کد مطلب : ۴۷۲۹
در خوسف بيرجند؛
مراسم «بيل‌زني» و «نخل‌گرداني» روز عاشورا برگزار شد
به گزارش خیمه، در اين مراسم كه هر سال عصر عاشورا برگزار مي‌شود، عاشقان حضرت امام حسين(ع) با تشييع كجاوه هايي با عنوان «نخل» و برهم زدن سر بيل‌ها همراه با نوحه‌خواني و زنجيرزني در عزاي آن حضرت اشك ماتم مي‌ريزند.
در اين مراسم كه اختصاص به بخش خوسف شهرستان بيرجند دارد، گروهي از عزاداران با برهم زدن سر تعدادي بيل و با شعارهاي حسين، حسين، حيدر، علي، به سوگواري شهداي كربلا مي‌پردازند.
در اجراي اين مراسم افراد دسته بيل‌زني، پي در پي به هوا پريده و بيل‌ها را در هوا تكان مي‌دهند و با فرياد حيدر، علي، سر بيل ها را بهم مي‌زنند.
گروه ديگري از عزاداران نيز با حمل كجاوه‌اي بزرگ به عنوان نخل و نمادي از تشييع پيكر مطهر حضرت امام حسين(ع) و كجاوه يا گهواره‌اي كوچكتر به نشانه تشييع پيكر پاك طفل شيرخوار آن حضرت، نوحه‌سرايي كرده و تالم و تاثر شيفتگان حضرت اباعبدالله الحسين(ع) را آشكار مي سازند.
در مراسم مزبور نخل كوچك را كه نمادي از گهواره حضرت علي اصغر(ع) است، يك نفر حمل مي كند و نخل بزرگ را هشت نفر بر شانه مي‌گذارند و حدود 50 نفر تعادل آن را حفظ مي‌كنند.
نخل كوچك جلو نخل بزرگ و دسته‌هاي بيل زني، سينه‌زني و زنجيرزني هم در جلو آنها به طرف محل موسوم به قتلگاه حركت مي‌كنند و در بين راه هيات و دسته ديگر بيل‌زني و نخل‌گرداني به استقبال آنها مي‌آيند؛ در اين زمان دسته هاي بيل‌زني بيل مي‌زنند و نخل‌ها را نيز مقابل ميدان قتلگاه به حال دويدن مي‌گردانند.
پس از اين مراسم، نخل‌ها را به زمين گذاشته و مردم آن را زيارت مي‌كنند و بعد نخل هيات ديگر را به همين ترتيب به قتلگاه مي آورند.
به نظر مي‌رسد بيل زني و نخل‌گرداني باقيمانده‌اي از مراسم تعزيه و شبيه گرداني زمان‌هاي گذشته در اين منطقه باشد.
امام جماعت مسجد جامع خوسف در بيان انگيزه برگزاري مراسم بيل‌زني گفت: «اين مراسم فقط در شهر خوسف اجرا مي شود و اهالي آن معتقدند اگر بيل نزنند، آن سال براي آنها سال خوبي نخواهد بود و به محصولات‌شان آسيب خواهد رسيد.»
حجت الاسلام سيداحمد عبادي افزود: «مراسم بيل‌زني نوعي شبيه سازي از عزاداري و تلاش طايفه "بني اسد" در صحراي كربلا است كه پس از سه روز و سه شب پيكر شهدا را با بيل و يا ابزاري ديگر به خاك سپردند.»
وي بیان کرد: «در مراسم بيل‌زني، عزاداران علاوه بر تجسم دفن شهدا مي‌خواهند به اين طريق چكاچك و سر و صداي به هم خوردن شمشير و اسلحه در آن زمان را با برخورد سر بيل‌ها مجسم سازند.»
امام جماعت مسجد جامع خوسف تصریح کرد: «علاوه بر آن، زارعين و كشاورزان خوسف معتقدند اگر در روز دهم محرم هر سال مراسم بيل‌زني را انجام ندهند، محصول پنبه آنان در آن سال دچار آفت شده و از بين خواهد رفت.»
عبادی خاطرنشان کرد: «كشاورزان منطقه اين امر را تجربه كرده و بر اساس عقيده خود و كراماتي كه از ائمه اطهار(ع) ديده اند، براي دفع آفات از محصولات كشاورزي خود به اين طريق به معصومين(ع) متوسل مي شوند.»
وي قدمت اين مراسم را از دوران صفويه دانست.
علاوه بر نوحه‌خواني، زنجير زني، سينه زني و برپايي مراسم عزاداري روز عاشورا در بخش خوسف بيرجند، تعزيه و شبيه‌گرداني‌هاي متعددي نيز در اغلب روستاهاي اين بخش برپا مي شود.
در اين مراسم، شبيه‌گردانان با آموخته‌هايي كه نسل به نسل از پيشينيان خود كسب كرده‌اند، همراه با ذوق و ابتكارات خاص خود صحنه‌هايي از نبرد حماسه‌سازان و تشنه لبان فرات عشق را به نمايش گذاشته و با اعلام دلبستگي به مكتب انسان ساز اسلام و خاندان اهل‌بيت عصمت و طهارت(ع) از دليري و وفاداري ياران حضرت امام حسين(ع) تجليل مي‌كنند.
