گيرد؛ چون الان كه هزار و چهار صد سال از آن زمان مي‌گذرد، هنگامي كه ما حادثه‏ها را كه مرور مى‏كنيم، دچار احساس خاص مى‏شويم.»

مبلغی تصریح کرد: «سؤال اين است كه لشكرياني كه دست به ارتكاب چنين جنايتي زدند، خودشان چه حالى داشتند؟ از اين منظر مطالعه‏اى نشده و بررسى آن قابل توجه است.»