تبیین سیاستهای عزاداری محرم الحرام ۱۴۳۱ه.ق
بعدازظهر دیروز نشستی تحت عنوان «تبیین سیاستهای عزاداری محرم الحرام 1431 ه.ق» به همت سازمان تبلیغات اسلامی در پژوهشکده باقرالعلوم برگزار شد.
در این نشست که مسئولان سازمان تبلیغات و ستاد ساماندهی هیئات در شئون فرهنگی، نمایندگان تشکلهای مذهبی و مسئولین روابط عمومی نهادهای کشوری حضور داشتند، آقایان خاموشی، حسین روحانینژاد و حجت الاسلام غلامی سخنرانی کردند.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی، دکتر خاموشی در این نشست با اشاره به فرا رسیدن ایام سوگواری سالار شهیدان، گفت: «محرم فرا رسید و ما نیز موظفیم که این حرکت فردی و اجتماعی را عمق بیشتری بخشیم و ممد شعائری باشیم که مردم در طول تاریخ گرامی داشتهاند.»
خاموشی با ذکر این مطلب که این رفتار اجتماعی سال به سال عمق بیشتری پیدا میکند گفت: امسال نیز به حماسه عاشورا با تأکید بیشتر بر امر به معروف و نهی از منکر و آنچه رهبری معظم درباره مبلغین گفته است به استقبال این ماه خواهیم رفت.
خاموشی خطاب به حاضرین جلسه تصریح کرد: به گمان من نهادهای دولتی و روابط عمومیها میبایستی مردم را به سمت و سوی این مجالس سوق دهند و از حسین(ع) به عنوان چراغ هدایتی همیشگی و برای همه بشریت در جهان یاد کرد و افزود: در هر زمانی که به حسین(ع) تمسک کنند، حسین(ع) مصباح الهدی است.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی با تأکید بر علت و نتیجه قیام امام حسین(ع) گفت: پرسش اینجاست که چه کنیم دیگر در طول تاریخ مظلوم ظلم نبیند و نجات پیدا کند. خاموشی در پاسخ به این پرسش «نسخه خاندان عصمت و طهارت» را تنها نسخه نجاتبخش خواند و افزود: باید پیگیری شود پیام امام حسین(ع) در آن زمان، چه نتایجی برای این زمان داشته و دارد.
دکتر خاموشی از فقه سیاسی اسلام به عنوان دلیلی برای حرکت امام حسین در مبارزه با دشمن سخن گفت و تصریح کرد: امام برای دفاع از اسلام، نهضت عاشورا را بنیان گذاشت.
خاموشی با توضیح اینکه هر اندازه نماز میخوانید میبایست همان اندازه بلکه بیشتر، از حکومت اسلامی دفاع کنید، ریشه قیام امام حسین(ع) را فقه اسلامی عنوان کرد و گفت: نمیتوان نمازگذار واقعی بود و ولایتمدار نبود؛ نمیشود خود را مسلمان واقعی دانست و همه تعالیم اسلامی را که فقه اسلامی بخشی از آن است، اجرا نکرد.
رئیس سازمان تبلیغات اسلامی از سطوت اسلامی و برافراشته شدن پرچم اسلام در زمان پیامبر در مکه و مدینه سخن گفت و افزود در آن زمان اسلام ریشه عمیق خود را در جهان دوانید اما پس از آن دشمنان درونی با نام اسلام آهنگ خروج از امامت و خلافت را زدند و آنچه در واقعه عاشورا بر امام حسین(ع) وارد آمد و شهادت ایشان را رقم زد، تحریکات دشمنان درونی اسلام بود که با شعارهای مردم فریب، تبلیغات مسموم خود را گسترش میدادند.
خاموشی در پایان سخنان خود به بیانات مقام معظم رهبری درباره بصیرت مبلغین اشاره کرد و گفت برای آنکه جامعه را حسینیتر کنیم باید مبلغین تمام مؤلفههای اسلام را بشناسند و از دشمنان داخلی فاصله بگیرند.
پس از دکتر خاموشی، روحانینژاد معاون امور فرهنگی و تبلیغ و مسئول ستاد ساماندهی هیئات در شئون فرهنگی، به ایراد سخنرانی پرداخت.
