کد مطلب : ۸۶۵۳
نظارت بر عزاداري ها ديكتاتوري مذهبي نيست
مصاحبه شيخ حسين انصاريان با سايت بازتاب
شماره 29 - 30 ماهنامه خیمه – محرم 1428- بهمن 1385
سالهاست که بر تارک منبرهای مذهبی و دعای کمیل شب‌های جمعه، نام استاد حسین انصاریان نقش بسته است. و چه بسیار بزرگان و مداحان سنتی و پرشور و نوایی، که خود را بزرگ شده در پای منبرهای این عالم ربانی ذکر کرده‌اند. به همین خاطر و با توجه به نزدیکی ماه محرم و اوج گیری شور و عزای امام حسین(ع)، قسمت‌هایی از مصاحبه اخیر ایشان با سایت بازتاب را با موضوع مسائل مربوط به تبلیغ صحیح دینی در ادامه آورده‌ایم.
***
* با توجه به نزدیک شدن ماه محرم وصفر، ارزیابی شما از شیوه‌های امروزی عزاداری برای حضرت سیدالشهدا(ع) چگونه است؟ یعنی آیا این وضعیت را که عملا محور عزاداری‌ها را از وسایل معرفت‌شناختی و از دستان اهالی علم خارج و به دست مداحان سپرده است، درست می‌دانید؟ برای رفع این آشفتگی‌ها باید چه کرد؟
انصاریان: مراجع تقلید که در این زمینه از دو، سه سال قبل، مرتب هشدار می‌دهند. ولی من از بیست سال قبل هشدارهایم را شروع کردم. در این راه هم، خیلی رنج و آسیب دیدم. اینها تازه و در حد چند سال است که شروع کرده‌اند، ولی عیب کار این است که اینها نیروی اجرایی ندارند. باید مراجع و نهادهایی که مرتبط با تبلیغند، یک نیروی اجرایی درست کنند تا با مسئله را محدود به این کنند، که به هر کسی که مجوز داده می شود، شایسته دعوت و مجاز به تبلیغ در مجالس اقامه عزا و تبلیغ دین باشد و آنهایی که متقابلا تأیید نمی‌شوند، دعوت نشوند تا شاید خط دروغگوها و عوامل انحراف کور شود.
* به نظر شما آیا این اقدام، موجب پدید آمدن محیط بسته مذهبی نمی‌شود؟ یعنی ممکن است که شخصی که در رأس فلان دستگاه مرتبط با تبلیغ است، از کسی خوشش بیاید و یا بالعکس، و همین حب و بغضا در کارها و تأییداتش دخیل کند؟
انصاریان: چنین نمی‌شود. مگر ارتش، نیروی هوایی یا سپاه اجازه می‌دهند کسی لباسش را بپوشد؟ این وظیفه ارگان‌های مربوط است که از حوزه وظایف تعریف شده دفاع کنند.
* آنها وابسته به حکومت و به اصطلاح نظامی هستند و با امورات مذهبی و معنوی، که همه گیر و صد در صد شخصی و مردمی هستند، فرق می‌کند.
انصاریان: این کار، به هیچ وجه دیکتاتوری مذهبی نیست. این حفظ شأن است. حفظ شأن این گونه مجالس و حفظ شأن شخص و حفظ شأن دین است.
* یعنی شما معتقدید مانند مأموران نظامی، دستگاه‌های مربوطه هم در این کار مأمور اجرایی، برای اعمال مقررات و نظارت خارج نشدن از محدوده صحیح قرار دهند؟
انصاریان: بله، تا از این حالت لجام گسیختگی، بیرون بیاورند. اینها را بخواهند و با یک شرایطی آنها را بسنجند. اگر واجد آن شرایط نبودند، باید ممنوعشان کنند از این که تریبون دینر ا در اختیار بگیرند و عامل انحراف شوند.
* در چند موردی که به برخی از وعاظ و خصوصا مداحان تذکر داده شده بود تا از نقل مطالب ضعیف و بی‌پایه و یا خواند اشعار و مقاتل موهن و خلاف‌شان اهل بیت خودداری کنند، آنها با انتقال این تذکرها به مردم، طوری وانمود کرده بودند که گویی قصد دارند جلوی عزاداری و سوگواری برایاهل بیت و خصوصا امام حسین(ع) را بگیرند و این اثرات بدی بر روی شنوندگان می‌گذارد.
