کد مطلب : ۱۷۵۹۵
خورشید کلوزآپ ندارد آقای درویش!
سیدمرتضی فاطمی در جهان نیوز نوشت :
متاسفانه این روزها فیلمی که درباره بزرگترین تراژدی عالم ساخته شود و بیصبرانه منتظر اکران عمومیاش بودیم، تبدیل به سوهان روح شده است. فیلمی که عمیقا آرزو کردیم بتواند ذرهای، تنها ذرهای از مصائب آل‌الله (علیهم‌السلام) را همچون روز واقعه و مختارنامه هنرمندانه روایت کند اما روز رستاخیز بیشتر به یک شوخی و هجو شبیه بود.
[درباره فیلم روز رستاخیز ]
قیام اباعبدالله (علیه‌السلام) و بهویژه روز عاشورا، از چنان محتوای دراماتیک و زیبایی برخوردار است که ملهم از هرگوشه آن میتوان صدها اثر ادبی و سینمایی فاخر تولید کرد. شیعه با تصویرسازی این حماسه و در اندوه آن سالها گریسته است.
همواره در روزهای پس از اکران این فیلم با خود تکرار کردم که نیت درویش از ساخت این فیلم، تقویت و گسترش فرهنگ شیعی بوده و قصد تحریف تاریخ و لطمه زدن به این واقعه تاریخی را نداشته و زحمت خود را کشیده، اما از کار در نیامده است؛ هنوز هم به این امر اعتقاد دارم. اما لجاجت و تعصبات کور بر نهادینهسازی فرهنگ «نمایش همه‌چیز و هیچ‌چیز»، پذیرفتنی نیست و موید این نظریه است که برای ساخت و ادای حق مطلب قیام اباعبدالله (علیه‌السلام) و حماسههایی از این قبیل، اراده و عزم بشری و آشنایی با تکنیکهای فیلمسازی و فرم به تنهایی کافی نیست.
بگذریم که به‌راحتی میتوان این اثر را از منظر فنون سینمایی نیز نقد کرد. فیلمنامه از گسست جدی رنج میبرد و فصول آن با یکدیگر همبستگی ارگانیک و دیالکتیک ندارد. معلوم نیست جامعه مخاطب فیلم شیعیانند یا برای همه ادیان و مذاهب ساخته شده است. معلوم نیست که اگر برای مخاطب خارجی ساخته شده کجای این داستان شلخته و کدام جلوه بصری میتواند مخاطب را سه ساعت بر صندلی سینما بنشاند؟ و اگر برای مصرف داخلی است که دیگر حرفی باقی نمیماند. تمام آنچه را درویش به غلط و ناقص روایت کرده، مخاطب از بر است.
اصلا مراجع عظام تقلید نیز حکم نکرده باشند، جناب فیلمساز بینالمللی! در ازای اصرار بر نمایش شمایل عباس‌بن‌علی (علیهماالسلام)، فرزندان آل‌الله، علی اکبر، قاسم (علیهم‌السلام) و... چه سود تعریف شدهای در باور مردم نسبت به مقدسات حاصل شد؟ شما صاحب فن و هنرمندید. اگر همین زودیها جوانکی هوس کرد داستانی از این حماسه بسازد و به تأسی از جنابعالی و همقطارانتان این ذوات مقدس را ناشیانه تصویر کند تکلیف چیست؟
برخی فتح بابها و اصرار بر آن‌ها، به ناکجا آباد ختم میشود. جناب درویش، شما ذوالفنون! با غضنفرها چه باید کرد؟
شنیدهایم که رستاخیزتان را اثری جهانی میپندارید که توان حضور در محافل بزرگ سینمایی جهان را دارد. از کدام فیلم حرف میزنید؟ فیلمی که حتی محض رضای خدا یک سکانس جذاب و تاثیرگذار ندارد؟ فیلمی که صحنههای اکشن آن بیشتر به جنگ گلادیاتورها و راکی ۵ شبیه است تا نبرد آل‌الله (علیهم‌السلام) و یزیدیان؟