روحانینژاد با این مقدمه که ستاد ساماندهی شئون هیئات مذهبی که خود مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی است، در هشتمین جلسه ستاد تصویب کرد که سازمانها و نهادهای تابعه میبایست نشست کوتاهی برای ساماندهی ستادها در ایام محرم داشته باشند گفت: در سالهای اخیر احساس میشود که هجمه دشمن خارجی به مکتب تشیع افزایش پیدا کرده است و آنان در صددند که با نفوذ دادن و تزریق برخی خرافهها و موهومات و آسیبها به عزاداریهای سنتی کشورمان، مکتب شیعه را مکتبی خرافی و بر پایه موهومات جلوه دهند.
روحانینژاد افزود: بر این اساس شورای عالی انقلاب فرهنگی، مصوبه 603 خود را در سال 86 و با دستور ریاست جمهوری آقای احمدینژاد به سازمان تبلیغات اسلامی ابلاغ کرد و خواستار اجرایی شدن آن از سوی سازمان شد.
بنا به گفته روحانینژاد، سازمان تبلیغات از اواخر سال 86 این مصوبه را در دستور کار خود قرار داد و برنامهریزی و اجرایی شدن آن را از سال 87 پیگیری کرده است. وی تصریح کرد جلسات مربوط به این مصوبه هر یک ماه یکبار با حضور اعضای سازمان و آقایان واحدی دامغانی و موسوی به عنوان نماینده رهبری برگزار میشود.
روحانینژاد که بندهایی از مصوبه 603 را قرائت نمود گفت: امسال نیز برای آنکه همچون سالهای گذشته عزاداریی در شأن حضرت داشته باشیم، اطلاعیهای در 14 بند توسط سازمان تنظیم شده که بر اساس آن برنامهریزیها صورت گرفته است.
وی ابراز امیدواری کرد که سایر نهادهای تابعه سازمان بر اساس این اطلاعیه و مصوبه 603 شورای عالی انقلاب فرهنگی برنامهریزی و عزاداریهای محرم را برگزار کنند.
حجت الاسلام غلامی عضو دفتر مقام معظم رهبری و از اعضای بیت ایشان، سخنران پایانی جلسه بود که به طرح دیدگاهها و نقطه نظرات خود با الهام از سخنان رهبری پرداخت و گفت: روشن است که محرم فرصتی استثنایی و بی نظیر برای انتقال پیامهای اصلی و کلیدی اسلام به مردم است.
وی تصریح کرد: در محرم، مردم به شکل خودجوش به سمت حسینیهها، تکایا و مساجد سرازیر میشوند لذا مبلغین فرصتی دارند تا بتوانند رسالت خود را محقق کنند. غلامی با اشاره به این حضور خودجوش و همگانی مردم در اماکن مذهبی گفت: این شور و اشتیاق برای حضور در مراسم مذهبی از سوی مردم در هیچ مناسبت دیگری دیده نمیشود. وی افزود: حتی در ماه مبارک رمضان نیز این میزان حضور خودجوش مردم در مساجد و تکایا قابل قیاس با ایام محرم نیست.
غلامی با اشاره به هزینههایی که مردم بی هیچ چشمداشتی در این ماه صرف مراسم عزاداری میکنند که رقمی صدها برابر هزینههایی است که دستگاههای دولتی میکنند گفت: لذا محرم، فرصتی است که مردم را بیشتر با محافل مذهبی مأنوس کنیم چرا که در سالهای اخیر تهاجم فرهنگی و جنگ نرم رسانهها در کشورمان افزایش یافته است و میبایست مردم را نسبت به آثار زیانبار این تهاجمات بیمه کرد.
حجت الاسلام غلامی افزود: البته نباید نگاه صفر و صدی به این مسئله داشت چرا که هر کسی به اندازه توان خود از این سفره پر برکت بهرهمند میشود اما میبایست که دستگاههای دولتی کیفیت آنچه ارائه میشود را افزایش دهند تا تاثیرات بیشتری در مردم ایجاد شود.
وی تأکید کرد این حرکت و مراسم را به هیچوجه نباید دولتی و حکومتی کرد. این حرکت، مردمی است و نباید مثل برخی تفکراتی که گاها اعمال میشود، حکومت مسئولیت عزاداریها را برعهده بگیرد.
غلامی با ذکر این نکته که مردم باید خود هزینه کنند و مسئولیت آن را بر عهده داشته باشند، تنها خواستار نظارت غیرمستقیم دستگاههای دولتی بر عزاداریهای ماه محرم شد.
