رهبری، مداحان، بایدها و نبایدها

در آستانه میلاد پربرکت حضرت صدیقه طاهره قرارداریم و طبق روال هرسال، مداحان و ستایشگران اهل بیت علیهم السلام در این روز با مقام معظم رهبری دیدار می کنند. در این دیدارها، پس از اجرای برنامه توسط بلبلان بوستان محبت اهل بیت علیهم السلام، حضرت آیت اله خامنه ای ضمن برشمردن فرصت ها و نعمت هایی که در اختیار  مداحان قراردارد، توصیه هایی نیز به آنها می نمایند. در این گزارش اجمالی که مروریست بر اهم بیانات معظم له در پنج سال اخیر، سعی شده سرفصل های سخنان رهبری که در ارتباط مستقیم با مداحی و لوازم آن است، آورده شود. (بجهت رعایت اختصار، در اغلب موارد عبارات ایشان خلاصه یا نقل به مضمون شده است)


دیدار۹۴/۰۱/۲۰

۱- حرفه مداحی حرفه با فضیلتی است چرا که مداحان اهل بیت علیهم السلام مداحان فضیلت‌اند.
۲- جمعیتی که پای منبر مداحان جمع می شوند و اغلب آنها جوان هستند واقعا یک فرصت است.
۳- تبلیغ معارف دین و سبک زندگی اسلامی با هدف مسلمان شدن واقعی، از وظایف مداحان است.
۴- پرهیز از انحراف، خرافه گویی و و روشهایی نامناسب عزاداری.
لینک مطلب


دیدار۹۳/۰۱/۳۱

۱- مسئولیت مداحان بسیار سنگین است چون افراد زیادی مخاطب مداحان هستند و این مسئولیت متناسب با تعداد مخاطبین افزایش می‌یابد.
۲- اگر جامعه‌ی مدّاح کشور آنچنان‌که شایسته‌ی این رُتبَت و مقام است مسئولیّت خود را ادا کند، تحوّلی در سطح کشور اتّفاق میافتد.
۳- در میان وسایل ارتباطی متنوعی که امروز وجود دارد، جامعه مداح، منبر، روضه و هیات وسیله‌های منحصر بفرد هستند از باب نوع مخاطبه.
۴- مداحان قدر فرصت و نعمتی که در اختیار دارند را بدانند.
۵- مردم باید در جلسات مذهبی و مداحی نسبت به وضع و وظایف خودشان آگاه شوند.
۶-اگر کسی به اختلافات مذهبی و بحث شیعه و سنی دامن بزند و به مقدسات اهل سنت توهین کند، در راستای تحقق هدف دشمن گام برداشته است.
۷- تاکید بر حفظ ضوابط شرعی در محیط مداحی و خوانندگی مذهبی.
۸- تاکید بر توجه به مضمون و محتوای شعر، آموزنده بودن و آگاهی بخشی اشعار.
لینک مطلب


دیدار۹۲/۰۲/۱۱

۱- تاکید بر اهمیت فرصت مدح، ستایش و توسل به اهل بیت علیهم السلام که بصورت سراسری در ایران فراهم است و برای بسیاری از مسلمانان دیگر کشورها فراهم نیست.
۲- یقیناً یکی از عواملی که دین را، معنویت را، عقیده را و اخلاق را در یک جمعیتی در طول تاریخ حفظ میکند، عواطف است؛ در کنار عقل و خرد و استدلال. این زبان]زبان مداحی[، ترکیبی است از اندیشه و عقل و عواطف؛ عاطفه است که میتواند مسیر فهم عقلی و حرکت عقلی و جریان عقلی را هموار کند.

۳- شأن مداح و ستایشگر - این حرفه‌ای که امروز در کشور ما بحمداللّه بوفور وجود دارد - این است که بتواند با بیان هنری، با شیوه‌ی هنری، با اجرای هنری، معرفت را در بین مردم گسترش دهد. شعری که انتخاب میکنید، لحنی که انتخاب میکنید، شیوه‌ای که در آن با مردم حرف میزنید، در این جهت قرار بگیرد؛ در جهت افزایش معرفت و عمق بخشیدن به هدایت مردم و دانائیهای آنها از دین و از راه زندگی؛ این کاری است که جامعه‌ی مداح به بهترین وجهی میتواند انجام دهد.

۴- اگر مداح؛ شعر بی محتوا انتخاب کند، شعر حاوی نکته ضعیف یا غلط انتخاب کند، مرزهای شرعی را در اجرا رعایت نکند، نیازهای اجتماعی مردم را در نظر نگیرد، فرصت را ضایع کرده است.

۵- نعمت‌ها باید در خدمت معرفت‌افزائی قرارگیرد. اگر در خدمت اختلاف‌افکنی واقع شد، اگر در خدمت تحریک عصبیتهائی قرار گرفت که امروز به خاطر این عصبیتها، متعصبین لجوج در نقاطی از دنیا بیست تا، سی تا سر میبُرند، این استفاده، استفاده‌ی بدی است؛ این را خیلی مراقب باشید. اینکه بنده این همه اصرار میکنم، تأکید میکنم برای اینکه اختلافات مذهبی و طایفه‌ای را کمرنگ کنید، برای این است. کسی خیال نکند که اگر ما بخواهیم نعمت این عشقی که دلهای مردم ما را بحمداللّه پر کرده و مالامال از محبت اهل‌بیت است، شکرگزاری کنیم و این عواطف را تحریک کنیم، راهش آن است؛ نه، اشتباه است. اختلاف‌افکنی یا تحریک عصبیتهای اختلاف‌افکن، مصلحت نیست؛ نه امروز مصلحت است، نه زمان امام صادق علیه‌السّلام مصلحت بود؛ آنها هم جلویش را گرفتند. بعضی از افراد سطحینگر به این مسئله توجه ندارند.

