کد مطلب : ۱۸۲۳۴
تئاتر دینی، تفسیری نمایشی و متفاوت از رویدادهای دینی است
اگر قرار باشد همه آن چیزی که در روایت نمایشی از یک واقعه دینی اتفاق می‌افتد، براساس روایات تاریخی باشد که دیگر نیاز به تولید نمایش نیست؛ مراد از تئاتر دینی تفسیری نمایشی از رویدادهای دینی است که براساس نگرش متفاوت شخص و یا گروه تولید اتفاق می‌افتد.
سیدحسین فدایی‌حسین، نویسنده و پژوهشگر تئاتر دینی گفت: اینکه مخاطب تئاتر دینی برای تماشای نمایش به ویژه آن دسته از آثار نمایشی که به برشی از تاریخ و یا رویداد مذهبی اشاره دارند با پیش‌زمینه قبلی می‌آید شکی نیست و اغلب این ذهنیت را دارد که اگر فلان اثر نمایشی طابق نعل به نعل رویدادی که مثلاً آن را در کتاب‌های تاریخی خوانده و یا در جریان سخنرانی‌های مذهبی پای منابر و یا مداحی‌ها به آن گوش سپرده است نباشد لذا تحریفی اتفاق افتاده است.
وی گفت: این در حالیست که مراد از تولید یک اثر نمایشی که به یک جریان موثق تاریخی می‌پردازد، روایت مو به موی اتفاقات آن نیست که اگر اینطور بود که دیگر نیازی به تولید اثر نمایشی نبود چرا که مخاطب همانطور که گفته شد آن را مکرر یا در کتاب خوانده و یا پای منابر مذهبی شرح وقایع را شنیده است.
انتخاب منظری متفاوت نسبت به یک رویداد دینی به معنی تحریف اصل واقعه نیست
فدایی‌حسین تصریح کرد: در اصل منظور از تولید یک نمایش دینی تفسیری نمایشی از منظری متفاوت نسبت به یک واقعه و یا مفهوم دینی است که شاید یا به آن توجهی نشده و یا کمتر به آن پرداخته شده باشد؛ این به معنای تحریف اصل جریان و یا واقعه نیست بلکه ارائه نوعی برداشت شخص یا گروهی است که به تولید آن نمایش پرداخته‌اند.
نویسنده نمایش‌نامه‌های دینی «بانوی بی‌نشان» و «طوفان» ادامه داد: متأسفانه گروه‌های نمایشی مذهبی در تولید یک تئاتر پیش‌فرضی را برای خود معین می‌کنند و آن اینکه چون پیش‌بینی می‌کنند نگرش متفاوت نمایشی آنها نسبت به مسائل دینی ممکن است با بازخورد منفی مخاطبان مواجه شود یا به دنبال تولید نمایش دینی نیستند و یا راهی امتحان پس‌داده را در این زمینه برای خود انتخاب می‌کنند که نتیجه‌اش تکرار چندین و چند ساله نمایشی‌هایی انگشت‌شمار می‌شود که بدون کوچکترین تغییری البته به غیر از تغییر در بازیگران، هر ساله به مناسبت‌های گوناگون به روی صحنه می‌روند.
برای تغییر در نگرش مخاطب در مواجهه با نمایش دینی نیاز به فرهنگسازی داریم
نویسنده نمایشنامه عاشورایی «سراب» با تأکید بر اینکه تفاوت نگرش در زمینه تولیدات نمایشی با موضوعات و مضامین دینی و اعتقادی نیاز به فرهنگسازی در میان مخاطبان دارد گفت: این مسئله مستلزم این است که ابتدا این تغییر و تحول در نوع نگرش مسئولان و مدیران تصمیم‌گیرنده اتفاق بیفتد؛ چگونه در شرایطی که فلان مسئول در مواجهه با آثار متفاوت نمایش دینی همان نگرش متعصبانه و بدون انعطاف مخاطب عام را اتخاذ می‌کند و کوچکترین نوآوری را در روایت نمایشی مترادف با تحریف برمی‌شمرد، می‌توان انتظار داشت که مخاطب نیز نوع برخورد خود را با آثار نوآورانه در زمینه تئاتر مذهبی تغییر دهد؟
وی در پایان گفت: در شرایطی که همچنان پافشاری مسئولان بر تکرار همان آثار امتحان پس‌داده طی سالیان متوالی است که هیچ خروجی مفید و مؤثری برای مخاطب نخواهند داشت، من و دوستان دغدغه‌مند در زمینه تولیدات تئاتر دینی که سعی در تنوع و ایجاد فضای متفاوت بصری و روایی در تولیدات نمایشی دینی داریم، برای جلوگیری از اعمال ممیزی‌های سخت و دست پاگیر که روند تولید نمایش را دچار فرسایش می‌کند، ترجیح می‌دهیم یا کار نکنیم و یا نیروی و توان خود را بر روی گونه‌های دیگر نمایشی متمرکز کنیم.
