کد مطلب : ۳۰۱۶۹
افطار به وقت تلویزیون
دنياي پيچ در پيچ رسانه به راحتي توانسته زندگي ما آدم‌ها را درحصار خود درآورد. خواه ناخواه رسانه‌ها و به ويژه تلويزيون به خاطر جذابيت تصوير، بيشتر از آنچه فکرش را مي‌کنيم در زندگي ما تاثير مي‌گذارند. آدم‌هاي دنياي مدرن ترجيح مي‌دهند دنياي اطراف خود را از قاب تصوير کوچک تلويزيونشان ببينند. جذابيت تصوير ناخواسته اعتماد به اين رسانه را بالا مي‌برد و اين جعبه جادو به عضو نامحسوس ولي تاثيرگذار خانواده تبديل شده است، اما اينجا در مواجهه با تاثير غيرقابل انکار برنامه‌هاي تلويزيون بر مخاطب، اين سوال مطرح مي‌شود که چقدر مي‌توان در اين قاب شيشه‌اي معنويت را جستجو کرد؟
بدون شک مخاطبي که در لحظه‌هاي نزديک به افطار کنترل تلويزيون را به دست مي‌گيرد و شبکه‌ها را بالا و پايين مي‌کند دنبال تفريح و سرگرمي نيست. روح جلا يافته روزه دار درپي تلنگري است که او را به آرامش معنوي برساند. اگر هم مخاطب آگاهانه دنبال اين نيت نباشد يک برنامه خوب مي‌تواند ناخودآگاه اين احساس را دربيننده زنده کند. درون مايه برنامه‌هاي ماه رمضان را توجه به قرآن و عترت، تبيين بخش‌هايي از مباني اعتقادي، اخلاق و احکام، ترويج انفاق، دعا، عبوديت، افطاري دادن تشکيل مي‌دهد که درقالب مجموعه‌هاي نمايشي، برنامه‌هاي گفتگو محور، سخنراني، ويژه برنامه‌هاي سحر و افطار، برنامه‌هاي جمع خواني قرآن و ويژه برنامه‌هاي شب قدر ارائه مي‌شود. برنامه‌هايي كه تقويت معنوي، بالابردن ادراک ديني و مذهبي مخاطبان را نشانه رفته و به طور يقين براي پرکردن اوقات فراغت بيننده ساخته نمي‌شوند. حالا ديدن دکور‌هاي متفاوت و پرزرق و برق، مهمانان خاص و سخنراني‌هاي متفاوت پاي ثابت برنامه‌هاي افطاري تلويزيون شده‌اند. همه شبکه‌ها سعي دارند با نشانه رفتن احساس مخاطب زمان افطار را معنوي‌تر کنند. رقابتي که‌گاه از ارزش برنامه کم مي‌کند.
برنامه سازي براي ناب‌ترين لحظه
«پيام ابراهيم‌پور» مستند ساز، تهيه کننده و کارگردان که تجربه ساخت برنامه ماه عسل درشبکه ۳ را دارد مي‌گويد: «برنامه ساختن براي ماه رمضان از اهميت بسياري برخوردار است. تمام ثانيه‌هاي اين ماه پر از معنويت است. انسان روزه دار مي‌خواهد از همه وقتش بهره ببرد. براي همين منِ برنامه ساز بايد برنامه‌اي بسازم که با ديدن آن، چيزي دستگير مخاطب شود. در برنامه ماه عسل سعي کردم با يک دکور متفاوت و شاد و پرزرق و برق مخاطب را وارد يک مهماني کنيم. مهمانياي که مهمانانش آدم‌هاي همين شهرمان هستند. کنار ما زندگي کردند. مثل ما اشتباه کردند و‌گاه نااميد شدند. ولي هرکدام با تکيه بر يک صفت پروردگار توانسته اند زندگي متفاوتي براي خود رقم بزنند. يعني مخاطبان ما خود مردم هستند. مردم ساده که ممکن است اتفاق خاصي در زندگيشان رخ نداده باشد. در واقع دين را در زندگي روزمره آدم‌ها جستجو کنيم.
به عقيده اين تهيه کننده، مخاطب مي‌خواهد آنچه از دين واخلاق را درطول سال شنيده است در اين روز‌ها ببينيد. آنچه مسلم است زمان افطار، زماني براي پخش برنامه سخنراني نيست. نمي‌شود تنها با بيان واژه‌ها مخاطب را درگير کرد. پس برنامه‌ها بايد رنگ و بويي از اين جشن را داشته باشند. او نصيحت کردن مستقيم را کارساز نمي‌داند و سعي دارد دربرنامه‌هايش روح معنويت رمضان را از زبان آدم‌هاي عادي نشان دهد.