انصاریان: خب این عوارض دفاع از حقیقت دین و اصل عزاداری و بزرگداشتی که مرضی اهل بیت است را باید پذیرفت و جاهای خالی انعکاس فرهنگ صحیح اهل بیت و روش درست عزاداری را با انتخاب و معرفی افراد دانا و با تقوا به مردم پر کرد.
* در پایان به نظر شما با توجه به روایات وارده در این باب، چگونه باید برای سیدالشهداء عزاداری کرد؟ آیا این شیوه عزاداری‌هایی که هم اکنون انجام می‌شود، درست است؟
انصاریان: البته این عزاداری‌هایی که به خصوص شب، در تهران انجام می‌شود و نمی‌دانم در شهرهای دیگر هم وجود دارد یا نه؟ که فقط علم و کتل و دهل و سنج و آلات موسیقی و زنجیرزنی استظ، این عزاداری علمی و مستند نیست. این عزاداری شعاری و عاطفی است و این گونه سوگواری کاری برای دین صورت نمی‌دهد. اینها باید اول بنشینند دین را بفهمند. از هدفی که امام حسین(ع) برای آن شهید شده آگاهی پیدا کنند، بعد بیایند در خیابان و عزاداری کنند. آن هم نه تا دیر وقت. چون خود مزاحمت برای بیمارستان‌ها، آنها که خوابند و یا ضعف اعصاب دارند، حرام است. یعنی مستحبی است که به حرام کشیده می‌شود.
کسانی که جلسات عزا اقامه می‌کنند، اول یک مسئله‌گو استخدام کنند برای جوان‌ها مسائل شرعی بگوید و بعد یک روحانی دعوت کنند که لازم نیست یک ساعت منبر برود، نیم ساعت دین برای اینها بگوید و بعد مردم بروند بیرون عزاداری کنند. ولی ساعت 9 شب دیگر تمامش کنند و مزاحم مردم نشوند. چرا در روزهای بیرون نمی‌آیند و عزاداری نمی‌کنند؟
سالهاست که بر تارک منبرهای مذهبی و دعای کمیل شب‌های جمعه، نام استاد حسین انصاریان نقش بسته است. و چه بسیار بزرگان و مداحان سنتی و پرشور و نوایی، که خود را بزرگ شده در پای منبرهای این عالم ربانی ذکر کرده‌اند. به همین خاطر و با توجه به نزدیکی ماه محرم و اوج گیری شور و عزای امام حسین(ع)، قسمت‌هایی از مصاحبه اخیر ایشان با سایت بازتاب را با موضوع مسائل مربوط به تبلیغ صحیح دینی در ادامه آورده‌ایم.
***
* با توجه به نزدیک شدن ماه محرم وصفر، ارزیابی شما از شیوه‌های امروزی عزاداری برای حضرت سیدالشهدا(ع) چگونه است؟ یعنی آیا این وضعیت را که عملا محور عزاداری‌ها را از وسایل معرفت‌شناختی و از دستان اهالی علم خارج و به دست مداحان سپرده است، درست می‌دانید؟ برای رفع این آشفتگی‌ها باید چه کرد؟
انصاریان: مراجع تقلید که در این زمینه از دو، سه سال قبل، مرتب هشدار می‌دهند. ولی من از بیست سال قبل هشدارهایم را شروع کردم. در این راه هم، خیلی رنج و آسیب دیدم. اینها تازه و در حد چند سال است که شروع کرده‌اند، ولی عیب کار این است که اینها نیروی اجرایی ندارند. باید مراجع و نهادهایی که مرتبط با تبلیغند، یک نیروی اجرایی درست کنند تا با مسئله را محدود به این کنند، که به هر کسی که مجوز داده می شود، شایسته دعوت و مجاز به تبلیغ در مجالس اقامه عزا و تبلیغ دین باشد و آنهایی که متقابلا تأیید نمی‌شوند، دعوت نشوند تا شاید خط دروغگوها و عوامل انحراف کور شود.