ایشان با انتقاد از برخی مراسمها که از سوی دستگاههای دولتی طراحی و اجرا میشود گفت: این شیوه عزاداری که دولت بر آن نظارت مستقیم دارد، فضایی بیروح و مرده ایجاد میکند و انگیزه و اشتیاق مردم را برای شرکت در آن از بین میبرد.
حجت الاسلام غلامی تأکید کرد که احساسات در این برنامهها اصولا جنبه حداکثری دارد و نباید با اعمال زور از مردم بخواهیم تنها عقلانیت را در عزاداریهای ایام محرم دخیل کنند. وی گفت: ما تنها میتوانیم به این احساسات جهت و هدف بدهیم و نباید انتظار داشته باشیم که احساسات به طور کامل از عزاداریها حذف شوند.
غلامی با اشاره به برخی خرافههای راه یافته به عزاداریها، راه مقابله با این خرافهها و موهومات را کار فرهنگی و راه نرم عنوان کرد و گفت: مگر در موارد که یک عمل مستقیما شئونات جامعه را هدف بگیرد ولی در عمده موارد باید تلاش کرد که مردم خود با هدایت روحانیت و مداحان و افراد ذینفوذ، به سمت برنامههای با کیفیت و به دور از خرافه سوق پیدا کنند.
وی افزود: کاری نکنید، به جای آنکه برای حضور در مراسم مذهبی جاذبه وجود داشته باشد، دافعه تولید شود.
غلامی در بخش دیگری از سخنان خود به مخاطبان درون سازمانی و درون دستگاهها اشاره کرد و گفت: در سالهای اخیر کوشیدهایم با تغییر دادن فضای کاری سازمانها، فرا رسیدن مناسبتهای مذهبی را در ذهن کارکنان، یادآور شویم اما برگزاری مراسمهای مذهبی در ادارات و سازمانها مدتی است که روند ثابتی پیدا کرده و هیچ تحولی در آن رخ نمیدهد و کسلکننده شده است لذا ضرورت تزریق خلاقیت و نوآوری و ابتکار در آن حس میشود.
غلامی با تأکید بر مشارکت دادن کارمندان و کارکنان در برگزاری اینگونه مراسمها گفت: مشارکت و شریک کردن کارکنان سبب تشویق آنان و ایجاد انگیزه در آنان میشود و به تبع آن تأثیرات برون سازمانی نیز خواهد داشت.
نماینده دفتر مقام معظم رهبری در ادامه به مبحث مجالس الگو پرداخت و خواستار برگزاری مراسمهایی شد که به عنوان الگو، سرمشق سایر مجالس و هیئات باشند.
غلامی یک مجلس الگو را مجلسی دانست که آموزهها و آموزشهای قرآنی، نماز جماعت، پاسخگویی به شبهات و سؤالات دینی در آن حرف اول را بزند و سخنرانان و مداحان توانا، اثرگذار و خالی از مشکل، در آن به مخاطبان آگاهی دهد.
وی در ادامه به آنچه مقام معظم رهبری به عنوان الگو برای مجالس مذهبی، عملا انجام دادند اشاره کرد و گفت: ایشان از روی مقتل مستند و معتبر روضهخوانی کردند که میبایست به عنوان الگو مدنظر قرار بگیرد.
غلامی به بحث نمازهای جماعت به ویژه در ایام محرم اشاره کرد و افزود: تلاشهای خوبی در این زمینه توسط ستاد اقامه نماز انجام شده است اما هنوز کمبودهایی وجود دارد و میبایست به جایی برسیم که دیگر در ظهر عاشورا شاهد آن نباشیم که در وقت نماز هنوز دستهجات عزاداری و سینهزنی در خیابانها در حرکت هستند.
حجت الاسلام غلامی در پایان به آمادگی بالای جامعه و فضای کشور برای استقبال از محرم اشاره کرد و گفت: «از حرکات خودجوش مردمی در زمینه عاشورا نترسیم.»
وی تأکید کرد باید ارتباط هیئتها با مساجد در محلات تقویت شود و افزود: بکوشید به حرکات خودجوش مردم در محرم دامن بزنید چرا که کارهای اصلی را مردم انجام میدهند.