دشواري کار با سليقه متفاوت
حجت الاسلام «سيد عبدالمهدي هاشمي» از مسئولان فرهنگي اوقاف غرب تهران درباره برنامه‌هاي زمان افطار مي‌گويد: « کار دشواري است. چون بايد سليقه آدم‌هاي بسياري تامين شود. متاسفانه جنبه تفريحي و سرگرمي را مي‌توان در بعضي از برنامه‌هاي ايام ماه مبارک رمضان بيشتر از جنبه مفهومي و ارزشي آن ديد. تلويزيون قبل و بعد از افطار مردم را مشغول مي‌کند. در سفره‌هاي افطار نگاه اعضاي خانواده به تلويزيون است. خب اين فرصت خوبي است تا ما بتوانيم در زمينه فرهنگ اسلامي تلاش کنيم. اين نکته را قبول دارم که برنامه سازي مصداقي، بيشتر از يک سخنراني مي‌تواند تاثير گذار باشد. اکنون تلويزيون همچون منبر سخنراني يا مکان مذهبي مي‌تواند موثر باشد، اما برنامه‌هاي صدا و سيما در اين زمينه متوسط است.» او با بيان اهميت زمان روزه حديثي را نقل مي‌کند و مي‌گويد: «براي روزه دار در هنگام افطار ۲ شادماني وجود دارد. يکي اينکه روزه‌اش را باز مي‌کند. دوم اينکه شادماني لقاء پروردگار را دارد و از اينکه توانسته روزه‌اش را کامل بگيرد خوشحال است. در اين زمان بهترين حالت معنوي سراغ انسان مي‌آيد.»
به عقيده اين روحاني در يک برنامه مناسب، بايد کلمات به زيبايي هر چه تمام‌تر به خدمت گرفته شود، سعي شود صحبت ها همه متقن و با سند باشد، مجريان با ادبيات زيبا و نثر فاخر سخن بگويند، داستان بگويند، حکايت و روايت تعريف کنند، از سخن بزرگان دين به خوبي بهره بگيرند، سعي کنند همه مخاطبان را مدنظر قرار دهند و براي حل معضلات اجتماعي نيز سخن گفته شود. مردم را دعوت به دعا کنند. در حقيقت از اين طريق مي‌توان اعتماد معنوي به برنامه را بالا برد. صداقت مهمان‌هايي که در برنامه‌ها دعوت مي‌شوند هم مهم است. انسان‌هايي که از صحبت کردن درباره خودشان خجالت نمي‌کشند.
تحريک احساس مخاطب
بيشتر برنامه‌هاي مذهبي که اين روز‌ها از تلويزيون مي‌بينيم تنها در لحظه‌هاي خاص روح ما را به معبود نزديک مي‌کنند، چون بيشتر بر احساس مردم تاکيد دارد و همين باعث مي‌شود تا اثرات آن زود گذر باشد. با تمام اين اوصاف بايد توجه کرد که تنها تحريک احساس مخاطب در لحظه افطار اهميت ندارد. بايد باور او نسبت به ارزش‌ها واعتقادات معنويش را تقويت کرد تا او اين توشه معنوي را ذخيره ساير روزهاي سال کند.
حجت الاسلام هاشمي مي‌گويد: «بايد از رقابت کاذب بين برنامه سازان در ماه رمضان جلوگيري کرد. قرار نيست همه شبکه‌ها حتما فيلم داشته باشند، سخنراني پخش کنند، برنامه متفاوت با مجريان خوش سر و زبان پخش کنند. هدف ترويج فرهنگ اسلامي است. بهتر است با نگاه تخصصي در اين زمينه فعاليت شود و از موازي کاري خودداري کنند. يادمان نرود قرار نيست تلويزيون جاي مکان‌هاي مذهبي و معنوي همچون مسجد را بگيرد زماني مي‌توان از موفقيت يک برنامه گفت که آن برنامه باعث شود تا مخاطب به خصوص جوانان به مسجد رو بياورند و خلاصه در پس همه جذابيت‌هاي خود آموزنده باشند.»
انتهای پیام/
مرجع : ماهنامه خیمه
