مسجد مقدس جمكران گذشته، حال، آينده

شماره هفتم ماهنامه خیمه - شعبان المعظم ۱۴۲۴ - مهر۱۳۸۲


از زبان توليت مسجد مقدس جمكران آیت الله ابوالقاسم وافی یزدی 

بر چند سير تاريخى مسجد و تحولاتى كه در آن رخ داده، به طور دقيق بر ما روشن نيست، ولى با توجه به مدارك موجود و شواهد متعدد، اين مسجد همواره مورد رغبت مؤمنين و بندگان صالح خداوند بوده كه به قصد دستور مولايشان به اين مكان مشرف مى شدند تا با اداى نماز مخصوص در آن، به پاداش كسى كه در خانه ى كعبه نماز بخواند، فائق گردند.

قال المهدى عليه السلام: «فمن صلّيهما فكا نما صلّى فى البيت العتيق.»

با تأسيس حوزه ى علميه مباركه در قم به همت بلند و دست تواناى مرحوم آيت الله العظمى حاج شيخ عبدالكريم حائرى يزدى در سال ۱۳۴۰هجرى قمرى، مسجد مقدس جمكران نيز، جلوه ى خاصى پيدا كرد علماى اعلام، مراجع بزرگ و طلّاب علوم دينى و به پيروى از آنان مؤمنان و متدينان، از نقاط مختلف براى كسب معنويت و بهره مند شدن از بركات مسجد، خود را به فضاى نورانى اين مكان به ظاهر كوچك مى رساندند و از نورانيت، قداست و شرافت آن استفاده مى نمودند، و مشكلات عديده و فشارهاى فراوانى كه در آن زمان، از ناحيه ى رضا خان بر حوزه ى علميه قم و طلاب و فضلا وارد مى شد و روحيه ى سربازان حضرت ولى عصر - ارواحنا فداء - را كه با تحمل مشقات بسيار براى رونق بخشيدن به حوزه، خود را به حرم اهل بيت - عليهم السلام - كريمه‌ى معصومه، حضرت فاطمه، دختر امام موسى بن جعفر - عليهما السلام - مى رساندند، متأثر مى ساخت، موجب مى گرديد كه با التجاءبه مولايشان حضرت مهدى - عليه افضل السلام - و توجه به اين جايگاه رفيع ولايت ،آلام روحى خود را تخفيف داده آرامش و اعتماد به نفس را در وجود شان تقويت نمايند.

گفتنى است كه پيشتاز اين حركت مقدس و تشويق كننده ى طلاب به توجه پيدا كردن به مسجد جمكران عالم ربانى و مجاهد خستگى ناپذير حضرت آيت الله حاج شيخ محمد تقى بافقى - اعلى الله مقامه - بود ؛ كه حكايات توسلات و تشرفات عديده اش ، هنوز در خاطره ها به ياد گار مانده و در نوشته ها و آثار خواندنى است.

مراجع فقيد حوزه از جمله: آيات عظام: حجت، خوانسارى، بروجردى، امام راحل، گلپايگانى، اراكى، نجفى مرعشى و بزرگانى ديگر از علماى بلاد - قدس الله اسرارهم - توجهى خاص به مسجد مقدس جمكران داشتند با تشرف به مسجد جمكران از خداوند سبحان، رفع مشكلات و معضلات جامعه ى اسلامى و نجات از شر دشمنان داخلى و خارجى را طلب مى كردند، و نيز مراجع كنونى حوزه، همچون آيات عظام، صافى گلپايگانى، فاضل لنكرانى، بهجت، مكارم و مقام معظم رهبرى - ادام الله ظلهم العالى - با تعبيراتى بلند از عظمت و قداست مسجد مقدس جمكران ياد مى كنند و طلاب و اقشار مختلف از مؤمنين را به تشرّف به اين مكان و عبادت در آن تشويق مى نمايند. اين توجه و اقبال عامه و خاصه به مسجد را بايد متأثر از فرمايش حضرت ولى الله الاعظم امام عصر - ارواحنا فداء - دانست كه به حسن بن مثله مى فرمايند: «به مردم بگو به اين مكان رغبت نمائيد و آن را عزيز داريد.»

