به دنبال آرامش روحی

شماره 24 - رجب 1427 - مرداد 1385

تنوع و فراوانی امکانات مادی به جای تسهیل و تسریع امور، فرصت پرداختن به معنویات و رسیدن به آرامش و سکون را سلب کرده و انسان در غرقاب مادیات به دنبال راه نجاتی است تا اندکی بیاساید.

اعتکاف، تلاشی است تا از دنیای پرهیاهو و دل‏مشغولی‌های آن فراغتی حاصل شود و زنگارهای زندگی مادی که روح را مکدر و تیره ساخته، اندکی شست‏و‏شو داده شود.

اعتکاف، فرصتی است تا انسان اندکی به خود و آنچه که با خود دارد، بیندیشد و با محاسبه‏ی اعمال خود، به توبه و بازگشت به خداوند روی آورد.

اعتکاف، پاسخی است به بزرگ‌ترین و عمیق‌ترین نیاز انسان، نیاز به نیایش و مناجات با معبود و انس با پروردگار خویش. بی‌جهت نیست که رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏آله‏و‏سلم پس از هجرت، هر سال ده روز از ماه مبارک رمضان را به اعتکاف می‌پرداخت و از زندگی معمولی کناره می‌گرفت و مشغول عبادت و نیایش پروردگار و تلاوت قرآن می‌شد.(1) آن حضرت با این عمل خویش، همگان را به یاد خدا و توجه به معنویات در زندگی دعوت می‌کرد. در دنیای امروز که امکانات زندگی مادی روز به روز افزون‌تر شده و انواع و اقسام ابزارها و وسایل برای رفاه هرچه بیشتر انسان، تولید و مصرف می‌شود، انسان‌ها بیشتر از هر زمان دیگر نیاز به خداوند و معنویت را احساس می‌کنند. زیرا امکانات بیشتر، ممکن است آسایش را به بشر هدیه کند؛ اما هرگز آرامش و امنیت را به انسان نخواهد بخشید. به همین دلیل است که آرامش روح و روان، بزرگ‏ترین گمشده‏ی بشر امروز شناخته شده و این حلقه‏ی مفقوده‏، تنها با یاد خدا و توجه به او پیدا می‌شود.

اعتکاف، تلاشی است برای این که انسان‌های فرورفته در غرقاب مادیات و محصور شده در ابزار و وسایل، از فضای پرالتهاب زندگی دنیایی به فضای روح‌بخش معنویت روی آورده و در یک فرصت استثنایی، زنجیر دنیا را از دست و پای خود بگشایند.

اعتکاف، در واقع حج مختصری است که انسان معتکف با پوشیدن لباسی شبیه لباس احرام از لذات زودگذر مادی صرف نظر کرده و لذت‌های دائمی و واقعی را تجربه می‌کند. لذت گفت‏و‏گو با خدا، لذت انس با معبود، لذت بیدار بودن در دل شب و از خوف و عشق خدا اشک ریختن، لذت توبه و بازگشت به خدا...

آری اعتکاف، تمرینی است برای عبودیت و اخلاص، عبودیتی که ضامن آزادی انسان از همه‏ی بندگی‌هاست، بندگی خدا به معنای تسلیم محض یک بنده در برابر مولایش. بنده‌ای که چون و چرا نمی‌کند و تنها به یک چیز می‌اندیشد؛ فرمان مولایش، و اگر انسان این‏گونه خداوند را بندگی کند، به اوج عزت و آزادگی دست می‌یابد، زیرا از بند رقیت همه‏ی خدایان دروغین و ساختگی آزاد می‌شود.

اعتکاف، ایام وزش آن نسیم رحمانی است که رسول خدا صلی‏الله‏علیه‏و‏اله‏و‏سلم ما را به آن نوید داد و فرمود: به راستی که در بعضی از اوقات به زندگی شما نسیم‌های رحمتی می‌وزد. آگاه باشید که خود را در معرض آن نسیم‌ها قرار دهید.(2)



پی نوشت:

1. «کان رسول الله اذا کان العشر الاواخر، اعتکف فی المسجد و ضربت له قبّه و شمّر المئذر...»، اصول کافی، شیخ کلینی، ج 4، ص 175. من لایحضره الفقیه، شیخ صدوق، ج 2، ص 184.

2. «انّ لربکم فی ایام دهرکم نفحات ألا فتعرّضوا لها»، بحارالانوار، علامه مجلسی، ج 68، ص 221.