نگارش داستان درباره معصومین(ع) سهل و ممتنع است

محسن پرویز، عضو انجمن قلم و معاون فرهنگی اسبق وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، درباره چاپ نسخه‌ رمان «دوازدهم» علی مؤذنی که به تأیید وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی نرسیده بود، گفت: اینکه نسخه‌ای غیر از آنچه به تأیید ارشاد رسیده است منتشر شده، اتفاق هشداردهنده‌ای است. هشدار درباره واگذاری مسئولیت به ناشران به گفته این کارشناس ادبی، اگر قرار باشد که ناشران منسوب به دولت هم مرتکب چنین خطاهایی شوند که نسخه‌ای را به ارشاد ارائه کنند و سهواً آن طور که گفته شده است، نسخه دیگری چاپ شود، اتفاق ناخوشایند و بسیار هشداردهنده‌ای است. پرویز با اشاره به اینکه ارشاد در وضعیت و شرایطی است که علاقه‌مند است بخشی‌هایی از کار را با مسئولیت خود به ناشران واگذار کند، ادامه داد: بی‌دقتی‌های صورت گرفته نشان می‌دهد که برخی از ناشران چندان هم مورد اعتماد نیستند و نمی‌توان کار را به راحتی به آنها واگذار کرد. تکلیف قانونی مشخص است سخنگوی انجمن قلم درباره اینکه در قانون چه مجازاتی برای این اقدام در نظر گرفته شده است، عنوان کرد: تکلیف قانونی مشخص است؛ تخلفی انجام شده و اگر نسخه‌ای که چاپ می‌شود غیر از نسخه مجوز گرفته باشد، آن نسخ باید جمع‌آوری و امحاء شود. وی همچنین درباره رسیدگی به تخلف ناشر از منظر قانونی اظهار کرد: ناشر در این باره تخلف کرده است و باید این موضوع در مجموعه رسیدگی به تخلفات ناشران که در وزارت فرهنگ و ارشاد وجود دارد، مطرح شود و آنجا پیش‌بینی‌هایی برای مجازات برخی تخلف‌ها دیده شده است که این مورد هم می‌تواند از جمله آنها باشد. پرویز درباره استفاده از برخی تعبیرات برای توصیف دشمنان ائمه معصومین(ع) و منسوبین آنان برای واقع‌نمایی داستانی گفت: موضوع پرداختن به زندگی معصومین(ع) و داستان‌نویسی درباره زندگی آنها و اطرافیان آنها موضوع جدیدی نیست و به هر حال سابقه دارد و افراد بسیاری در این باره مطلب نوشته‌اند. نگارش داستان درباره معصومین(ع) سهل و ممتنع است این کارشناس حوزه نشر در ادامه سخنانش افزود: این رویکرد در داستان‌نویسی هم ظرافت‌های خود را دارد و هم کاری سهل و ممتنع است، اگر چه به ظاهر به نظر می‌رسد کار ساده‌ای است، اما از جهاتی سختی‌هایی هم دارد. وی یادآور شد: در مجموع نوشتن داستان درباره مسائل تاریخی به این دلیل که خوانندگان عموماً از نتیجه کار مطلع هستند و می‌دانند که بَعد چه خواهد شد، و ایجاد عنصر تعلیق و کشش در این داستان‌ها کار سختی است. پرویز اظهار کرد: وقتی قرار است به زندگی ائمه معصومین(ع) بپردازیم، سختی کار مضاعف می‌شود، چرا که محدودیت‌هایی هم در توصیف صحنه‌ها و دیالوگ‌ها برای نویسنده ایجاد می‌شود. نویسنده داستان دینی باید با مسائل دینی و تاریخی آشنا باشد خالق «عکس در آئینه دلم» همچنین درباره مجاز بودن نویسنده در استفاده از برخی کلمات و تعبیرات و توصیف برخی صحنه‌ها افزود: وقتی نویسنده می‌خواهد در این زمینه مطلب بنویسد، حتما باید با مسائلی از این دست آشنا باشد و سختی‌های کار را در نظر بگیرد و دقت نظر کافی در این باره داشته باشد تا حساسیتی ایجاد نکند. پرویز همچنین درباره اینکه نویسنده پیش از این گفته بود برای نگارش کتاب از دانسته‌های خود استفاده کرده است، اظهار کرد: داستان تاریخی یک کتاب تاریخی صرف نیست و آمیزه‌ای از تخیل و حقایق تاریخی است؛ اما باید بر اساس مستندات تاریخی ـ مخصوصا در اینگونه موضوعات حساس ـ باشد. نویسنده باید به اصول کلی حوادث پایبند باشد وی گفت: باید توجه داشت که در داستان نویسنده بنا بر قاعده باید به اصول کلی حوادثی که در تاریخ نقل شده است، پایبند باشد و از تخیل خودش کمک بگیرد و داستان را غنی‌تر کند. پرویز تصریح کرد: بر این اساس در داستان‌های تاریخی که در واقع مرتبط با ائمه معصومین(ع) است، مقداری کار سخت‌تر است، چون محدودیت‌هایی دارد و تخیل نویسنده هم وجود دارد. از این رو کسانی که که به این موضوعات می‌پردازند، باید با این مبانی آشنایی کافی داشته باشند.