کد مطلب : ۳۱۶۳۸
گزیده‌ای از فرمایشات مقام معظم رهبری در موضوع گفتمان سازی
گفتمان يك جامعه مثل هواست، همه تنفسش می‌کنند؛ چه بدانند، چه ندانند؛ چه بخواهند، چه نخواهند. بايد اين گفتمان سازی انجام بگيرد؛ كه البته نقش رسانه‌ها و بالخصوص نقش روحانيون و نقش بزرگان و اساتيد دانشگاهی حتماً نقش بارز و مهمی است. 14/10/90
تبليغ بايد جريان ساز باشد، تبليغ بايد گفتمان ساز باشد، تبليغ بايد فضا ايجاد كند؛ گفتمان ايجاد كند. گفتمان يعنی يك مفهوم و يك معرفت همه‌گير بشود در برهه‌ای از زمان در يك جامعه. آن‌وقت، اين می‌شود گفتمان جامعه. اين، باکارهای جدا جدای برنامه‌ريزی نشده، حاصل نخواهد شد؛ اين كار احتياج دارد به برنامه‌ريزی و كارِ فعال و مثل دميدن پيوسته‌ی در وسيله‌ی فشاری است كه می‌تواند آب يا مايه‌ی حيات يا هوا را به نقاط مختلفی كه موردنظر است، برساند. بايد دائم با اين دم دميد تا اين اشتعال هميشه باقی بماند. اين كار هيچ نبايد متوقف بشود و به برنامه‌ريزی احتياج دارد.
اين گفتمان سازی برای چيست؟ برای اين است كه انديشه‌ی دينی، معرفت دينی در مخاطبان، در مردم، رشد پيدا كند. انديشه‌ی دينی كه رشد پيدا كرد، وقتی همراه بااحساس مسئوليت باشد و تعهد باشد، عمل به وجود می‌آورد و همان چيزی می‌شود كه پيغمبران دنبال آن بودند. فرهنگ صحيح، معرفت صحيح، در مواردی بيدارباش، در مواردی هشدار؛ این‌ها كاركردهای تبليغ است؛ آثار و نتایجی است كه بر تبليغ مترتب می‌شود.
يك نمونه، همين تبليغات ماه محرّم است كه به مناسبت عزاداری محرّم انجام می‌گیرد. اين، بهترين فرصت برای تبليغ كردن است. از اين فرصت بايد استفاده كرد برای همان مطلبی كه عرض شد؛ شاخص ايجاد بشود؛ مايز، شاخص سازی، معالم‌الطريق. اگر چنانچه سر دو راهی تابلوئی نباشد كه نشان بدهد راهِ فلان جا از كجاست، طرف راست است يا طرف چپ است، اين سير كننده و رونده، به خطا خواهد افتاد. اگر چندراهی باشد، گمراه خواهد شد. شاخص بايد معيّن كرد، انگشت اشاره را بايستی واضح مقابل چشم همه قرار داد تا بتوانند گمراه نشوند. در دنیایی كه اساس كار دشمنان حقيقت بر فتنه سازی است، اساس كار طرفداران حقيقت بايست بر اين باشد كه بصيرت را، راه نمائی را، هرچه می‌توانند، برجسته‌تر كنند و اين شاخص‌ها را، اين مايزها را، اين معالم‌الطريق را بيشتر، واضح‌تر، روشن‌تر در مقابل چشم مردم قرار بدهند، كه مردم بفهمند، تشخيص بدهند و گمراه نشوند.88/9/22
همين نوآوری‌های علمی بسيار، بخشی از انگيزه و توان خودش را از اين شعار گرفته: «تصميم‌سازی كنيد»، «گفتمان سازی كنيد». اين، مجری و مسئولين اجرائی را می‌کشاند دنبال اين تصميم و تصميم‌گيری خواهند كرد و عمل خواهد شد.87/2/14
شما اين را بدانيد كه بنده به‌صرف اين‌كه بگويم نهضت نرم‌افزاری راه بيفتد، اكتفا نكرده‌ام. يك نهضت - نهضت به معنای جنبش و حركت و حضور مبارزه گر - كه با گفتن و دستور و فرمان راه نمی‌افتد، بلكه بايد زمينه‌هايش فراهم شود. من می‌گويم اين نهضت نرم‌افزاری راه افتاده است؛ چراکه امروز خودِ آن تبديل به گفتمان و فكر رايج شده است.82/11/21
