کد مطلب : ۱۴۲۷۸
تشكيل پنجاه و پنجمين جلسه مرجع‌شناسی كتب عاشورايی در دزفول
ایران‌زمین: پنجاه و پنجمين جلسه مرجع‌شناسی كتب عاشورايی چهارشنبه، ۲۴ شهريورماه در دزفول برگزار می‌شود.
اين جلسه با حضور «محمدرضا سنگری»، محقق عاشورايی ساعت ۲:۳۰ در مركز تربيت معلم شهيد رجايی دزفول تشكيل خواهد شد.
در پنجاه و پنجمين جلسه مرجع‌شناسی كتب عاشورايی دزفول، كتاب «العِقد الفَريد»، نوشته «ابن عبد ربه، شهاب الدين ابو عمرو احمد بن محمد» بررسی می‌شود.
اين كتاب در تاريخ و اخبار و حكايات و از نظر تاريخ اندلس حائز اهميت است، زيرا مؤلف خود شاهد بسياری از حوادثی بوده كه در كتاب ذكر شده است. همچنين از آنجا كه بسياری از منابع «ابن عبد ربه» از دست رفته اين كتاب منبع منحصر به فرد برخی روايات تاريخی مانند اخبار مربوط به زياد و حجاج بن يوسف و علويان است. جايگاه اين كتاب به عنوان كتاب درسی ادب نيز قابل توجه است.
مجموعه‌های بزرگ ادب كه پس از العقد الفريد پديد آمده‌اند، عموما از اين كتاب بهره فراوان برده‌اند. اما به موازات شهرت كم نظير خود هموار، منتقدان سرسختی نيز داشته است.
قلفاظ شاعر معاصر ابن عبد ربه نامگذاری كتاب را به العقد الفريد (سينه ريز بیمانند) مورد ريشخند قرار میداد و آن را حبل التّوم (رشته سير) میناميد.
العقد الفريد به تقليد از عيون الاخبار تاليف ابن قتيبه نگارش يافته و مندرجات و ترتيب و عناوين ابواب آن آشكارا تحت تأثير كتاب ابن قتيبه است.
نگاهی به عناوين بخش‌های العقد الفريد میتواند برآوردی از محتوای ادبی آن به دست دهد و معلوم دارد كه ابن عبد ربه در اين اثر خويش به كدام يك از زمينه‌های ادب پرداخته و كدام يك را فرو گذاشته است.
هدف مؤلف از نگارش اين اثر، اساسا آن بوده است كه مجموعه‌ای از معارف و آداب مشرق را در اختيار نسل جوان مغرب قرار دهد.
ابن عبد ربه، العقد الفريد را در ساليان دراز تأليف كرده و پيوسته مطالب و مندرجات بخش‌های تنظيم يافته و طراحی شد، آن را مورد افزايش و كاهش و يا آرايش و پيرايش قرار میداده است. اما تدوين نهايی كتاب بايد در سال‌های آخر عمر وی صورت گرفته باشد.
منابع عمده ابن عبد ربه در تأليف اين كتاب عبارتند از: قرآن، تورات و انجيل، ترجمه كتاب‌هايی از ايران و يونان و هند. نيز ايام العرب و امثال العرب ابو عبيده معمر بن مثنی. از كتاب‌های جاحظ و مبرّد نيز بسيار بهره جسته است.
از ويژگیهای اين كتاب میتوان به اين ويژگی اشاره كرد كه برخی از بخش‌های آن با توجه به جامعيت و استقلال موضوع آنها، كتاب‌هايی جداگانه به شمار میرود. از آن جمله است بخش نوزدهم كه بحث مفصلی درباره عروض در بر دارد.
از آنجا كه ابن عبد ربه، مانند ابن قتيبه، سر آن داشته است كه كتابش از گزند كهنگی در امان بماند و عامه مردم كتاب خوان از آن بهره‌مند شوند و دارای چنان جاذبه‌ای باشد كه در سفر و حضر آن را فرو نگذارند، سخت به ايجاز میپرداخته و گذشته از حذف اسناد روايات و حكايات، از تكرار موضوعات حتی اگر بیفايده هم نمیبوده دوری جسته و از سوی ديگر از آوردن داستانهای نكته آميز، حتی شوخي‌های زننده و تعبيرات مستهجن ابائی نداشته است.
نخستين چاپ العقد الفريد در جهان اسلام در بولاق در سال ۱۲۹۳ ق انجام پذيرفته است. اين چاپ بارها همراه با تعليقات محققان كشورهای مختلف اسلامی تجديد چاپ شده است.
در حاشيه كتاب زهر الآداب و ثمر الالباب تأليف حصری متوفی در قيروان به سال ۴۵۳ ق، نيز به طبع در مصر بارها چاپ شده از جمله در سال ۱۳۰۲، ۱۳۰۵، ۱۳۱۴ و... .
در سال ۱۹۴۰، توسط احمد امين و احمد الزين و ابراهيم الابياری، در قاهره به چاپ رسيد.
