کد مطلب : ۱۷۹۷۵
مرثیه‌ای که امیرالمؤمنین(ع) در سوگ حضرت فاطمه(س) سرود
هنگامی که خبر شهادت حضرت صدیقه طاهره(س) را به مولاى متقیان رساندند، امیرالمؤمنین(ع) از شنیدن این خبر ناگوار غش کرد و با صورت به زمین خورد، چون به هوش آمد، فرمود: «بمن العزاء یا بنت محمد» اى دختر رسول خدا! به چه کسى در این مصیبت تسلیت باید گفت، «کنت بک اتعزى ففیم العزاء من بعدک؟»، اى سیدة النساء من اندوه و غمم را به تو تسلى مىدادم، بعد از تو به چه کسى خود را تسلیت دهم و با اشک چشم و سوز دل این گونه می‌خواند:
لکل اجتماع من خلیلین فرقة و کل الذى دون الفراق قلیل
میان هر دو دوست فراقی هست و هر چیز دیگر که غیر از فراق دوست باشد تحملش آسان است.
و ان افتقادى فاطمة بعد احمد دلیل على ان لا یدوم خلیل
و اینکه من فاطمه(س) را پس از احمد(ص) از دست داده‌ام، دلیل بر آن است که دوست در این دنیا دوام نمی‌یابد.
و باز امام علی(ع) این چنین غم‌انگیز ادامه می‌دهد:
حبیب لیس یعدله حبیب / و ما لسواه فی قلبی نصیب
دوستی که معادل وی دوستی نیست و برای غیر او در قلب من بهره‌ای نیست.
حبیب غاب عن بصری و جسمی / ولکن عن فؤادی ما یغیب
محبوبی که از چشم و از جسم من غائب شد، ولی هرگز از قلب من این دوست غائب نمی‌شود.
این مرثیه امام علی(ع) در سایر کتب اهل سنت هم روایت شده است، به گونه‌ای که ابن حجر عسقلانی از دانشمندان اهل سنت در کتاب «لسان المیزان» می‌نویسد:
(هشام) بن کامل السوردی، قال ابن حبان، فی کتاب اثقات شیخ یروی عن یزید بن هارون لم أر فی حدیثه ما فی القلب منه الا شیئا ... عن انس بن مالک رضی الله عنه قال لما ماتت فاطمه رضی الله عنها دخل علی رضی الله عنه قال:
لکل اجتماع من خلیلین فرقة و کل الذى دون الفراق قلیل
و ان افتقادى واحدا بعد واحد دلیل على ان لا یدوم خلیل
فلما حملت الجنازة قام فی المقبرة فقال اسلام علیکم یا اهل البلاء
قلت: فذکر الخبر موقوفا وهو ظاهر النکاره والله اعلم.
هشام بن کامل، ابن حبان در کتاب ثقات گفته که او از یزید بن هارون حدیث نقل می‌کند، حدیثی از او نمی‌بینم مگر آنکه در قلب چیزی نسبت به آن است... از انس بن مالک نقل کرده که هنگامی که فاطمه(س) در گذشت، علی وارد شد و فرمود:
برای هر اجتماعی که بین دو خلیل و دوست باشد، جدایی است و هر آنچه برتر از جدایی باشد، کم است.
و اینکه من یکی بعد از دیگری دوستانم را از دست می‌دهم، نشانه این است که هیچ خلیلی باقی نمی‌ماند.
پس هنگامی که جنازه حمل شد در مقبره ایستاد و فرمود: سلام بر شما ای اهل بلاء(مبتلایان به مرگ)
می‌گویم: این خبر موقوف و بدون سند متصل است و منکر بودنش ظاهر است.
