کد مطلب : ۲۱۴۷۴
کرنانوازی؛ سنت عزاداری مرسوم گیلان/ دمیدن نوای «حسین وای» در کرنا
محرم در آئین ما جایگاه والایی دارد و هر منطقه و اقلیم از کشور براساس باورها و اعتقادات و برخاسته از فرهنگ محلی خود این آئین را برگزار می‌کند. بدین ترتیب هنرهایی چون شعر، تعزیه، نوحه‌خوانی و... از آئین‌های محرم جدایی ناپذیرند و به واسطه این هنرها پیام‌های عاشورا توانسته تا به امروز به خوبی انتقال پیدا کند.
حفظ آئین‌ها و سنت‌های عاشورایی از دیگر مصادیق خودباوری و اعتقاد قلبی به ائمه اطهار(ع) است و مردم هر ساله با شور و اشتیاق به استقبال ماه محرم می‌روند و بر سر و سینه خود می‌زنند و بر این ماتم عظما اشک می‌ریزند.
کرنانوازی از سنت‌های قدیمی استان گیلان و به عنوان یک نوع عزاداری مرسوم است که در ماه‌های محرم و صفر در مناطق مختلف این استان نواخته می‌شود. این سنت مذهبی بیشتر در شهرهای آستانه اشرفیه، رحیم‌آباد، واجارگاه و کلاچای در شرق استان گیلان پابرجا و به قوت خود باقی است.
کرنا یکی از سازهای منطقه است که تا پیش از این برای اطلاع‌رسانی و اعلام خبری به مردم از آن استفاده می‌شد و امروزه تنها به عنوان ساز مراسم عزاداری شخصی و مذهبی از آن استفاده می‌شود.
«کرنی» یا «کرنا» مرکب از دو لغت کر و نای است. «کر» به معنی جنگ و در فارسی به صورت کارزار آمده است و «نای» همان نی است که در گیلان از نی ساخته می‌شود. استفاده از کرنا در گیلان، خراسان و فارس مرسوم است، کرنا در گیلان بدون زبانه و سوراخ بوده از سه قسمت تشکیل می‌شود، قسمتی که در دهان قرار می‌گیرد، قسمت بدنه که در ازای آن گاه به بیش از ۳ متر می‌رسد و قسمت سر آن که خمیده و به شکل عصا است.
سر عصایی شکل کرنا محل خروج و تشدید صدا از جنس کدو است، کرنا سازی قدیمی و تاریخی است که در استان‌های مختلف ایران به شکل‌های متفاوت ساخته و اجرا می‌شود، مهم‌ترین کرناها، کرنای شمال خصوصا گیلان است.
کرنا به جز ایام سوگواری امامان به ویژه امام حسین(ع) در یادبود شهدا و برای خانواده‌هایی که داغ جوان دیده باشند نیز نواخته می‌شود. کرنا آلتی بادی و بلند که دارای صدای بم و رسائی است و چون سوراخ ندارد با انگشتان نواخته نمی‌شود از این رو فقط با دم نوازنده از آن صدا حاصل می‌شود. جنس بدنه کرنا از نی است که برای استحکام بیشتر پوششی از بریده‌های نی روی بدنه آن بسته می‌شود و طول آن متفاوت بین دو تا چهار متر و گاهی بیشتر است.
کرنا معمولا به صورت دسته‌جمعی و در قالب گروه‌های ۱۰ نفره کرنانواز نواخته می‌شود که یک نفر سرگروه بوده و بقیه او را همراهی می‌کنند.
طریقه نواختن کرنا بدین‌گونه است که شخص با تجربه‌ای به عنوان تک‌نواز گروه، نوایی را در کرنا می‌دمد و بقیه نفرات پاسخ می‌دهند؛ تک‌نواز گروه مصیبتی از حضرت امام حسین (ع) را در داخل کرنا دمیده و پس از آن صدای «وای وای» از کرنای وی به گوش می‌رسد. در این لحظه گروه، نوای «حسین وای» را در کرنا می‌دمند، بدین ترتیب شنوندگان «وای وای، حسین وای» را از تک‌نواز و گروه او می‌شنوند.
حفظ آئین‌ها و سنت‌های عاشورایی از دیگر مصادیق خودباوری و اعتقاد قلبی به ائمه اطهار(ع) است و مردم هر ساله با شور و اشتیاق به استقبال ماه محرم می‌روند و بر سر و سینه خود می‌زنند و بر این ماتم عظما اشک می‌ریزند.
کرنانوازی از سنت‌های قدیمی استان گیلان و به عنوان یک نوع عزاداری مرسوم است که در ماه‌های محرم و صفر در مناطق مختلف این استان نواخته می‌شود. این سنت مذهبی بیشتر در شهرهای آستانه اشرفیه، رحیم‌آباد، واجارگاه و کلاچای در شرق استان گیلان پابرجا و به قوت خود باقی است.
کرنا یکی از سازهای منطقه است که تا پیش از این برای اطلاع‌رسانی و اعلام خبری به مردم از آن استفاده می‌شد و امروزه تنها به عنوان ساز مراسم عزاداری شخصی و مذهبی از آن استفاده می‌شود.
«کرنی» یا «کرنا» مرکب از دو لغت کر و نای است. «کر» به معنی جنگ و در فارسی به صورت کارزار آمده است و «نای» همان نی است که در گیلان از نی ساخته می‌شود. استفاده از کرنا در گیلان، خراسان و فارس مرسوم است، کرنا در گیلان بدون زبانه و سوراخ بوده از سه قسمت تشکیل می‌شود، قسمتی که در دهان قرار می‌گیرد، قسمت بدنه که در ازای آن گاه به بیش از ۳ متر می‌رسد و قسمت سر آن که خمیده و به شکل عصا است.
سر عصایی شکل کرنا محل خروج و تشدید صدا از جنس کدو است، کرنا سازی قدیمی و تاریخی است که در استان‌های مختلف ایران به شکل‌های متفاوت ساخته و اجرا می‌شود، مهم‌ترین کرناها، کرنای شمال خصوصا گیلان است.
کرنا به جز ایام سوگواری امامان به ویژه امام حسین(ع) در یادبود شهدا و برای خانواده‌هایی که داغ جوان دیده باشند نیز نواخته می‌شود. کرنا آلتی بادی و بلند که دارای صدای بم و رسائی است و چون سوراخ ندارد با انگشتان نواخته نمی‌شود از این رو فقط با دم نوازنده از آن صدا حاصل می‌شود. جنس بدنه کرنا از نی است که برای استحکام بیشتر پوششی از بریده‌های نی روی بدنه آن بسته می‌شود و طول آن متفاوت بین دو تا چهار متر و گاهی بیشتر است.
کرنا معمولا به صورت دسته‌جمعی و در قالب گروه‌های ۱۰ نفره کرنانواز نواخته می‌شود که یک نفر سرگروه بوده و بقیه او را همراهی می‌کنند.
طریقه نواختن کرنا بدین‌گونه است که شخص با تجربه‌ای به عنوان تک‌نواز گروه، نوایی را در کرنا می‌دمد و بقیه نفرات پاسخ می‌دهند؛ تک‌نواز گروه مصیبتی از حضرت امام حسین (ع) را در داخل کرنا دمیده و پس از آن صدای «وای وای» از کرنای وی به گوش می‌رسد. در این لحظه گروه، نوای «حسین وای» را در کرنا می‌دمند، بدین ترتیب شنوندگان «وای وای، حسین وای» را از تک‌نواز و گروه او می‌شنوند.
مرجع : ایکنا