۶- ...مردم از صدای شما خوششان می‌آید، از شعر شما لذت میبرند، از اجرای شما - چه در مدحتان، چه در مصیبتتان - دلهایشان تکان میخورد و اشک میریزند؛ اما به خود شما هم نگاه میکنند. اگر شما از لحاظ اخلاق، از لحاظ تدین، از لحاظ عفت، نمود تحسین‌آوری داشتید، همه‌ی آنچه را که عرض کردیم، به صورت مضاعف در مردم اثر خواهد کرد. اما اگر خدای نکرده بعکس شد؛ مردم نشانه‌ی تزلزل اخلاقی، نشانه‌ی عقب‌ماندگی از لحاظ اخلاق و رفتار و خدای نکرده عفت و این چیزها مشاهده کنند، اثر این هنرها و زیبائیهائی که در کار شما هست، از بین خواهد رفت.

۷- ...به شما میگویند مداح. مداح یعنی چه؟ شاخصه‌ی اصلی شما مداحی است، نه روضه‌خوانی. روضه بخوانید، بنده طرفدار روضه‌خوانیام، خودم هم روضه‌خوانم. اینجور نیست که در مجلس مولودیخوانی ائمه (علیهم‌السّلام) هم حتماً باید یک روضه‌ای خوانده شود، یک دمی داده شود، یک اشکی گرفته شود؛ هیچ لزومی ندارد.
لینک مطلب


دیدار۹۱/۰۲/۲۳

۱- نیتها را خدائی کنید؛ اصل قضیه این است. اگر نیت ما در این گفتن، در این مدح و ثناگستری، نیت خدائی بود، به قصد روشن کردن دلها، جلا دادن ذهنها، انسان این را بیان کرد و گفت، آن وقت این میشود سرباز خدا. اگر نیت دیگری بود، نه فقط موجب تعالی و رشد نمیشود، بلکه موجب تنزل و سقوط هم میشود. این، مخصوص مداحی هم نیست؛ مسئله‌گوئی هم همین است، عالم شدن هم همین است، مجتهد شدن هم همین است، دانشمند شدن هم همین است. آن چیزی که روحی است در کالبد اعمال ما، نیت ماست.

۲- نگاه کنید ببینید کدام بیان، ذکر کدام منقبت، بیان کدام فضیلت، مخاطب شما را هدایت میکند؛ این آن نکته‌ای است که من در طول این سالهای متمادی همیشه تکرار کردم. ببینید چه بخوانید، چه بگوئید، مستمع شما میشود متنوّر به نور فاطمه‌ی زهرا (سلام الله علیها). یک چیزهائی هست که گفتن آنها هیچ گشایشی و هیچ فتوحی در ذهن شنونده‌ی شما به وجود نمیآورد، هیچ بهجتی در جان مستمع شما به وجود نمیآورد؛ اینها را نگوئید. آن چیزهائی را بگوئید که دلها را نرم میکند، خاشع میکند، به پیروی از فاطمه‌ی زهرا (سلام الله علیها) راغب میکند. آن چیزهائی را بگوئید که میتواند مستمع شما را به پیمودن راهی که آن بزرگوار رفت، تشجیع کند، تشویق کند. اینها فکر لازم دارد، آموزش لازم دارد؛ کار، آسان نیست.

۳- وقتی شعر خوب بود، وقتی استخوان‌بندی شعر، الفاظ شعر، خوب بود - شعرِ خوب، با مضمون خوب - تأثیرش بیشتر هم هست؛ بعلاوه که سطح ذهن مردم و فکر مردم را هم بالا میآورد.
۴- به جامعه نگاه کنید، ببینید جامعه به چه چیزی احتیاج دارد؟ امروز مردم به دین، به اخلاق، به ایمان راسخ، به بصیرت، به شناخت دنیا، به شناخت آخرت احتیاج دارند.
لینک مطلب


دیدار۹۰/۰۳/۰۳

۱- ...«حرفه‌ی زیبای ظریفِ مؤثر مداحی»...
۲- شعری که شما با صدای خوش و با آهنگِ زیبا میخوانید، تأثیر آن در بسیاری از موارد از یک گفتار علمىِ منطقىِ فلسفی یا غیر فلسفی بیشتر است؛ اگر آنچه که خوانده میشود، بدرستی انتخاب شده باشد و جهات صوری و معنوی در آن لحاظ شده باشد.

۳- ...آهنگ خوب مهم است. آهنگ خوب به معنای تقلید از آهنگ موسیقیهای لهوىِ مضلّ عن سبیل اللَّه نیست؛ این را توجه داشته باشید. بعضی از آهنگها، آهنگهای بدی است، آهنگهای غلطی است، آهنگهای لهوی است؛ این را نباید به وادی حرفه‌ی مداحی و خواندن مداحی کشاند. عیبی ندارد که شکلهای جدیدی را در خواندن و قرائت اشعار و آهنگ‌سازیهای گوناگون ابتکار کنید؛ اما از این تشابه و تداخل بپرهیزید.

۴- مضمون: الف)منقبت اهل‌بیت علیهم‌السّلام باشد. منظور، مناقب متقن و معتبر است. ب) نصیحت و رشد اخلاق، که باید ریشه در کلام اهل بیت علیهم السلام داشته باشد. ج) آگاهی بخشی نسبت به مسائل زندگی و دشمن شناسی.(من با این که در منبرهای مداحی، هی تعرض به این، بدگوئی به آن بشود، موافق نیستم و اینها را دوست نمیدارم؛ اما بصیرت‌بخشی خوب است)
۵- مطالعه و آشنایی با حدیث و انس با قرآن.
لینک مطلب