در این جلسه مصوبه 603 شورای عالی انقلاب فرهنگی و اطلاعیه ستاد ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبتهای مذهبی میان حاضرین توزیع شد که در زیر به بندهای آن اشاره میشود:
تاریخ:011/02/1386 «مصوبات شورای عالی انقلاب فرهنگی»
سیاستهای ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبتهای مذهبی
مصوب ششصد و سومین جلسه مورخ 11/02/1386 شورای عالی انقلاب فرهنگی
شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه 603 مورخ 11/2/86 سیاستهای ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبتهای مذهبی را به شرح ذیل تصویب كرد:
مقدمه:
نهضت حسینی(ع) و حماسه عاشورا، تجدید حیات اسلامی و اوج و قله تاریخی مقابله با ستم و ستمگر و احیاء حقطلبی و عدالتخواهی است که همان روح فرهنگ تشیع است. این واقعه عظیم همواره چون مشعلی فرا راه شیعه، مسلمانها بلکه بشریت در عرصه مواجهه با الحاد، استبداد و استکبار بوده است. بدین سبب همیشه این سرمایه بزرگ و سترگ، در معرض آسیب تحریفات نظری و انحرافات رفتاری بوده است. در روزگار ما نیز آفات و انحرافاتی که مایه وهن این حماسه عظیم است در زمینه مراسم تعزیت و مجالس سوگواری، رخ داده و موجب نگرانی علماء، فرهیختگان و ارادتمندان سیدالشهداء(ع) گشته است.
پدیدههای ناشایست و ناخوشایندی از قبیل:
الف) ارتکاب حرکات خلاف موازین شرعی و مخالف جوهر دینی و قدسی حماسه عاشورا.
ب) تظاهر به رفتارهای موهن و غیرمعقول و نامناسب با روح عقلانی و حماسی نهضت حسینی(ع) همچون «قمه زنی».
ج) استفاده از تصاویر، شمایل و نشانههای غیرواقعی ائمه و اولیاء(ع) و چاپ گسترده آنها که خلاف قداست و حرمت معصومین و شأن عزاداری آنها است.
د) ذکر اکاذیب و نسبت مطالب خلاف واقع به ساحت اهل بیت پیامبر اعظم(ص) و به ویژه یاران و خاندان حضرت سیدالشهداء و خواندن نوحهها و آوازها و اجراء موسیقیهای مبتذل و خلاف شئون که باعث مخدوش شدن فضای فکری حماسی و جنبههای حزن انگیزی و عبرتآموزی محرم شده و به این مراسم مقدس جنبه تفننی و تفریحی بخشیده و سبب از بین بردن خاصیت و خصلت آئینی مبتنی بر هویت ایرانی و اسلامی آن میگردد.
بنا به مراتب فوق، سیاستها و خط مشیهای اجرائی ذیل تبیین و معرفی میشوند.
فصل اول - سیاستها و خطمشیهای اجرائی
1) غنابخشی فکری و محتوایی مجالس و مراسم سوگواری درجهت ارتقاء و تعمیق بصیرت و معرفت اقشار و آحاد جامعه درباره فلسفه، عمق و ابعاد و تعلیمات و تبعات حماسه حسینی (ع) و مقابله با تحریفات و اکاذیب پدید آمده در این زمینه.
1/1) اهتمام بیشتر به توسعه اندیشهها و نظرات امام راحل، مقام معظم رهبری و متفکران بزرگ از جمله استاد شهید مرتضی مطهری درباره محرم و آیینهای عزاداری سالار شهیدان (ع).
2/1) تهیه برنامههای منظم و منسجم رسانهای برای نقد و بررسی شعر و مداحی و تعزیهخوانی و همچنین مناظره فکری فقهی توسط متخصصان.
3/1) ایجاد پایگاه اطلاعرسانی اینترنتی برای تدوین و ترویج برنامهها و مراسم سوگواری مناسب در بیرون از مرزهای کشور به منظور ایجاد بصیرت و ارتقاء معرفت دینی و خنثیسازی نسبتهای دروغین معاندین و مخالفین فرهنگ و حماسه عاشورای حسینی با استفاده از فنآوریهای نوین ارتباطی.
4/1) تبیین و تشریح فلسفه و ضرورت و نقش تاریخی قیام عاشورا و ارائه تحلیلهای مناسب از فرآیند شکلگیری نهضت حسینی و نفی تحلیلهای ناصواب غیرمنطبق با واقعه عاشورا و شعائر حسینی از طریق رسانهها به ویژه صدا و سیما با همکاری دستگاههای ذیربط فرهنگی.