يادآوری می‌شود؛ سلسله جلسات مرجع‌شناسی كتب عاشورايی از سوی مركز پژوهش و نشر فرهنگ عاشورای شهرستان دزفول به صورت مستمر برگزار می‌شود.
اين جلسه با حضور «محمدرضا سنگری»، محقق عاشورايی ساعت ۲:۳۰ در مركز تربيت معلم شهيد رجايی دزفول تشكيل خواهد شد.
در پنجاه و پنجمين جلسه مرجع‌شناسی كتب عاشورايی دزفول، كتاب «العِقد الفَريد»، نوشته «ابن عبد ربه، شهاب الدين ابو عمرو احمد بن محمد» بررسی می‌شود.
اين كتاب در تاريخ و اخبار و حكايات و از نظر تاريخ اندلس حائز اهميت است، زيرا مؤلف خود شاهد بسياری از حوادثی بوده كه در كتاب ذكر شده است. همچنين از آنجا كه بسياری از منابع «ابن عبد ربه» از دست رفته اين كتاب منبع منحصر به فرد برخی روايات تاريخی مانند اخبار مربوط به زياد و حجاج بن يوسف و علويان است. جايگاه اين كتاب به عنوان كتاب درسی ادب نيز قابل توجه است.
مجموعه‌های بزرگ ادب كه پس از العقد الفريد پديد آمده‌اند، عموما از اين كتاب بهره فراوان برده‌اند. اما به موازات شهرت كم نظير خود هموار، منتقدان سرسختی نيز داشته است.
قلفاظ شاعر معاصر ابن عبد ربه نامگذاری كتاب را به العقد الفريد (سينه ريز بیمانند) مورد ريشخند قرار میداد و آن را حبل التّوم (رشته سير) میناميد.
العقد الفريد به تقليد از عيون الاخبار تاليف ابن قتيبه نگارش يافته و مندرجات و ترتيب و عناوين ابواب آن آشكارا تحت تأثير كتاب ابن قتيبه است.
نگاهی به عناوين بخش‌های العقد الفريد میتواند برآوردی از محتوای ادبی آن به دست دهد و معلوم دارد كه ابن عبد ربه در اين اثر خويش به كدام يك از زمينه‌های ادب پرداخته و كدام يك را فرو گذاشته است.
هدف مؤلف از نگارش اين اثر، اساسا آن بوده است كه مجموعه‌ای از معارف و آداب مشرق را در اختيار نسل جوان مغرب قرار دهد.
ابن عبد ربه، العقد الفريد را در ساليان دراز تأليف كرده و پيوسته مطالب و مندرجات بخش‌های تنظيم يافته و طراحی شد، آن را مورد افزايش و كاهش و يا آرايش و پيرايش قرار میداده است. اما تدوين نهايی كتاب بايد در سال‌های آخر عمر وی صورت گرفته باشد.
منابع عمده ابن عبد ربه در تأليف اين كتاب عبارتند از: قرآن، تورات و انجيل، ترجمه كتاب‌هايی از ايران و يونان و هند. نيز ايام العرب و امثال العرب ابو عبيده معمر بن مثنی. از كتاب‌های جاحظ و مبرّد نيز بسيار بهره جسته است.
از ويژگیهای اين كتاب میتوان به اين ويژگی اشاره كرد كه برخی از بخش‌های آن با توجه به جامعيت و استقلال موضوع آنها، كتاب‌هايی جداگانه به شمار میرود. از آن جمله است بخش نوزدهم كه بحث مفصلی درباره عروض در بر دارد.
از آنجا كه ابن عبد ربه، مانند ابن قتيبه، سر آن داشته است كه كتابش از گزند كهنگی در امان بماند و عامه مردم كتاب خوان از آن بهره‌مند شوند و دارای چنان جاذبه‌ای باشد كه در سفر و حضر آن را فرو نگذارند، سخت به ايجاز میپرداخته و گذشته از حذف اسناد روايات و حكايات، از تكرار موضوعات حتی اگر بیفايده هم نمیبوده دوری جسته و از سوی ديگر از آوردن داستانهای نكته آميز، حتی شوخي‌های زننده و تعبيرات مستهجن ابائی نداشته است.
نخستين چاپ العقد الفريد در جهان اسلام در بولاق در سال ۱۲۹۳ ق انجام پذيرفته است. اين چاپ بارها همراه با تعليقات محققان كشورهای مختلف اسلامی تجديد چاپ شده است.
در حاشيه كتاب زهر الآداب و ثمر الالباب تأليف حصری متوفی در قيروان به سال ۴۵۳ ق، نيز به طبع در مصر بارها چاپ شده از جمله در سال ۱۳۰۲، ۱۳۰۵، ۱۳۱۴ و... .
در سال ۱۹۴۰، توسط احمد امين و احمد الزين و ابراهيم الابياری، در قاهره به چاپ رسيد.
يادآوری می‌شود؛ سلسله جلسات مرجع‌شناسی كتب عاشورايی از سوی مركز پژوهش و نشر فرهنگ عاشورای شهرستان دزفول به صورت مستمر برگزار می‌شود.
مرجع : ایکنا