يك فرهنگ و يك گفتمان، اول در ميان نخبگان و به‌تبع آن در سطح عموم جامعه به وجود بيايد. همين حرف‌هایی كه شما امشب بيان كرديد، وقتی در سطح جامعه منتشر شود، ذهن نخبگان و سپس ذهن عموم مردم را به يك سمت اساسی سوق خواهد داد.89/9/10
ايجاد يك فكر، يك گفتمان، يك جريان فكری در جامعه، به دست خواص جوامع است؛ به دست انديشمندان جامعه است؛ آن‌ها هستند كه می‌توانند فكر ملت‌ها را به يك سمتی هدايت كنند كه مايه‌ی نجات ملت‌ها شود؛ همچنان كه خدای‌نخواسته می‌توانند به سمتی ببرند كه مايه‌ی بدبختی و اسارت و تيره‌روزی ملت‌ها شود... 91/9/21
لازمه‌ی تحقق الگوی اسلامی–ایرانی پیشرفت و رسوخ آن در میان نخبگان، گفتمان سازی آن در جامعه است. باید از طریق گفتمان سازی و بهره‌گیری از دیدگاه‌های نخبگان و صاحب‌نظران و با صبر و حوصله، الگویی فاخر، مستحكم و ارزشمند تدوین شود.91/12/14
فكر شما و كاری كه كرديد و راه نویی كه پيدا كرديد، پيشنهادی كه به نظرتان رسيده، تأثيرگذاری‌اش فقط اين نيست كه اين فوراً به دستگاه اجرائی منتقل بشود و فوراً يك ترجمه‌ی عملياتی بشود و اجرائی و عملياتی شود؛ نه اين تنها تأثير نيست. يكی از مهم‌ترین تأثيرات همين فكر کردن‌ها اين است كه شما فضاسازی می‌کنید، گفتمان سازی می‌کنید. درنتیجه، در يك فضای معتقد به يك مبنای فكری يا عملی، رئیس‌جمهور هم همان جور فكر می‌کند، وزير هم همان جور فكر می‌کند، مديركل هم همان جور فكر می‌کند، كاركنان هم همه همان جور فكر می‌کنند؛ اين خوب است؛ و شما اين كار را انجام می‌دهید. فكر كنيد، بگوئيد، بنويسيد، در مجامعِ خودتان منعكس كنيد؛ آن كرسی‌های آزادانديشی را كه من صدبار - باکم و زيادش - تأكيد كردم، راه بيندازيد و این‌ها راهی آنجا بگوئيد؛ اين می‌شود يك فضا. وقتی يك فضای گفتمانی به وجود آمد، همه در آن فضا فكر می‌کنند، همه در آن فضا جهت‌گیری پيدا می‌کنند، همه در آن فضا كار می‌کنند؛ اين همان چيزی است كه شما می‌خواهید. بنابراين بايستی کارکرد؛ و کارکنید، فكر كنيد؛ حتماً تأثير دارد.13/7/90
تبليغ بايد جريان ساز باشد، تبليغ بايد گفتمان ساز باشد، تبليغ بايد فضا ايجاد كند؛ گفتمان ايجاد كند. گفتمان يعنی يك مفهوم و يك معرفت همه‌گير بشود در برهه‌ای از زمان در يك جامعه. آن‌وقت، اين می‌شود گفتمان جامعه. اين، باکارهای جدا جدای برنامه‌ريزی نشده، حاصل نخواهد شد؛ اين كار احتياج دارد به برنامه‌ريزی و كارِ فعال و مثل دميدن پيوسته‌ی در وسيله‌ی فشاری است كه می‌تواند آب يا مايه‌ی حيات يا هوا را به نقاط مختلفی كه موردنظر است، برساند. بايد دائم با اين دم دميد تا اين اشتعال هميشه باقی بماند. اين كار هيچ نبايد متوقف بشود و به برنامه‌ريزی احتياج دارد.
اين گفتمان سازی برای چيست؟ برای اين است كه انديشه‌ی دينی، معرفت دينی در مخاطبان، در مردم، رشد پيدا كند. انديشه‌ی دينی كه رشد پيدا كرد، وقتی همراه بااحساس مسئوليت باشد و تعهد باشد، عمل به وجود می‌آورد و همان چيزی می‌شود كه پيغمبران دنبال آن بودند. فرهنگ صحيح، معرفت صحيح، در مواردی بيدارباش، در مواردی هشدار؛ این‌ها كاركردهای تبليغ است؛ آثار و نتایجی است كه بر تبليغ مترتب می‌شود.