2) صیانت از روشهای اصیل و سنتی عزاداری و بررسی راهکارهای تقویت و توسعه آن متناسب با روح حماسی عاشورا و ذوق، سلیقه و گرایشهای نسل امروز.
1/2) اصلاح و صیانت تعزیهخوانی و آموزش گروههای تعزیهخوان.
2/2) معرفی سبکها، آداب و اشعار و روشهای اصیل و صحیح عزاداری وتجلیل از پیشکسوتان و مجالس نمونه.
3/2) نوآوری و تبلیغ سبکهای جدید متناسب با شئون مراسم سوگواری.
4/2) برنامهریزی به منظور ارتقاء کیفیت مداحی و آشناسازی مداحان با سیره زندگانی و مراثی و مقاتل ائمه معصومین(ع).
3) زدودن خرافات و انحرافات پدید آمده و رفتارهای موهن و خلاف موازین در زمینه مراسم و برنامه های سوگواری.
1/3) بررسی و انجام مطالعات پیرامون خرافات و بدعتها در نحوه شکلگیری و چگونگی نفوذ آن در مراسم و مجالس سوگواری و راههای مقابله و رفع آن.
2/3) برگزاری جلسات کارشناسی و کارگاههای آموزشی مستمر با مداحان، روضهخوانان و مسئولین هیئتهای مذهبی توسط سازمان تبلیغات اسلامی و صدا و سیمای جمهوری اسلامی.
4) شناسایی و مقابله ریشهای با عناصر و جریانهای سازمان یافته و منحرف تأثیرگذار در مراسم سوگواری ائمه معصومین به ویژه سالار شهیدان(ع).
1/4) شناسایی عناصر منحرف و برنامهریزی برای مواجهه مناسب و قانونی با آنان و خطوط فکری جریانهای سازمان یافته و هدایت شده و مقابله سنجیده مؤثر با آنها با همکاری دستگاههای مسئول قضایی و امنیتی کشور.
2/4) استفاده از ظرفیت اعزام مبلغ درجهت روشنگری و بدعتزدایی.
5) ایجاد ساز و کارهای مناسب جهت ساماندهی و تقویت هیئتهای مذهبی، مداحان، مدیحهسرایان و نهادهای متصدی امر عزاداری.
1/5) تجلیل از خادمان فرهنگ عاشورایی اعم از سخنرانان، مداحان، شاعران، نویسندگان و مسئولین هیئتهای مذهبی.
2/5) انتشار نشریه تخصصی به صورت مستمر ویژه هیئتهای مذهبی به منظور تقویت ارتباط و انتقال مفاهیم و موضوعات لازم و نیز متون و مقاتل معتبر.
3/5) پشتیبانی و تغذیه فکری مبلغین و سخنرانان مذهبی.
فصل دوم - اجراء
1) سازمان تبلیغات اسلامی موظف است با همکاری دستگاههای دولتی و غیردولتی به ویژه سازمان صدا و سیما، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، دفتر تبلیغات اسلامی، نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاهها نسبت به اجرای سیاستها و خطوط مشی فوق اقدام و گزارش آن را سالانه به شورای عالی انقلاب فرهنگی ارائه نماید.
2) ادارات کل استانی سازمان تبلیغات اسلامی موظفند سالانه، گزارش برنامههای خود را درجهت تحقق ساماندهی شئون فرهنگی مراسم سوگواری تهیه و برای بررسی و تصمیمگیری متناسب با منطقه درچارچوب این طرح به شورای فرهنگ عمومی استان ارائه نمایند. سازمان تبلیغات اسلامی نیز مكلّف گزارش کلان کشوری را به شورای عالی انقلاب فرهنگی جهت بررسی و تصمیمگیریهای تکمیلی و روزآمد ارائه نماید.
این سیاست ها مشتمل بر یک مقدمه و دو فصل در جلسه 603 مورخ 11/2/86 شورای عالی انقلاب فرهنگی به تصویب رسید.
