کد مطلب : ۷۹۷۶
کشورهای اسلامی
درباره ازبکستان
تیمور لنگ در قرن چهاردهم حکومت خود را در سمرقند پایه گذاری کرد. با افول امپراطوری تیموریان در قرن شانزدهم، کوچ نشینیان ازبک بر این منطقه مسلط شدند.
حد فاصل سالهای ۱۸۶۵ تا ۱۸۷۵ سرزمین ازبک خان ها به دست نیروهای روسی افتاد. با ادامه حاکمیت شوروی سابق در سرزمین ازبکستان، این منطقه در سال ۱۹۲۴ به شکل جمهوری درآمد و در سال ۱۹۹۱ از روسیه اعلام استقلال کرد.
مسائل حساس سیاسی:
رییسجمهور اسلام کریماف خشنترین دیکتاتور در بین جمهوریهای شوروی سابق است. مخالفان سیاسی وی به قتل رسیده، شکنجه شده، و یا سر از مراکز روانپزشکی در آوردهاند.
صدها تظاهرکننده نیز در سال ۲۰۰۵ در اندیجان قتل عام شدند. گروههای مبارز اسلامی به خصوص در شرق فعال می باشند.
ترکیب جعیتی:
ازبک ۸۰ درصد، روس ۵.۵ درصد، تاجیک ۵ درصد، قزاق ۳ درصد، قره قالپاک ۲.۵ درصد، تاتار ۱.۵درصد، دیگر نژادها (کره ای، قزقیزستانی، اکراینی، ترکمن، و ترک) ۲.۵ درصد
آرایش دینی:
مسلمان (اکثریت سنی مذهب)۹۱ درصد، مسیحی ارتدوکس ۵ درصد
زبانهای اصلی:
ازبکی، روسی، تاجیکی
قهرمانان ملی زنده:
محمدعلی (نویسنده)، یولداز اسمانف (خواننده)، سوارا نظرخان (موسیقی دان)، آرتور تایمازوف (کشتیگیر)
وضعیت زمین و آب و هوا:
ازبکستان کشوری کوهستانی با جلگههای خشک، که کمتر از ده درصد خاک آن قابل کشت است. قلههای اصلی در رشته کوههای چاتکال نزدیک تاشکند واقع شدهاند که به رشته کوههای غربی تیان سان منتهی میشوند. در غرب کشور، بیابان قزلکام قرار دارد. در این کشور تابستان طولانی و گرم، و زمستان کوتاه و سخت است.
مرتفعترین نقطه:
کوه آدلونگا توقی با ارتفاع چهار هزار و ۳۰۱ متر
مقدار سطح پوشیده از آب:
هشت هزار و ۸۹۴ مایل مربع
وضعیت بهداشت و سلامتی:
علیرغم فقر موجود در این کشور، برنامههای موثر پیشگیری از بیماریهای کودکان کمک شایانی به مقابله با امراض مختلف کرده است. آمار قربانیان تصادف در این کشور بسیار بالا است.
آمار امراضی مانند عفونتهای رودهای و هپاتیت که به واسطه آب به انسان منتقل میشوند به دلیل آلودگی منابع آبی بسیار شایع است. نظام درمانی ازبکستان مانند شوروی سابق توجه بیش از حدی به بیماران بستری و پزشکان متخصص دارد.
متوسط سن امید به زندگی:
۷۱و ۶۵ (برای زنان و مردان)
متوسط تعداد فرزندان به ازای هر مادر:
۲.۶ نفر
میزان مرگ و میر مادران به ازای هر صد هزار تولد:
۲۴ نفر
میزان مرگ و میر نوزادان در هر هزار تولد:
۴۴ نفر
میزان ابتلا به ویروس ایدز(HIV) درافراد بالغ:
۰.۲ درصد
تعداد پزشکان به ازای هر هزار نفر از جمعیت:
۲.۷ پزشک
میزان باسوادی افراد بالغ:
۹۹.۳ درصد(مردان ۹۹.۶ و زنان ۹۸.۹)
دورنمای اقتصادی:
تاکنون ازبکستان در مقابله با بحران های اخیر اقتصادی در جهان کارنامه موفقی داشته است. رشد ۹ درصدی تولید ناخالص داخلی در سال ۲۰۰۸ نشان دهند این موفقیت است.
صنایع اصلی:
کشاورزی (غالباً کشت پنبه)، معدن، مواد معدنی و فلزی، تولید ماشین
محصولات اساسی کشاورزی و دامی:
پنبه، گندم، برنج، کنف، تنباکو، سیب زمینی، گوجه، انگور
کالاهای اصلی صادراتی:
پنبه، فلز، ابریشم
تولید ناخالص داخلی:
هشت میلیارد و ۷۷۳ میلیون یورو(رتبه ۸۵ در دنیا)
تولید سرانه ناخالص داخلی:
۳۳۰ یورو
نرخ بیکاری:
۰.۳ درصد
تولید گازهای آلاینده کربینیک:
۰.۴۱ درصد
جذابترین اماکن توریستی:
گنبدها، منارهها، بازار سمرقند، شهر مقدس سنتی بخارا
توصیههای محلی:
شهر سنتی و محصور ایچان قلعه در خیوه، که برخی معتقدند پی دیوار این شهر برای اولین بار در قرن دهم ریخته شده است. مساجد، خانه های قدیمی، برج و باروهای آجری و کنگره ای ده متری، در این شهر دیدنی هستند.
غذای سنتی:
پلو یا آش (گوشت گوسفند، پیاز، هویج و برنج پخته)
تعداد گردشگران خارجی در هر سال:
۲۶۱ هزار نفر
رتبه کشور از نظرآزادی رسانهها:
۱۶۲ از رتبه کل ۱۷۳
آیا می دانید...
مردم ازبکستان، نان لواش (لیپیوشکا) را اگر هم بستهبندی شده باشد، هرگز به شکل سر و ته، و یا روی زمین نمی گذارند.
سرود ملی:
این درهها طلائی هستند، ازبکستان عزیز- روح پرفتوح اجداد ما همواره پشت و پناه تو – عزم مردان بزرگ در تلاطم زمانه – این سرزمین را سرافزاز و مسرور گرداند
ازبکستان در یک نگاه:
همسایگان: قزاقستان، ترکمنستان، قرقیزستان، تاجیکستان، افغانستان
مساحت: ۱۷۲هزار و ۷۴۰مایل مربع
جمعیت: ۲۷ میلیون و ۷۶۹هزار نفر
تراکم:۱۶۱ نفر در هر مایل مربع
پایتخت: تاشکند(جمعیت دو میلیون و ۱۸۴ هزار نفر)
بالاترین مقام حکومتی: رئیس جمهور اسلام کریماف
رییسدولت: نخست وزیر شفکات میرزایف
واحد پول: سام
ساعت جهانی : ۵+
پیش شماره بین المللی: ۹۹۸+
وبگاه رسمی: gov.uz
مرجع : گاردین