شنیدهایم برای ساخت روز رستاخیز سالها تحقیق و پژوهش داشتهاید. روی چه موضوعی تحقیق میکردهاید؟ معلوم نیست چگونه تحقیقات، شما را بهسمت شذوذات روایی سوق داده است که گوشهچشمهای دختری زیبارو (شقایق فراهانی)، حر (علیه‌السلام) و فرزندش را جذب کاروان اباعبدالله (علیه‌السلام) میکند؟ یعنی تحقیقات چندسالهتان شما را قانع کرده که حضرت علی اصغر (علیه‌السلام) بهواسطه تیر حرمله (لعنت‌الله‌علیه) کشته نشده است؟! یا جنابعالی به مقاتلی دسترسی دارید که در آن خون علی اصغر (علیه‌السلام) ـ که توسط امام به آسمان پاشیده میشود ـ بار دیگر به زمین باز میگردد و روی سم اسب میریزد؟! کدام روایت و مقتل مورد مطالعه شما شهادت حضرت علی اکبر (علیه‌السلام) را بدین‌سان و با اندکی خراش پیشانی روایت کرده است؟ جناب درویش، آیا قاسم‌بن‌الحسن (علیه‌السلام) قریب ۳۰ سال از عمرش گذشته بود؟ و هزاران آیای دیگر که تمام مخاطبین معمولی و منبردیده برایشان ایجاد میشود. متاسفم که بگویم برخی از کارگردانان ما به مرض «خود دیگر انگاری» مبتلا شدهاند. جزئیاتش بماند.
به خدا قسم، خورشید کلوزآپ ندارد آقای درویش! آتشی که از قتل حسین (علیه‌السلام) بر قلب مومنین افتاده است، با رستاخیز شما شعله‌ور نمیشود. جناب درویش، حال مردم خوش است خرابش نکنید.
[مجموعه مطالب در مورد روز رستاخیز را اینجا بخوانید]
متاسفانه این روزها فیلمی که درباره بزرگترین تراژدی عالم ساخته شود و بیصبرانه منتظر اکران عمومیاش بودیم، تبدیل به سوهان روح شده است. فیلمی که عمیقا آرزو کردیم بتواند ذرهای، تنها ذرهای از مصائب آل‌الله (علیهم‌السلام) را همچون روز واقعه و مختارنامه هنرمندانه روایت کند اما روز رستاخیز بیشتر به یک شوخی و هجو شبیه بود.
[درباره فیلم روز رستاخیز ]
قیام اباعبدالله (علیه‌السلام) و بهویژه روز عاشورا، از چنان محتوای دراماتیک و زیبایی برخوردار است که ملهم از هرگوشه آن میتوان صدها اثر ادبی و سینمایی فاخر تولید کرد. شیعه با تصویرسازی این حماسه و در اندوه آن سالها گریسته است.
همواره در روزهای پس از اکران این فیلم با خود تکرار کردم که نیت درویش از ساخت این فیلم، تقویت و گسترش فرهنگ شیعی بوده و قصد تحریف تاریخ و لطمه زدن به این واقعه تاریخی را نداشته و زحمت خود را کشیده، اما از کار در نیامده است؛ هنوز هم به این امر اعتقاد دارم. اما لجاجت و تعصبات کور بر نهادینهسازی فرهنگ «نمایش همه‌چیز و هیچ‌چیز»، پذیرفتنی نیست و موید این نظریه است که برای ساخت و ادای حق مطلب قیام اباعبدالله (علیه‌السلام) و حماسههایی از این قبیل، اراده و عزم بشری و آشنایی با تکنیکهای فیلمسازی و فرم به تنهایی کافی نیست.