مسجد مقدس جمكران در سال ۱۳۳۷كه اين بنده ناچيز به حوزه ى علميه ى قم مشرف شدم ساختمان و حياط كوچكى داشت، با چند عدد اتاق اطراف حياط در حالى كه زمينهاى كشاورزى و بوته هاى خار، اطراف ساختمان مسجد را در برگرفته بود و امكانات اوليه ى رفاهى، بهداشتى و خدماتى در آن وجود نداشت، مؤمنين و طلاب، نوعا پياده به مسجد مشرف مى شدند با اين وجود فضاى ساده و با عظمت آن، دلها را به خود مشغول مى ساخت و نور ولايت و توسل به حضرت خاتم الاوصيا - عليه السلام - جانها را نورانيت و صفا مى بخشيد.

چند سال قبل از پيروزى انقلاب، با همت جمعى از ارادتمندان و تشويق و راهنمائى واعظ محترم و شيفته ى خاندان عصمت و طهارت - عليهم السلام - و دل داده به مهدى آل محمد - صلوات الله عليهم اجمعين - مرحوم كافى - رضوان الله عليه - ساختمان مسجد، توسعه پيدا كرد و صحن و سرا براى آن ساخته شد و مكانهائى جهت استفاده ى زائران مهيا گرديد.

با پيروزى انقلاب اسلامى و گسترش معنويّت و توجه به فرهنگ مهدويّت و ولايت، رغبت اقشار مختلف - بخصوص جوانان - در تشرف به مسجد بالا گرفت و اين چشمه ى جوشان، به صورت منبعى خروشان، روح و جان دلباختگان را به خود جذب كرد، و آنان را به سوى خود كشيد. در دوران دفاع مقدس و جنگ تحميلى نيز كم نبودند سرداران و رزمندگانى كه با تشرف به جمكران و الهام گرفتن از عنايات حضرت – عج - خود را آماده ى جهاد و شهادت مى كردند و به جبهه هاى نبرد مى شتافتند.

مسجد جمكران اين پايگاه عظيم معنوى، امروز به همت والاى انسانهاى وارسته و انفاق و ايثار برادران و خواهران مؤمن و علاقه مند به يكى از بزرگترين مجموعه هاى منتسب به ساحت مقدس حضرت بقيــة الله الاعظم امام زمان - عليه السلام - تبديل شده، كه در هر سال پذيراى بيش از پانزده ميليون نفر مى باشد. اميدواريم شكوه و عظمت اين مسجد در آينده نيز روزافزون باشد.



خلاصه اى از فعاليت هاى انجام شده

در حال حاضر، شبستان مقام و مرمر مورد استفاده برادران و خواهران قرار مى گيرد در داخل حياط مسجد، حدود ۴۰۰ شير آب براى وضو تعبيه شده و در كنار درهاى ورودى سرويس هاى بهداشتى و وضوخانه ى مخصوص برادران و خواهران ساخته شده است هم چنين مكانهاى مناسبى براى شستشوى ظرف، و تانكرهاى متعددى جهت استفاده ميهمانان از آب شيرين در نظر گرفته شده است.

عمليات ساختمانى شبستانهاى شرقى و غربى همچنين سردابها مراحل پايانى خود را مى گذرانند و فضاهاى مسقّف جلوى مسجد، با مساحتى حدود 6هزار متر مربع، به طور موقت در اختيار نمازگزاران قرار دارد.

لازم به ذكر است كه سفره خانه، همراه با تجهيزات با مساحت 6هزار متر مربع در قسمت شرقى مسجد دردست احداث مى باشد، حياط مسجد كه اخيرا توسعه يافته با راه هاى ورودى و خروجى و پاركينگ هاى مناسب در آينده ى نزديك آماده ى بهره بردارى خواهد بود.

مراحل اجرائى نقشه ى جامع و سالن هاى شرقى و غربى همراه با كليه امكانات رفاهى و خدماتى به اتمام رسيده و آماده ى پياده شدن است.

اميد واريم با كمكهاى افراد خيّر و با همت والاى ارادتمندان و دوستان حضرت ولى عصر - ارواحنا فداء - در داخل و خارج كشور، درآينده ى نزديك، كار ساختمانى آنها آغاز شود و مجموعه اى بسيار با شكوه و عظمت، در اختيار دل دادگان به ساحت قدس ولايت قرار گيرد.