* به نظر شما آیا این اقدام، موجب پدید آمدن محیط بسته مذهبی نمی‌شود؟ یعنی ممکن است که شخصی که در رأس فلان دستگاه مرتبط با تبلیغ است، از کسی خوشش بیاید و یا بالعکس، و همین حب و بغضا در کارها و تأییداتش دخیل کند؟
انصاریان: چنین نمی‌شود. مگر ارتش، نیروی هوایی یا سپاه اجازه می‌دهند کسی لباسش را بپوشد؟ این وظیفه ارگان‌های مربوط است که از حوزه وظایف تعریف شده دفاع کنند.
* آنها وابسته به حکومت و به اصطلاح نظامی هستند و با امورات مذهبی و معنوی، که همه گیر و صد در صد شخصی و مردمی هستند، فرق می‌کند.
انصاریان: این کار، به هیچ وجه دیکتاتوری مذهبی نیست. این حفظ شأن است. حفظ شأن این گونه مجالس و حفظ شأن شخص و حفظ شأن دین است.
* یعنی شما معتقدید مانند مأموران نظامی، دستگاه‌های مربوطه هم در این کار مأمور اجرایی، برای اعمال مقررات و نظارت خارج نشدن از محدوده صحیح قرار دهند؟
انصاریان: بله، تا از این حالت لجام گسیختگی، بیرون بیاورند. اینها را بخواهند و با یک شرایطی آنها را بسنجند. اگر واجد آن شرایط نبودند، باید ممنوعشان کنند از این که تریبون دینر ا در اختیار بگیرند و عامل انحراف شوند.
* در چند موردی که به برخی از وعاظ و خصوصا مداحان تذکر داده شده بود تا از نقل مطالب ضعیف و بی‌پایه و یا خواند اشعار و مقاتل موهن و خلاف‌شان اهل بیت خودداری کنند، آنها با انتقال این تذکرها به مردم، طوری وانمود کرده بودند که گویی قصد دارند جلوی عزاداری و سوگواری برایاهل بیت و خصوصا امام حسین(ع) را بگیرند و این اثرات بدی بر روی شنوندگان می‌گذارد.
انصاریان: خب این عوارض دفاع از حقیقت دین و اصل عزاداری و بزرگداشتی که مرضی اهل بیت است را باید پذیرفت و جاهای خالی انعکاس فرهنگ صحیح اهل بیت و روش درست عزاداری را با انتخاب و معرفی افراد دانا و با تقوا به مردم پر کرد.
* در پایان به نظر شما با توجه به روایات وارده در این باب، چگونه باید برای سیدالشهداء عزاداری کرد؟ آیا این شیوه عزاداری‌هایی که هم اکنون انجام می‌شود، درست است؟
انصاریان: البته این عزاداری‌هایی که به خصوص شب، در تهران انجام می‌شود و نمی‌دانم در شهرهای دیگر هم وجود دارد یا نه؟ که فقط علم و کتل و دهل و سنج و آلات موسیقی و زنجیرزنی استظ، این عزاداری علمی و مستند نیست. این عزاداری شعاری و عاطفی است و این گونه سوگواری کاری برای دین صورت نمی‌دهد. اینها باید اول بنشینند دین را بفهمند. از هدفی که امام حسین(ع) برای آن شهید شده آگاهی پیدا کنند، بعد بیایند در خیابان و عزاداری کنند. آن هم نه تا دیر وقت. چون خود مزاحمت برای بیمارستان‌ها، آنها که خوابند و یا ضعف اعصاب دارند، حرام است. یعنی مستحبی است که به حرام کشیده می‌شود.
کسانی که جلسات عزا اقامه می‌کنند، اول یک مسئله‌گو استخدام کنند برای جوان‌ها مسائل شرعی بگوید و بعد یک روحانی دعوت کنند که لازم نیست یک ساعت منبر برود، نیم ساعت دین برای اینها بگوید و بعد مردم بروند بیرون عزاداری کنند. ولی ساعت 9 شب دیگر تمامش کنند و مزاحم مردم نشوند. چرا در روزهای بیرون نمی‌آیند و عزاداری نمی‌کنند؟