يك نمونه، همين تبليغات ماه محرّم است كه به مناسبت عزاداری محرّم انجام می‌گیرد. اين، بهترين فرصت برای تبليغ كردن است. از اين فرصت بايد استفاده كرد برای همان مطلبی كه عرض شد؛ شاخص ايجاد بشود؛ مايز، شاخص سازی، معالم‌الطريق. اگر چنانچه سر دو راهی تابلوئی نباشد كه نشان بدهد راهِ فلان جا از كجاست، طرف راست است يا طرف چپ است، اين سير كننده و رونده، به خطا خواهد افتاد. اگر چندراهی باشد، گمراه خواهد شد. شاخص بايد معيّن كرد، انگشت اشاره را بايستی واضح مقابل چشم همه قرار داد تا بتوانند گمراه نشوند. در دنیایی كه اساس كار دشمنان حقيقت بر فتنه سازی است، اساس كار طرفداران حقيقت بايست بر اين باشد كه بصيرت را، راه نمائی را، هرچه می‌توانند، برجسته‌تر كنند و اين شاخص‌ها را، اين مايزها را، اين معالم‌الطريق را بيشتر، واضح‌تر، روشن‌تر در مقابل چشم مردم قرار بدهند، كه مردم بفهمند، تشخيص بدهند و گمراه نشوند.88/9/22
همين نوآوری‌های علمی بسيار، بخشی از انگيزه و توان خودش را از اين شعار گرفته: «تصميم‌سازی كنيد»، «گفتمان سازی كنيد». اين، مجری و مسئولين اجرائی را می‌کشاند دنبال اين تصميم و تصميم‌گيری خواهند كرد و عمل خواهد شد.87/2/14
شما اين را بدانيد كه بنده به‌صرف اين‌كه بگويم نهضت نرم‌افزاری راه بيفتد، اكتفا نكرده‌ام. يك نهضت - نهضت به معنای جنبش و حركت و حضور مبارزه گر - كه با گفتن و دستور و فرمان راه نمی‌افتد، بلكه بايد زمينه‌هايش فراهم شود. من می‌گويم اين نهضت نرم‌افزاری راه افتاده است؛ چراکه امروز خودِ آن تبديل به گفتمان و فكر رايج شده است.82/11/21
يك فرهنگ و يك گفتمان، اول در ميان نخبگان و به‌تبع آن در سطح عموم جامعه به وجود بيايد. همين حرف‌هایی كه شما امشب بيان كرديد، وقتی در سطح جامعه منتشر شود، ذهن نخبگان و سپس ذهن عموم مردم را به يك سمت اساسی سوق خواهد داد.89/9/10
ايجاد يك فكر، يك گفتمان، يك جريان فكری در جامعه، به دست خواص جوامع است؛ به دست انديشمندان جامعه است؛ آن‌ها هستند كه می‌توانند فكر ملت‌ها را به يك سمتی هدايت كنند كه مايه‌ی نجات ملت‌ها شود؛ همچنان كه خدای‌نخواسته می‌توانند به سمتی ببرند كه مايه‌ی بدبختی و اسارت و تيره‌روزی ملت‌ها شود... 91/9/21
لازمه‌ی تحقق الگوی اسلامی–ایرانی پیشرفت و رسوخ آن در میان نخبگان، گفتمان سازی آن در جامعه است. باید از طریق گفتمان سازی و بهره‌گیری از دیدگاه‌های نخبگان و صاحب‌نظران و با صبر و حوصله، الگویی فاخر، مستحكم و ارزشمند تدوین شود.91/12/14
فكر شما و كاری كه كرديد و راه نویی كه پيدا كرديد، پيشنهادی كه به نظرتان رسيده، تأثيرگذاری‌اش فقط اين نيست كه اين فوراً به دستگاه اجرائی منتقل بشود و فوراً يك ترجمه‌ی عملياتی بشود و اجرائی و عملياتی شود؛ نه اين تنها تأثير نيست. يكی از مهم‌ترین تأثيرات همين فكر کردن‌ها اين است كه شما فضاسازی می‌کنید، گفتمان سازی می‌کنید. درنتیجه، در يك فضای معتقد به يك مبنای فكری يا عملی، رئیس‌جمهور هم همان جور فكر می‌کند، وزير هم همان جور فكر می‌کند، مديركل هم همان جور فكر می‌کند، كاركنان هم همه همان جور فكر می‌کنند؛ اين خوب است؛ و شما اين كار را انجام می‌دهید. فكر كنيد، بگوئيد، بنويسيد، در مجامعِ خودتان منعكس كنيد؛ آن كرسی‌های آزادانديشی را كه من صدبار - باکم و زيادش - تأكيد كردم، راه بيندازيد و این‌ها راهی آنجا بگوئيد؛ اين می‌شود يك فضا. وقتی يك فضای گفتمانی به وجود آمد، همه در آن فضا فكر می‌کنند، همه در آن فضا جهت‌گیری پيدا می‌کنند، همه در آن فضا كار می‌کنند؛ اين همان چيزی است كه شما می‌خواهید. بنابراين بايستی کارکرد؛ و کارکنید، فكر كنيد؛ حتماً تأثير دارد.13/7/90