همچنین در اطلاعیه 14 بندی ستاد ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبتهای مذهبی آمده است:
اطلاعیه
عاشورا سرود عدالت و آزادگی و نوای دلنشین حقخواهی و بصیرت است كه نغمه دلنواز آن از پس هزار و سیصد و هفتاد سال رنج و محنت شیعه، با آغاز هر محرم گوش منتظران ظهور فرزند آن سرو قامت حقطلبی و آزادگی را مینوازد و یادآور میشود كه در بروز فتنهها و در میانه بازار مكاره مراسمها و ادعاهای باطل و دروغین، تنها حسینیانند كه با تكیه بر بصیرت الهی و با اعتماد بر ركن ركین ولایت معصوم (ع) توانایی تشخیص حق از باطل را در كوران فتنههای نرم و سخت دشمنان دارند و با تكتك نفسها و قطرهقطره خونشان برای استقامت قامت حق كمر همت میبندند و با عزمی راسخ برای برملا ساختن توطئههای دشمنان داخلی و خارجی در تلاشند.
بار دیگر محرم از راه رسید و محبین ابا عبدالله الحسین (ع) را فرصتی دیگر برای عرض ارادت به ساحت مولایشان دست داد، فرصتی كه با درایت و حسن سلیقه با بهرهگیری از بصیرت دینی در سایه سار ولایت بتوانند مراتب عبودیت و تقرب خود به حضرت پروردگار را از طریق عرض ارادت به ساحت شهدای كربلا محك بزنند.
در همین راستا در جهت هر چه باشكوهتر برگزار نمودن مراسم آئینی عزاداری سالار شهیدان و حضرت حسین بن علی (ع) ستاد ساماندهی شئون فرهنگی در مناسبتهای مذهبی متشكل از دستگاههای فرهنگی اجرایی كشور در عرصه فرهنگ و امور اجتماعی ضمن تشكر از همه امت خداجوی ایران اسلامی به ویژه مراجع عظام تقلید، علماء فرهیختهگان، ارباب علم و اندیشه، مسئولان هیئات مذهبی، مبلغان و وعاظ دینی، مداحان، شاعران و همه دستاندركاران برگزاری مراسم بزرگ عزاداری محرم توجه همه سوگواران محترم را به نكات ذیل جلب نموده از همگان انتظار دارد با دقت نسبت به رعایت مفاد این اطلاعیه تلاش نمایند:
1ـ محوریت مساجد به عنوان اصلیترین جایگاه برنامهها و مراسم مذهبی
2ـ تبیین معارف اسلامی اعم از اعتقادات، اخلاق، احكام و سیره معصومین (ع) و نیز پیامهای قیام عاشورا توسط مبلغین و سخنرانان محترم
3ـ توجه بیشتر به طرح مباحث قرآنی اعم از روخوانی، تلاوت، تفسیر و حفظ در هیئتهای مذهبی
4ـ توجهدادن مخاطبین به مشكلات و معضلات جهان اسلام و تشیع و نیز تلاش در جهت بصیرت بخشی و بر ملا ساختن فتنهها با توجه به بیانات اخیر مقام معظم رهبری (مدظله العالی)
5ـ توجه به ادعیه و زیارات معتبر در عناوین برنامههای هیئتهای مذهبی
6ـ ترویج پیامهای قیام عاشورا در پرچمها، كتیبهها و پوسترها
7- تأكید بر اقامه نماز جماعت در هیئات به ویژه نماز ظهر عاشورا و پرهیز از ادامه برنامههای دیگر در وقت نماز
8ـ اهتمام هیئتهای به بهرهگیری از روحانیون و خطبای آگاه و توانا و پرهیز از اجرای مراسم بدون خطابه و منبر
9ـ بهرهگیری از اشعار و نوحههای پرمحتوا و خالی از آسیب و تحریف
10ـ ممنوعیت قمهزنی و استفاده از زنجیرهای تیغدار و سایر رفتارهایی كه خلاف شأن عزاداری سالار شهیدان است
11ـ عدم استفاده از ابزار و آلات موسیقی به استثناء طبل و سنج
12ـ عدم حمل و نصب شمایل منتسب به ائمه اطهار (ع) و شهدای كربلا
13ـ عدم استفاده از ریتمها و آهنگهای نامناسب در نوحهها
14ـ توجه به اطلاعیههای نیروی انتظامی جهت برپایی مطلوب و بهینه مراسم عزاداری با رعایت حقوق شهروندی
امید آنکه مسئولین هیئات و مداحان محترم، خطبا و مبلغین و سایر هموطنان عزدار با نصبالعین قرار دادن فتاوا و رهنمودهای مقام معظم رهبری و مراجع معظم تقلید، حماسه زیبای دیگری از شور و هیجان همراه با تعقّل و معرفت به اهداف والای اسلام و اهلبیت (ع) را در ایام محرم خلق نمایند.