و آن هنگامی که امام على(ع) پیکر نورانى فاطمه زهرا(س) را به خاک سپرد و در کنار قبر آن بانوى پهلو شکسته نشست و خطاب به قبر آن بانو فرمود: «یا ارض استودعتک ودیعتى، هذه بنت رسول اللَّه» اى زمین امانتم را به تو مىسپارم، این دختر رسول خداست، «فنودى منهایا على انا ارفق بها منک فارجع ولاتهتم»
ناگاه شنید کسى مىگوید یا على! من از تو نسبت به بانویت مهربانترم، به سوى منزل بازگرد و غصه مخور.
لکل اجتماع من خلیلین فرقة و کل الذى دون الفراق قلیل
میان هر دو دوست فراقی هست و هر چیز دیگر که غیر از فراق دوست باشد تحملش آسان است.
و ان افتقادى فاطمة بعد احمد دلیل على ان لا یدوم خلیل
و اینکه من فاطمه(س) را پس از احمد(ص) از دست داده‌ام، دلیل بر آن است که دوست در این دنیا دوام نمی‌یابد.
و باز امام علی(ع) این چنین غم‌انگیز ادامه می‌دهد:
حبیب لیس یعدله حبیب / و ما لسواه فی قلبی نصیب
دوستی که معادل وی دوستی نیست و برای غیر او در قلب من بهره‌ای نیست.
حبیب غاب عن بصری و جسمی / ولکن عن فؤادی ما یغیب
محبوبی که از چشم و از جسم من غائب شد، ولی هرگز از قلب من این دوست غائب نمی‌شود.
این مرثیه امام علی(ع) در سایر کتب اهل سنت هم روایت شده است، به گونه‌ای که ابن حجر عسقلانی از دانشمندان اهل سنت در کتاب «لسان المیزان» می‌نویسد:
(هشام) بن کامل السوردی، قال ابن حبان، فی کتاب اثقات شیخ یروی عن یزید بن هارون لم أر فی حدیثه ما فی القلب منه الا شیئا ... عن انس بن مالک رضی الله عنه قال لما ماتت فاطمه رضی الله عنها دخل علی رضی الله عنه قال:
لکل اجتماع من خلیلین فرقة و کل الذى دون الفراق قلیل
و ان افتقادى واحدا بعد واحد دلیل على ان لا یدوم خلیل
فلما حملت الجنازة قام فی المقبرة فقال اسلام علیکم یا اهل البلاء
قلت: فذکر الخبر موقوفا وهو ظاهر النکاره والله اعلم.
هشام بن کامل، ابن حبان در کتاب ثقات گفته که او از یزید بن هارون حدیث نقل می‌کند، حدیثی از او نمی‌بینم مگر آنکه در قلب چیزی نسبت به آن است... از انس بن مالک نقل کرده که هنگامی که فاطمه(س) در گذشت، علی وارد شد و فرمود:
برای هر اجتماعی که بین دو خلیل و دوست باشد، جدایی است و هر آنچه برتر از جدایی باشد، کم است.
و اینکه من یکی بعد از دیگری دوستانم را از دست می‌دهم، نشانه این است که هیچ خلیلی باقی نمی‌ماند.
پس هنگامی که جنازه حمل شد در مقبره ایستاد و فرمود: سلام بر شما ای اهل بلاء(مبتلایان به مرگ)
می‌گویم: این خبر موقوف و بدون سند متصل است و منکر بودنش ظاهر است.
و آن هنگامی که امام على(ع) پیکر نورانى فاطمه زهرا(س) را به خاک سپرد و در کنار قبر آن بانوى پهلو شکسته نشست و خطاب به قبر آن بانو فرمود: «یا ارض استودعتک ودیعتى، هذه بنت رسول اللَّه» اى زمین امانتم را به تو مىسپارم، این دختر رسول خداست، «فنودى منهایا على انا ارفق بها منک فارجع ولاتهتم»
ناگاه شنید کسى مىگوید یا على! من از تو نسبت به بانویت مهربانترم، به سوى منزل بازگرد و غصه مخور.
مرجع : خبرگزاری فارس