بگذریم که به‌راحتی میتوان این اثر را از منظر فنون سینمایی نیز نقد کرد. فیلمنامه از گسست جدی رنج میبرد و فصول آن با یکدیگر همبستگی ارگانیک و دیالکتیک ندارد. معلوم نیست جامعه مخاطب فیلم شیعیانند یا برای همه ادیان و مذاهب ساخته شده است. معلوم نیست که اگر برای مخاطب خارجی ساخته شده کجای این داستان شلخته و کدام جلوه بصری میتواند مخاطب را سه ساعت بر صندلی سینما بنشاند؟ و اگر برای مصرف داخلی است که دیگر حرفی باقی نمیماند. تمام آنچه را درویش به غلط و ناقص روایت کرده، مخاطب از بر است.
اصلا مراجع عظام تقلید نیز حکم نکرده باشند، جناب فیلمساز بینالمللی! در ازای اصرار بر نمایش شمایل عباس‌بن‌علی (علیهماالسلام)، فرزندان آل‌الله، علی اکبر، قاسم (علیهم‌السلام) و... چه سود تعریف شدهای در باور مردم نسبت به مقدسات حاصل شد؟ شما صاحب فن و هنرمندید. اگر همین زودیها جوانکی هوس کرد داستانی از این حماسه بسازد و به تأسی از جنابعالی و همقطارانتان این ذوات مقدس را ناشیانه تصویر کند تکلیف چیست؟
برخی فتح بابها و اصرار بر آن‌ها، به ناکجا آباد ختم میشود. جناب درویش، شما ذوالفنون! با غضنفرها چه باید کرد؟
شنیدهایم که رستاخیزتان را اثری جهانی میپندارید که توان حضور در محافل بزرگ سینمایی جهان را دارد. از کدام فیلم حرف میزنید؟ فیلمی که حتی محض رضای خدا یک سکانس جذاب و تاثیرگذار ندارد؟ فیلمی که صحنههای اکشن آن بیشتر به جنگ گلادیاتورها و راکی ۵ شبیه است تا نبرد آل‌الله (علیهم‌السلام) و یزیدیان؟
شنیدهایم برای ساخت روز رستاخیز سالها تحقیق و پژوهش داشتهاید. روی چه موضوعی تحقیق میکردهاید؟ معلوم نیست چگونه تحقیقات، شما را بهسمت شذوذات روایی سوق داده است که گوشهچشمهای دختری زیبارو (شقایق فراهانی)، حر (علیه‌السلام) و فرزندش را جذب کاروان اباعبدالله (علیه‌السلام) میکند؟ یعنی تحقیقات چندسالهتان شما را قانع کرده که حضرت علی اصغر (علیه‌السلام) بهواسطه تیر حرمله (لعنت‌الله‌علیه) کشته نشده است؟! یا جنابعالی به مقاتلی دسترسی دارید که در آن خون علی اصغر (علیه‌السلام) ـ که توسط امام به آسمان پاشیده میشود ـ بار دیگر به زمین باز میگردد و روی سم اسب میریزد؟! کدام روایت و مقتل مورد مطالعه شما شهادت حضرت علی اکبر (علیه‌السلام) را بدین‌سان و با اندکی خراش پیشانی روایت کرده است؟ جناب درویش، آیا قاسم‌بن‌الحسن (علیه‌السلام) قریب ۳۰ سال از عمرش گذشته بود؟ و هزاران آیای دیگر که تمام مخاطبین معمولی و منبردیده برایشان ایجاد میشود. متاسفم که بگویم برخی از کارگردانان ما به مرض «خود دیگر انگاری» مبتلا شدهاند. جزئیاتش بماند.
به خدا قسم، خورشید کلوزآپ ندارد آقای درویش! آتشی که از قتل حسین (علیه‌السلام) بر قلب مومنین افتاده است، با رستاخیز شما شعله‌ور نمیشود. جناب درویش، حال مردم خوش است خرابش نکنید.
[مجموعه مطالب در مورد روز رستاخیز را اینجا بخوانید]