مساحت اين مجموعه، افزون بر دويست هزار متر مربع مى باشد كه با نقشه اى زيبا و سبكى نو طراحى شده و دربهاى متعدّد و مناره هاى با شكوه براى آن منظور شده و مكانهائى خاص جهت سرويس دهى امكانات خدماتى و رفاهى ويژه ى ميهمانان در اين مجموعه پيش بينى گرديده است.

برادران و خواهران متعهد و پر تلاش در واحدهاى فرهنگى، انتظاماتى و خدماتى به انجام وظيفه اشتغال دارند و همواره به اين سعادت افتخار مى كنند.و همه از خداوند مسألت دارند، كارها و تلاشهايشان را مرضىّ مولايشان امام زمان - عجل الله فرجه - قرار دهد و آنان را از ياوران آن بزرگوار محسوب دارد.

در پايان لازم است عموم برادران و خواهران در سراسر كشور مستحضر باشند، بهترين پشتوانه ى مالى، كه همواره مسئولان مسجد مقدس را در ارائه ى خدمات به ميهمانان حضرت حجت بن الحسن - عجل الله تعالى فرجه - يارى نموده، نذور و هداياى مردمى اعم از وجوه نقدى و يا كمكهاى جنسى آنان مى باشد اين نذور و هداياى زائران و چه آنان كه وجوه نقدى و اجناس مصرفى، اعم از مواد غذائى، چادر، فرش و... كه به عنوان هديه تحويل مى دهند نبايد اقدامى عادى و معمولى به حساب آورد بلكه همه ى اين امور - اعم از مسائل مادى و معنوى - بواسطه ى عنايت ويژه اى است كه حضرت بقيــة الله امام دوازدهم - ارواحنا فداء - به اين سرزمين مقدس دارند و دل و فكر شيعيان را به جانب آن سوق مى دهند.

يكى از مراجع تقليد كه خود از شيفتگان الطاف قطب عالم امكان امام زمان - ارواحنا و ارواح العالمين له الفداء - هستند با وجود كهولت سن و اشتغالات علمى واجتماعى فراوان، حضورشان در ايام و ليالى مخصوص در مسجد مقدس جمكران نمودى از اين ارادت است مى فرمايند: اين مسجد جمكران و اين اقبال مردم، متعلق به خود آقا است، اينكه در تمام طول سال اشخاصى شب چهارشنبه تعهد كنند كه به جمكران بيايند از عنايت خود امام - عليه السلام - است.

خدمتگزاران مسجد مقدس، خود را مديون لطف و مرحمت عاشقان و ميهمانان حضرت مهدى - عليه السلام - مى دانند و همه توان خود را در ارائه ى خدمت و تأمين امور رفاهى و آماده ساختن مسجد جهت بهره بردارى، بكار مى گيرند.

ما اعتراف مى كنيم، بگونه اى كه شايسته ى اين مردم خوب و متعهد باشد، نمى توانيم انجام وظيفه نمائيم ولى تا حدودى اين قصور را امرى طبيعى بايد به حساب آورد. شبهاى چهارشنبه - به خصوص در فصل تابستان و ايام خاصه - جمعيت زائران از مرز سيصد هزار نفر هم كه خود به منزله يك شهرستان مى باشد، تجاوز مى كند، و با امكانات محدود و نيروى انسانى معدود، پاسخگويى به اين سيل عظيم مردمى، كارى دشوار خواهد بود. از پرودگار مسألت داريم، به بركت دعاى مولايمان حضرت بقيــة الله به ما توفيق و توان دهد اين مجموعه ى عظيم عبادى و معنوى را - متناسب با خاستگاه معارف عاليه اسلام و فرهنگ متعالى مهدويت - بگونه اى آماده سازيم تا هنگام ظهور ان شاءالله اصول و مبانى اسلام ناب، از اين مكان مقدس به سراسر جهان صادر شود و انوار ولايت و امامت از اين نقطه ى مركزى، سراسر گيتى را روشن گرداند و همانگونه كه قم و حرم اهل بيت - عليهم السلام - و حوزه ى مقدسه ى علميه، خاستگاه انقلاب بود و عظمت آن به نقاط مختلف منعكس گرديد اميدواريم كه مسجد مقدس جمكران نيز خاستگاه انقلاب حضرت مهدى موعود - عليه السلام - گردد و پرچم مهدويت درهمه ى نقاط جهان به اهتزاز در آيد.

ان شاء الله.