سیدحسین فدایی‌حسین، نویسنده و پژوهشگر تئاتر دینی گفت: اینکه مخاطب تئاتر دینی برای تماشای نمایش به ویژه آن دسته از آثار نمایشی که به برشی از تاریخ و یا رویداد مذهبی اشاره دارند با پیش‌زمینه قبلی می‌آید شکی نیست و اغلب این ذهنیت را دارد که اگر فلان اثر نمایشی طابق نعل به نعل رویدادی که مثلاً آن را در کتاب‌های تاریخی خوانده و یا در جریان سخنرانی‌های مذهبی پای منابر و یا مداحی‌ها به آن گوش سپرده است نباشد لذا تحریفی اتفاق افتاده است.
وی گفت: این در حالیست که مراد از تولید یک اثر نمایشی که به یک جریان موثق تاریخی می‌پردازد، روایت مو به موی اتفاقات آن نیست که اگر اینطور بود که دیگر نیازی به تولید اثر نمایشی نبود چرا که مخاطب همانطور که گفته شد آن را مکرر یا در کتاب خوانده و یا پای منابر مذهبی شرح وقایع را شنیده است.
انتخاب منظری متفاوت نسبت به یک رویداد دینی به معنی تحریف اصل واقعه نیست
فدایی‌حسین تصریح کرد: در اصل منظور از تولید یک نمایش دینی تفسیری نمایشی از منظری متفاوت نسبت به یک واقعه و یا مفهوم دینی است که شاید یا به آن توجهی نشده و یا کمتر به آن پرداخته شده باشد؛ این به معنای تحریف اصل جریان و یا واقعه نیست بلکه ارائه نوعی برداشت شخص یا گروهی است که به تولید آن نمایش پرداخته‌اند.
نویسنده نمایش‌نامه‌های دینی «بانوی بی‌نشان» و «طوفان» ادامه داد: متأسفانه گروه‌های نمایشی مذهبی در تولید یک تئاتر پیش‌فرضی را برای خود معین می‌کنند و آن اینکه چون پیش‌بینی می‌کنند نگرش متفاوت نمایشی آنها نسبت به مسائل دینی ممکن است با بازخورد منفی مخاطبان مواجه شود یا به دنبال تولید نمایش دینی نیستند و یا راهی امتحان پس‌داده را در این زمینه برای خود انتخاب می‌کنند که نتیجه‌اش تکرار چندین و چند ساله نمایشی‌هایی انگشت‌شمار می‌شود که بدون کوچکترین تغییری البته به غیر از تغییر در بازیگران، هر ساله به مناسبت‌های گوناگون به روی صحنه می‌روند.
برای تغییر در نگرش مخاطب در مواجهه با نمایش دینی نیاز به فرهنگسازی داریم
نویسنده نمایشنامه عاشورایی «سراب» با تأکید بر اینکه تفاوت نگرش در زمینه تولیدات نمایشی با موضوعات و مضامین دینی و اعتقادی نیاز به فرهنگسازی در میان مخاطبان دارد گفت: این مسئله مستلزم این است که ابتدا این تغییر و تحول در نوع نگرش مسئولان و مدیران تصمیم‌گیرنده اتفاق بیفتد؛ چگونه در شرایطی که فلان مسئول در مواجهه با آثار متفاوت نمایش دینی همان نگرش متعصبانه و بدون انعطاف مخاطب عام را اتخاذ می‌کند و کوچکترین نوآوری را در روایت نمایشی مترادف با تحریف برمی‌شمرد، می‌توان انتظار داشت که مخاطب نیز نوع برخورد خود را با آثار نوآورانه در زمینه تئاتر مذهبی تغییر دهد؟
وی در پایان گفت: در شرایطی که همچنان پافشاری مسئولان بر تکرار همان آثار امتحان پس‌داده طی سالیان متوالی است که هیچ خروجی مفید و مؤثری برای مخاطب نخواهند داشت، من و دوستان دغدغه‌مند در زمینه تولیدات تئاتر دینی که سعی در تنوع و ایجاد فضای متفاوت بصری و روایی در تولیدات نمایشی دینی داریم، برای جلوگیری از اعمال ممیزی‌های سخت و دست پاگیر که روند تولید نمایش را دچار فرسایش می‌کند، ترجیح می‌دهیم یا کار نکنیم و یا نیروی و توان خود را بر روی گونه‌های دیگر نمایشی متمرکز کنیم.
مرجع : ایکنا
