فاطمه زهرا(س)، آیینه هدایت

شماره پنجم ماهنامه خیمه - جمادی الاول و الثانی1424 - مرداد 1382

مقدمه:

آدمی، برای اینکه مراحل و منازل کمال را طی کند، نیازمند «بیّنه»، « کتاب» و «میزان» است، تا بتواند با «بینه» یعنی با دلیل بر حقانیت راه و مقصد پی ببرد و با کتاب، برنامه ها و طرح ها را داشته باشد و با «میزان»، راه سعادت را از شقاوت جدا کند.

در این میان، انسانهایی پا به عرصه وجود گذارده اند که تمامی راه را با این سه وسیله طی کرده و به مقصد رسیده اند و گفتار و پندار و کردار آنها برای ما حجت است، خداوند تبارک و تعالی نیز آنها را تأیید کرده است.

یکی از انوار الهی که مظهر تام و تمام خداوندی و الگوی نیکوی بشری است، وجود مقدس صدیقه کبری، فاطمه زهرا(س) است. تا جایی که امام زمان(عج) می فرماید:« و فی ابنه رسول الله اسوه حسنه»، دختر رسول خدا(ص) برای من الگو و اسوه ای نیکو است.»(1)

و پیامبر(ص) می فرماید: فاقتدوا(فاهتدوا) بالزهره، به حضرت زهرا اقتدا کرده، از وی پیروی کنید و از وی هدایت و راهنمایی بیابید»(2)

اهل سلوک بر این باورند که تحت مراقبت سالک راه رفته بودن، از مطالعه هزاران کتاب تأثیرگذارتر است، البته اگر معصوم باشد، دیگر تنها خدا می داند چقدر تأثیرگذار است.

در این نوشته سعی کرده ایم زندگی حضرت را از این زاویه بنگریم، تا نور راه ما باشد.



تولد حضرت زهرا(س)

روزی جبرئیل به پیامبر(ص) نازل شد و عرض کرد: خدای بزرگ بر تو درود و سلام فرستاده و امر فرموده که چهل شبانه روز از خدیجه کبری دوری کنی و به عبادت مشغول باشی.

در پی این فرمان، پیامبر(ص) به خدیجه(س) پیام فرستاد:« به خانه نیامدنم به خاطر ستیز با تو نیست، تو همچنان در نزد من گرامی و عزیز هستی، خداوند به من چنین فرمان داده است و من از امر پروردگار پیروی می کنم»

چهل روز گذشت و پیامبر روزها را روزه می داشت و شبها را تا صبح عبادت می کرد و خدا و رسول می دانند که بر آنها در این مدت چه گذشته است، پس از آن پیک وحی فرود آمد، در حالی که بر غذایی با خود از بهشت آورده بود، به فرمان خدا پیامبر(ص) با آن طعام بهشتی افطار کرد و شبانه، روانه خانه شد.

همان شب نور حضرت فاطمه(س) با وجود پاک خدیجه(س) همراه شد.(3)

این مطلب درس بزرگی به همه خانواده هاست، تا بر زمان و مکان و نیز حالتهای روحی و جسمی خود تا تولد فرزند مراقبت کنند، چرا که پرورش انسان، کار بسیار بسیار بزرگی است و نمی توان از کنار آن به سادگی گذشت، برخی از روایات، بسیاری از این اسرار را آشکار کرده است.

هنگامی که نور وجودی حضرت زهرا با حضرت خدیجه(س) همراه شد، فاطمه(س) در رحم با وی سخن می گفت و مونس او بود. روزی رسول خدا(ص) سخن حضرت خدیجه(س) را شنید و از وی پرسید:«با که سخن می گویی؟» حضرت خدیجه(س) گفت:« فرزندی که در رحم من است، با من سخن می گوید و مونس من است».

حضرت(ص) فرمود:« اینک جبرئیل مرا خبر داد که این فرزند دختر است و پاکیزه و با برکت و حق تعالی نسل مرا از او به وجود خواهد آورد و از نسل او امامان و پیشوایان دین به هم خواهند رسید. خداوند پس از انقضای وحی، ایشان را در زمین، خلیفه های خود خواهد گرداند.»(4)



دوران کودکی و نوجوانی

حضرت زهرا(س) دوران کودکی خود را در خدمت پیامبر بزرگوار اسلام(ص) که وارث همه صفات نیک حضرت آدم، نوح، ابراهیم، موسی، عیسی و ... بود، گذراند و خود وارث ایشان و پیامبر(ص) شد. همچنین تحت تربیت و مهر و عطوفت مادری مهربان، شجاع و ایثارگر که خداوند به وی بر فرشتگان مباهات و افتخارمی ورزید، شخصیتی که در سخت‌ترین شرایط، پیامبر(ص) و دین خدا را حمایت کرد و از هیچ سرزنشی در این راه نهراسید و رنجهای فراوان در این راه کشید. یکی از عوامل مهم تشکیل دهنده شخصیت آدمی، وراثت است. حضرت زهرا(س) در بهترین خاندانها پا به عرصه وجود گذارد و از همان کودکی در مکتب وحی به تحصیل دانش پرداخت. خانه پیامبر(ص) هر بار که با نزول جبرئیل نورباران می شد، وی نیز رازها می شنید و از پیامبر(ص) مطالب بلندی می آموخت.

آموزش و فرهنگ، دومین عامل تربیت انسانهاست. وی در بهترین آموزشگاه‌های عالم تحت تربیت بزرگ‌ترین مربی بشریت، آموزش دید.

سومین عامل تربیت، محیط اجتماعی است و حضرت از این نظر نیز در محیطی الهام بخش نشو و نما کرد، محیطی که مردان و زنان آسمانی موحدان راستین در آن، در سخت‌ترین شرایط و در میان شکنجه ها و ددمنشی ها، سربلند بیرون آمدند. حضرت(س) چه در شعب ابی طالب، در میان سختی ها و چه در از دست دادن مادر و در پی آن همه فشار هجرت به مدینه روحیه ای بسیار مقاوم یافت.

نازپرورد تنعم نبرد راه به دوست

عاشقی شیوه رندان بلاکش باشد

پدران و مادران فردا باید درس بیاموزند که با چه کسی ازدواج کنند، فرزند خود را نزد چه کسی برای آموزش بفرستند و بدانند که فرزندان ایشان باید در چه محیطی نشو و نما کنند.



پی نوشت:

1- بحارالانوار، ج 52، ص 172.

2- معانی الاخبار، ص 114

3- شیخ عباس قمی، منتهی الاعمال، زندگی چهارده معصوم علیهم السلام، ج 1، ص 156.

4- ر.ک: منتهی الاعمال، ص 157 – 156.