در اين مراسم كه اختصاص به بخش خوسف شهرستان بيرجند دارد، گروهي از عزاداران با برهم زدن سر تعدادي بيل و با شعارهاي حسين، حسين، حيدر، علي، به سوگواري شهداي كربلا مي‌پردازند.
در اجراي اين مراسم افراد دسته بيل‌زني، پي در پي به هوا پريده و بيل‌ها را در هوا تكان مي‌دهند و با فرياد حيدر، علي، سر بيل ها را بهم مي‌زنند.
گروه ديگري از عزاداران نيز با حمل كجاوه‌اي بزرگ به عنوان نخل و نمادي از تشييع پيكر مطهر حضرت امام حسين(ع) و كجاوه يا گهواره‌اي كوچكتر به نشانه تشييع پيكر پاك طفل شيرخوار آن حضرت، نوحه‌سرايي كرده و تالم و تاثر شيفتگان حضرت اباعبدالله الحسين(ع) را آشكار مي سازند.
در مراسم مزبور نخل كوچك را كه نمادي از گهواره حضرت علي اصغر(ع) است، يك نفر حمل مي كند و نخل بزرگ را هشت نفر بر شانه مي‌گذارند و حدود 50 نفر تعادل آن را حفظ مي‌كنند.
نخل كوچك جلو نخل بزرگ و دسته‌هاي بيل زني، سينه‌زني و زنجيرزني هم در جلو آنها به طرف محل موسوم به قتلگاه حركت مي‌كنند و در بين راه هيات و دسته ديگر بيل‌زني و نخل‌گرداني به استقبال آنها مي‌آيند؛ در اين زمان دسته هاي بيل‌زني بيل مي‌زنند و نخل‌ها را نيز مقابل ميدان قتلگاه به حال دويدن مي‌گردانند.
پس از اين مراسم، نخل‌ها را به زمين گذاشته و مردم آن را زيارت مي‌كنند و بعد نخل هيات ديگر را به همين ترتيب به قتلگاه مي آورند.
به نظر مي‌رسد بيل زني و نخل‌گرداني باقيمانده‌اي از مراسم تعزيه و شبيه گرداني زمان‌هاي گذشته در اين منطقه باشد.
امام جماعت مسجد جامع خوسف در بيان انگيزه برگزاري مراسم بيل‌زني گفت: «اين مراسم فقط در شهر خوسف اجرا مي شود و اهالي آن معتقدند اگر بيل نزنند، آن سال براي آنها سال خوبي نخواهد بود و به محصولات‌شان آسيب خواهد رسيد.»
حجت الاسلام سيداحمد عبادي افزود: «مراسم بيل‌زني نوعي شبيه سازي از عزاداري و تلاش طايفه "بني اسد" در صحراي كربلا است كه پس از سه روز و سه شب پيكر شهدا را با بيل و يا ابزاري ديگر به خاك سپردند.»
وي بیان کرد: «در مراسم بيل‌زني، عزاداران علاوه بر تجسم دفن شهدا مي‌خواهند به اين طريق چكاچك و سر و صداي به هم خوردن شمشير و اسلحه در آن زمان را با برخورد سر بيل‌ها مجسم سازند.»
امام جماعت مسجد جامع خوسف تصریح کرد: «علاوه بر آن، زارعين و كشاورزان خوسف معتقدند اگر در روز دهم محرم هر سال مراسم بيل‌زني را انجام ندهند، محصول پنبه آنان در آن سال دچار آفت شده و از بين خواهد رفت.»
عبادی خاطرنشان کرد: «كشاورزان منطقه اين امر را تجربه كرده و بر اساس عقيده خود و كراماتي كه از ائمه اطهار(ع) ديده اند، براي دفع آفات از محصولات كشاورزي خود به اين طريق به معصومين(ع) متوسل مي شوند.»
وي قدمت اين مراسم را از دوران صفويه دانست.
علاوه بر نوحه‌خواني، زنجير زني، سينه زني و برپايي مراسم عزاداري روز عاشورا در بخش خوسف بيرجند، تعزيه و شبيه‌گرداني‌هاي متعددي نيز در اغلب روستاهاي اين بخش برپا مي شود.
در اين مراسم، شبيه‌گردانان با آموخته‌هايي كه نسل به نسل از پيشينيان خود كسب كرده‌اند، همراه با ذوق و ابتكارات خاص خود صحنه‌هايي از نبرد حماسه‌سازان و تشنه لبان فرات عشق را به نمايش گذاشته و با اعلام دلبستگي به مكتب انسان ساز اسلام و خاندان اهل‌بيت عصمت و طهارت(ع) از دليري و وفاداري ياران حضرت امام حسين(ع) تجليل مي‌كنند.
مرجع : خبرگزاری ايرنا
