عزاداري در خوانسار
شماره دوم ماهنامه خیمه - صفر1424 - اسفند 1381
چند روز قبل از حلول ماه محرم، همه‌ي افراد، دست در دست يكديگر با همدلي خاصي، كوچه‌ها و خيابان‌هاي شهر را مشكي‌پوش مي‌كنند. هر كسي كه بتواند، به نوعي در اين برنامه سهيم شده، ارادت خود به اهل‌بيت عليهم‌السلام ابراز مي‌نمايد. تقريباً تمامي جوانان شهر در هر محل، گردهم جمع شده، مساجد، حسينيه‌ها و تكايا را به سليقه و ذوق خويش آماده مي‌كنند و با پارچه‌هاي مشكي و جملات مختلف در مدح و عزاي امام حسين عليه‌السلام و يارانش، آنجا را آماده‌ي عزاداري مي‌نمايند. با توجه به تعداد بي‌شمار هيأت‌ها در اين شهر، در اين ايام، بر سر درِ هر مسجد و حسينيه يا تكيه‌اي، نام هيأت يا محفل عزاداري را مي‌توان ديد كه با نام يكي از اهل‌بيت عليهم‌السلام مزيّن شده است.
در ايام سوگواري ماه محرم، تقريباً تمام خوانساري‌هاي مقيم در شهرستان‌هاي ديگر به اتفاق خانواده، دوستان و آشنايان از شهرهاي محل اقامت به ديار خويش بازمي‌گردند؛ هم چون قطره‌هايي خروشان و جوشان، كه مشتاقانه به سمت دريا در حركتند؛ با حضور اين افراد شهر، جنب و جوش خاصي يافته، حتي جمعيت آن به چهار يا پنج برابر مي‌رسد.
در ماه محرم و با برپايي سوگواري شهادت امام حسين عليه‌السلام، چهره‌ي شهر از لحاظ اجتماعي دگرگون شده و فعاليت‌هاي اقتصادي و تجاري مردم نيز تحت تأثير اين ايام، كم رونق مي‌گردد.
برنامه‌ي عزاداري كه شامل سينه‌زني و زنجير‌زني‌ست ـ بدليل ازدحام جمعيت عزادار ـ هميشه به دو بخش تقسيم مي‌شود؛ عده‌ي كثيري از مردم، صبح هنگام و عده‌اي نيز در بعدازظهر برنامه‌ي عزاداري خود را برپا مي‌كنند. در طول مدت عزاداري، مردم سوگوار جهت استماع سخنان واعظان و بهره‌مندي از فيض مراثي ايشان، تا پاسي از شب را در مساجد و تكايا سپري مي‌كنند.
از سنت‌هاي مهم در عزاداري مردم خوانسار مي‌توان به اين موارد اشاره كرد:
1ـ مراسم «تعزيه‌خواني»كه معمولاً بعد از ظهرها برپا مي‌شود.
2ـ حركت دادن دسته‌هاي شترسوار و اسب‌سوار كه يادآور عبور كاروان اهل‌بيت يا ترسيمي از سپاهيان كوفه ـ كه به جنگ امام حسين عليه‌السلام آمده بودند ـ مي‌باشد. صداي شيپور جنگ و نقاره در لابه‌لاي حركت كاروان، تداعي صحنه‌هاي رزم و مبارزه‌ي آن زمان است.
3ـ حركت دسته‌هاي عزاداري در قالب هيأت‌هاي سينه‌زني يا زنجيرزني.
معمولاً عزاداران، با پاي برهنه و در حالي كه بر پيشاني‌شان به نشانه‌ي عزا مقداري گل زده شده، در جمع هيأت حضور مي‌يابند. لازم به ذكر است كه در ابتدا و انتهاي هيآت، تعدادي علم‌هاي رنگي ـ كه يادآور علمدار كربلاست ـ حركت داده مي‌شود.
4ـ راه‌اندازي سفره‌هاي نذري كه از عزاداران پس از هر برنامه عزاداري، پذيرايي مي‌شود.
آنچه بيشتر از همه‌ي نكات ياد شده، به محافل و هيآت مذهبي در خوانسار شور و هيجان مي‌بخشد و دلهاي مشتاقان را تلطيف مي‌كند، گريه‌ها و ناله‌هايي است كه سوگواران و عزاداران شهادت حضرت ابي‌عبدالله الحسين ـ خالصانه ـ در عزاي او داشته و دارند. اميد است كه خداوند اين عزاداري‌ها را ذخيره‌ي قيامت همه‌ي شيفتگان و عزاداران حسيني قرار دهد. ان‌شاءالله.
